Sprawa ze skargi Wojewody D. na zarządzenie Burmistrza Z. w przedmiocie zamknięcia odcinka drogi z Z.
Uzasadnienie strona 2/2

Wobec niewykazania ustawowych przesłanek umożliwiających zarządcy zamknięcie drogi, Wojewoda D. uznał, że - wydając zaskarżone zarządzenie - Burmistrz Z. przekroczył upoważnienie ustawowe przewidziane w art. 20 pkt 14 u.d.p.

W odpowiedzi na skargę strona przeciwna podniosła o oddalenie skargi, podnosząc, że przedłożone Wojewodzie D. dowody są wystarczające do wykazania przesłanek, o których mowa w art. 20 pkt u.d.p. Opinia biegłego z zakresu drogownictwa wskazuje bowiem wprost na okoliczność, że zamknięty dla ruchu kołowego odcinek drogi nie spełnia wymagań z zakresu bezpieczeństwa użytkowania, a zatem droga ta stanowi bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Wojewódzki Sąd Administracyjny - działając w granicach kompetencji wynikających z art. 184 Konstytucji RP oraz art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) w związku z art. 3 § 2 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., zwanej dalej "u.p.p.s.a.") - obowiązany jest zbadać, czy zaskarżone zarządzenie odpowiada prawu, następnie zaś, zależnie od oceny legalności aktu, orzec stosownie do dyspozycji art. 147 § 1 lub art. 151 ust. 1 u.p.p.s.a.

Ocena zgodności z prawem zaskarżonego aktu sprowadza się w istocie do odpowiedzi na pytanie, czy Burmistrz Z. - działając jako zarządca drogi gminnej (art. 19 ust. 2 pkt 4 u.d.p.) - miał dostateczne podstawy faktyczne i prawne do wydania zarządzenia, o którym mowa w art. 20 pkt 14 u.d.p. Tworząc niezamknięty katalog kompetencji zarządcy drogi (art. 20 u.d.p.), ustawodawca ujął w nim także "wprowadzanie ograniczeń lub zamykanie dróg i drogowych obiektów inżynierskich dla ruchu oraz wyznaczanie objazdów drogami różnej kategorii, gdy występuje bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia" (art. 20 pkt 14 u.d.p.). Przywołane unormowanie pozwala wnioskować, że na wypadek pojawienia się "bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa osób lub mienia" zarządca drogi dysponuje alternatywnymi instrumentami, których wykorzystanie mogłoby zapobiec ewentualnym szkodom na osobie lub w mieniu w związku z użytkowaniem wadliwych dróg publicznych. Właściwy zarządca może bowiem wówczas albo "wprowadzić ograniczenia" w ruchu drogowym, albo "zamknąć drogę" dla ruchu, wyznaczając stosowne objazdy. Treść art. 20 pkt 14 u.d.p. wskazuje na wzajemne wykluczanie się między przewidzianymi tam instrumentami, jako że "zamknięcie drogi" wywołuje skutki dalej idące aniżeli "ograniczenie ruchu". Wobec alternatywy rozłącznej między instrumentami prawnymi, o których mowa w art. 20 pkt 14 u.d.p. (zamknięcie drogi dla ruchu lub wprowadzenie ograniczeń w ruchu), zarządca drogi - działający na podstawie tego przepisu - powinien każdorazowo wykazać przesłanki decydujące o wyborze jednego z możliwych rozwiązań.

Zgromadzony w rozpoznawanej sprawie materiał dowodowy nie pozwala bez zastrzeżeń przyjąć, że zamknięta zarządzeniem Burmistrza droga - mimo jej wadliwości dostrzeżonych w opinii rzeczoznawcy - stwarza "bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia", co miałoby się odnosić zarówno do użytkowników tej drogi, jak i do osób trzecich. Orzeczenie o stanie technicznym spornego odcinka drogi nie zawiera bowiem konkluzji o bezwzględnej niedopuszczalności korzystania z tejże drogi, lecz - po przedstawieniu wad obiektu - we wnioskach i zaleceniach stwierdza, że "w celu doprowadzenia do stanu użytkowania zarówno drogi dojazdowej jak i parkingu należy wykonać remont cząstkowy nawierzchni bitumicznej jezdni i przebudowę placu parkingowego polegającą na wymianie podbudowy oraz wykonaniu nowej nawierzchni". Tego typu konkluzja mogłaby ewentualnie stanowić podstawę do rozważenia przez zarządcę drogi wprowadzenia ograniczeń w ruchu, nie jest natomiast wystarczająca do całkowitego zamknięcia drogi i wyłączenia jej z jakiegokolwiek ruchu.

Niezależnie od poczynionych uwag, nietrudno zauważyć, że przy ustalaniu i ocenie przesłanek przewidzianych w art. 20 pkt 14 u.d.p. sam autor zarządzenia popadł w sprzeczność, co znalazło wyraz w treści wydanego aktu. Z jednej bowiem strony "zamknął dla ruchu kołowego" odcinek drogi położonej w Z. - ul. [...] (§ 1 zarządzenia), przyjmując, że jej używanie stwarza "bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia", z drugiej zaś postanowił, że dyspozycja ta "nie dotyczy mieszkańców posesji przy ww. ulicy".

Skoro prawodawca określił w normie rangi ustawowej w jakim przypadku upoważnia organ wykonawczy gminy do wyłączenia z bieżącej eksploatacji drogi gminnej lub jej części, burmistrz może skorzystać z przekazanej mu prerogatywy o tyle, o ile wydanie aktu z zakresu administracji publicznej poprzedzi bezsporny dowód istnienia w konkretnym przypadku przesłanek ustawowych umożliwiających władcze działanie. Ponieważ zgromadzone w sprawie dowody nie potwierdzają dostatecznie, aby stan techniczny drogi uzasadniał wydanie zaskarżonego zarządzenia na podstawie art. 20 ust. 14 u.d.p., należało - stosownie do dyspozycji art. 147 § 1 u.p.p.s.a. - orzec jak w punkcie I sentencji. Orzeczenie zawarte w punkcie II znajduje podstawę w art. 152 u.p.p.s.a.

Strona 2/2