Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogumiła Kalinowska Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Malinowska-Grakowicz (sprawozdawca) Sędzia WSA Maciej Guziński Protokolant Ewa Zawal po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 28 czerwca 2011 r. sprawy ze skargi M. N. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie własne oraz za zatrudnionych pracowników I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do dnia prawomocności wyroku.
W zaskarżonej decyzji z dnia [...]. - wydanej po rozpatrzeniu wniosku strony M.N. o ponowne rozpatrzenie sprawy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję z dnia [...]r., w której organ ten odmówił zainteresowanemu umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia własne płatnika oraz za zatrudnionych pracowników.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skarżący zarzucił niewyjaśnienie przez organ wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy i wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu skargi podniósł, że prośbę o umorzenie zaległości określonych w decyzji ZUS z dnia [...]. na kwotę [...] zł motywował swoją obecnie trudną sytuacją majątkową i rodzinną. Zobowiązanie powstało z powodu okoliczności od niego niezależnych, między innymi, trudną sytuacją gospodarczą minionej dekady, błędnymi decyzjami organów państwowych poprzez likwidację ulg ekonomicznych, co spowodowało zaprzestanie budowy [...], niemożność odzyskania wynagrodzenia za zlecenia budowlane, które skarżący wykonywał na rzecz podmiotów państwowych w latach [...]. Wieloletnie prace na rynku gospodarczym nie przyniosły skarżącemu dochodu lecz straty.
W odpowiedzi na skargę strona przeciwna wniosła o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Według art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm., zwanej dalej "p.p.s.a."), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, między innymi poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (art. 1 § 2 tej ustawy). Zakres sądowej kontroli administracji publicznej obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne (art. 3 § 1 w związku z § 2 pkt 1 p.p.s.a.), w tym także na decyzje wydawane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Kryterium legalności przewidziane w art. 1 § 2 ustawy ustrojowej umożliwia sądowi administracyjnemu wyeliminowanie z obrotu prawnego zarówno decyzji administracyjnej uchybiającej prawu materialnemu, jeżeli naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a" p.p.s.a.), jak też rozstrzygnięcia dotkniętego wadą warunkującą wznowienie postępowania administracyjnego (lit. "b"), a także wydanego bez zachowania innych reguł postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (lit. "c"). Warto przy tym zauważyć, iż kognicji wojewódzkiego sądu administracyjnego, zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a., nie ograniczają zarzuty i wnioski skargi, ani powołana przez skarżącego podstawa prawna. Sąd może zatem uwzględnić skargę z powodu innych uchybień niż te, które wyartykułowano wprost w skardze.
Biorąc pod uwagę przywołane kryteria kontroli sądowoadministracyjnej, nie można było utrzymać w obrocie prawnym zaskarżonej decyzji, choć z zupełnie innych powodów, niż te, które naprowadził skarżący.