Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal, Sędzia SO del. Robert Hałabis, Protokolant Asystent sędziego Jerzy Parchomiuk, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 31 stycznia 2012 r. sprawy ze skargi W. L. i B. L. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] września 2011 r., nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników uchyla zaskarżoną decyzję.
Decyzją z dnia [...] lipca 2011 r., znak: [...], wydaną z upoważnienia Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, po rozpatrzeniu wniosku B. i W. L., odmówiono umorzenia zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników w kwocie 7.452,01zł.
W uzasadnieniu decyzji podano, iż wnioskodawcy prowadzili gospodarstwo rolne o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowego i z tego tytułu podlegali ubezpieczeniu społecznemu rolników do dnia 31 grudnia 2007 r. Ubezpieczenie ustało od dnia 1 stycznia 2008 r. w związku z przekazaniem gospodarstwa rolnego.
Wnioskodawcy byli systematycznie informowani o figurujących na koncie zaległościach w opłacaniu składek. Wielokrotnie spłata zadłużenia rozkładana była na raty. Całość odsetek figurująca na koncie została umorzona, a pozostała do uregulowania należność główna objęta jest ulgą w postaci układu ratalnego spłacanego poprzez potrącanie z przyznanych świadczeń emerytalnych zgodnie z wnioskami ubezpieczonych.
Zadłużenie za okres od III kw. 1992 r. do II kw. 2002 r. zostało w dniu 17 lipca 2002 r. zabezpieczone przez Sąd Rejonowy w Z. wpisem hipoteki przymusowej zwykłej w księdze wieczystej gospodarstwa.
W toku postępowania wyjaśniającego przy podejmowaniu decyzji o umorzeniu odsetek za zwłokę (decyzje z 2 września 2005 r., z 30 grudnia 2008 r. oraz z 18 maja 2010 r.) uwzględniono trudną sytuację rodzinną, jak również problemy zdrowotne.
Przepisy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r., Nr 50, poz. 291, ze zm.) pozwalają na umorzenie zaległych należności w wyjątkowych przypadkach, gdy trudna sytuacja materialno-bytowa powstała w wyniku wystąpienia zdarzeń losowych lub innych sytuacji, które były niezależne od dłużnika, uniemożliwia uregulowanie zadłużenia w formie układu ratalnego.
W aktualnie rozpatrywanym wniosku nie przedstawiono nowych okoliczności, mających wpływ na podjecie decyzji o umorzeniu odsetek za zwłokę. Ponadto wnioskodawcy posiadają stałe źródło dochodu tj. świadczenia emerytalne, dlatego też istnieje możliwość spłaty pozostałego zadłużenia.
Po rozpatrzeniu wniosku B. i W. małż. L. o ponowne rozpatrzenie sprawy, decyzją z dnia [...] września 2011 r., znak [...], wydaną z upoważnienia Prezesa KRUS, na mocy art. 138 § 1 pkt 1 KPA odmówiono umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników.
W uzasadnieniu organ ponownie przedstawił stan sprawy, wskazał na podjęte po złożeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy czynności wyjaśniające, w toku których przeprowadzono wizytację w miejscu zamieszkania wnioskodawców. Podano, że W. L. odmówił udzielenia informacji o sytuacji materialnej. Ponadto w toku postępowania wyjaśniającego przedłożono rachunki dokumentujące bieżące wydatki - za telefon, energię elektryczną i lekarstwa oraz zaświadczenie lekarskie.
Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ stwierdził, że okoliczności, które zostały wskazane w podaniach wnioskodawców są znane organowi i na ich podstawie udzielono ulgi w spłacie zadłużenia w postaci umorzenia części odsetek. Organ stwierdził także, że wieloletnie nie wywiązywanie się z obowiązku terminowego regulowania składek nie może stanowić podstawy do umorzenia zadłużenia.