Pracownicy zatrudnieni na stanowisku salowych i sanitariuszy, na różnych oddziałach szpitalnych, w tym także w Zakładzie [...], wykonują pracę w takich samych warunkach, przy bardzo częstym, bezpośrednim kontakcie z pacjentami - osobami psychicznie chorymi. Zakresy obowiązków sanitariuszy są w swej treści tożsame z zakresami obowiązków salowych.
Obowiązki te potwierdza dokonana przez pracodawcę ocena ryzyka zawodowego na stanowisku salowego i sanitariusza. W starej karcie oceny ryzyka zawodowego na stanowisku salowych, która z uwagi na tożsamość wykonywanych czynności dotyczy również sanitariuszy, do czynności wykonywanych przez tych pracowników należy między innymi "unieruchamianie pacjentów, mycie i kąpanie pacjentów, rozdawanie posiłków". W zaktualizowanej ocenie ryzyka (jeszcze niezatwierdzonej przez pracodawcę), wymieniono zagrożenie związane z możliwą agresją pacjentów.
Na podstawie powyższych ustaleń organ pierwszej instancji stwierdził, że we wszystkich wymienionych wyżej komórkach organizacyjnych szpitala - na oddziałach szpitalnych I-V oraz w Zakładzie [...] - realizowane są zadania określone w ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1375 z późn. zm.). W ocenie organu wszystkie osoby zatrudnione na stanowiskach salowych lub sanitariuszy wykonują prace należące do obowiązków szeroko rozumianego personelu medycznego. Mają częsty, bezpośredni kontakt z pacjentami, w tym także bezpośredni kontakt z chorymi niezabezpieczonymi lekowo (którzy nie otrzymali leków uspokajających) i nieunieruchomionymi, a w przypadku oddziału I Terapii uzależnień od alkoholu - z pacjentami uzależnionymi. Przez to narażeni są na czynnik ryzyka zawodowego, jakim jest nieprzewidywalność postępowania tych pacjentów, co może skutkować sytuacjami zagrażającymi zdrowiu i życiu własnemu i innych osób. Potwierdza to zaistniały w 2010 r. wypadek przy pracy związany z agresją pacjenta, w trakcie którego salowa została ugryziona przez pacjentkę w przedramię lewej ręki doznając urazów tkanki miękkiej. Doszło do tego podczas wykonywania przez poszkodowaną zwykłych czynności z zakresu swoich obowiązków pracowniczych - pomocy pielęgniarce przy unieruchamianiu pacjentki.
Stan faktyczny uznano za bezsporny z uwagi na to, że ustalenia w tym zakresie zostały udokumentowane w protokole kontroli, który pracodawca podpisał i nie wniósł zastrzeżeń.
W tym stanie faktycznym organ pierwszej instancji stwierdził, że pracownice i pracownicy zatrudnieni na stanowiskach salowych i sanitariuszy wykonują prace określone w poz. 23 wykazu prac o szczególnym charakterze, stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. W pozycji tej wymieniono prace personelu medycznego oddziałów psychiatrycznych i leczenia uzależnień w bezpośrednim kontakcie z pacjentami, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.
W ocenie organu pojęcie "personelu medycznego" użyte we wskazanej pozycji załącznika nie zostało ustawowo zdefiniowane, co oznacza, że należy je interpretować jako ogół pracowników, których praca pozostaje w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych.