Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogumiła Kalinowska Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Borońska Sędzia WSA Tomasz Świetlikowski (sprawozdawca) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 4 października 2017 r. sprawy ze skargi M. S. na przewlekłość postępowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w rozpoznaniu sprawy o umorzenie składek I. stwierdza, że organ dopuścił się przewlekłego prowadzenia postępowania; II. stwierdza, że przewlekłe prowadzenie postępowania nie miało miejsca z rażącym naruszeniem prawa.
Przystępując do rozstrzygania, Sąd przyjął stan faktyczny i prawny sprawy j/n.
M. S. (dalej: wnioskodawca, strona, skarżący) wniósł do tut. Sądu pismo zatytułowane "Skarga na bezczynność, przewlekłość postępowania, opieszałość w załatwieniu sprawy przez ZUS. Skarga na naruszenie przez ZUS mojego prawa do wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji kończącej postępowanie, co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań". Zarzucił naruszenie zasady szybkości i prostoty postępowania. Wskazał, że ZUS Oddział w W. nie odpowiedział na jego pismo z [...] r. (stanowiące w istocie zażalenie/wezwanie do usunięcia naruszenia prawa), w którym informował o braku odniesienia się do pytań, które zadał w piśmie z [...] r. (dotyczących prowadzonych wobec niego postępowań). Zaznaczył, że skarga dotyczy też jego - wciąż niezałatwionego - wniosku o umorzenie zaległości składkowych z [...] r. oraz ograniczenia przez ZUS jego prawa do wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji (naruszenia zasady czynnego udziału strony w postępowaniu i zasady informowania).
W odpowiedzi na w/w skargę, ZUS Oddział w W. wniósł o jej oddalenie lub umorzenie postępowania, z uwagi na bezprzedmiotowość sporu spowodowaną ostatecznym umorzeniem ciążących na stronie zobowiązań. Przyznał, że - faktycznie - prowadzone od [...] r. postępowanie toczy się przewlekle, jednak do przewlekłości przyczynił się także skarżący, który składał liczne pisma. Stwierdził, że chybiony jest zarzut ograniczenia prawa skarżącego - jako strony postępowania - do wypowiadania się przed wydaniem decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Skarga na przewlekłość w rozpoznawaniu sprawy o umorzenie składek okazała się uzasadniona (skarga na bezczynność organu została wydzielona i rozpoznana odrębnie).
Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm. - dalej: p.p.s.a.), kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a.
Samo pojęcie przewlekłości postępowania nie zostało zdefiniowane w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego, jak również w postanowieniach p.p.s.a., stąd - dokonując jego interpretacji - należy sięgnąć do ogólnych zasad postępowania administracyjnego oraz regulacji dotyczących terminów zakreślanych organom do załatwienia sprawy. Ocenie podlega zatem zachowanie terminów określonych w art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm. - dalej: K.p.a.) oraz wymóg prowadzenia sprawy z poszanowaniem zasad postępowania administracyjnego. Uwzględnić więc trzeba, że
- w myśl art. 12 K.p.a. - organy administracji mają działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami do jej załatwienia.