Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA - Anna Moskała Sędzia WSA - Bogumiła Kalinowska (sprawozdawca) Asesor WSA - Anetta Chołuj Protokolant - Monika Mikołajczyk po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2005r. na rozprawie sprawy ze skargi Wojewody Dolnośląskiego na uchwałę Rady Powiatu Świdnickiego z dnia 17 czerwca 2004r. nr XVIII/165/2004 w przedmiocie zatwierdzenia zmian w statucie Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Świdnicy I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały; II. oddala wniosek skarżącego o zasądzenie kosztów postępowania; III. określa , że zaskarżona uchwała nie może być wykonana.
Wojewoda Dolnośląski wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu na uchwałę Rady Powiatu Świdnickiego z dnia 17 czerwca 2004 r. Nr XVIII/165/2004 w sprawie zatwierdzenia zmian w Statucie Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Świdnicy - domagając się stwierdzenia jej nieważności z powodu istotnego naruszenia art.7 i 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z l nr 78, poz. 483 ), art. 33 ust. l ustawy z dnia 30 sierpnia 1991r. o zakładach opieki zdrowotnej ( Dz. U. z 1991 r., Nr 91, poz. 408 ze zm.) oraz artykułów 2, 10 ust. 2 i 47 ustawy z dnia 23 stycznia 2003r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. z 2003 r., Nr 45, poz. 291 ze zm.).
W toku postępowania nadzorczego organ nadzoru ustalił, że mocą § l pkt 1) przedmiotowej uchwały wprowadzono możliwość udzielania przez Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Świdnicy odpłatnych świadczeń zdrowotnych na podstawie dobrowolnych deklaracji pacjentów na zasadach określonych w Regulaminie Porządkowym SP ZOZ w Świdnicy. Zgodnie z uzasadnieniem uchwały, a także projektem tzw. instrukcji w sprawie umieszczania pacjenta w "Księdze oczekujących na przyjęcie do szpitala" oraz o dobrowolnych płatnych świadczeniach medycznych - pacjent po zgłoszeniu się do oddziału szpitalnego będzie mógł skorzystać z odpłatnego świadczenia poza kolejnością, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki:
- pacjent zawrze ze szpitalem dobrowolną umowę w sprawie wykonania odpłatnego świadczenia zdrowotnego;
- pacjent złoży oświadczenie, że nie będzie zgłaszał roszczeń wobec SP ZOZ oraz Narodowego Funduszu Zdrowia;
- pacjent przed zabiegiem lub wykonaniem badania wpłaci na kwitariusz SP ZOZ należną kwotę za wykonaną usługę zgodnie z Cennikiem Usług Medycznych SP ZOZ.
Wprowadzenie przez Radę Powiatu powyższych warunków udzielania świadczeń medycznych zdaniem organu nadzoru w istotny sposób narusza art. 68 ust. 2 Konstytucji stanowiący, że "Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa." W myśl bowiem przytoczonej normy konstytucyjnej warunki i zakres udzielania świadczeń opieki zdrowotnej określa się li tylko w akcie rangi ustawowej, gwarantując obywatelom także i dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, która ma być finansowana ze środków publicznych. Określenie na drodze innej niż ustawa warunków udzielania świadczeń opieki zdrowotnej jest nie do pogodzenia z treścią przywołanego art. 68 Konstytucji.
Stwierdzając dalej, że na mocy zaskarżonej uchwały Rada Powiatu w Świdnicy wprowadziła odpłatność za usługi medyczne świadczone na rzecz pacjentów - organ nadzoru wywodził, iż pojęcie pacjenta nie zostało zdefiniowane przez polskie prawo, jednakże analiza art. 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także rozdziału la) ustawy z dnia 30 sierpnia 1991r. o zakładach opieki zdrowotnej, zatytułowanego "Prawa pacjenta" udziela pewnych wskazówek w tym zakresie. Pacjentem jest każdy uprawniony do ochrony zdrowia, niezależnie na tytuł prawny świadczenia w danym przypadku.