Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA E. Mzyk (spr.) Sędziowie NSA J. Kabat-Rembelska, A. Gliniecki Protokolant M. Błaszczyk po rozpoznaniu w dniu 30 września 1999 r. sprawy ze skargi M. J. na decyzję Wojewody z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania administracyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji II. zasądza od Wojewody na rzecz M. J. kwotę 10.00 zł tytułem kosztów postępowania.
Decyzją z dnia 5 czerwca 1997 roku Kierownik Urzędu Rejonowego, z powołaniem się na przepisy art. 145 § 1 i 149 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, odmówił uwzględnienia żądania o wznowienie postępowania administracyjnego, zakończonego ostateczną decyzją wydaną w dniu 7 czerwca 1996 roku Nr [...] w sprawie udzielonego pozwolenia na budowę. W uzasadnieniu decyzji przytoczono, że zgłaszający żądanie wznowienia postępowania powołał się w istocie na okoliczność nie doręczenia mu odpisu decyzji o pozwoleniu na budowę. Zarzut ten, zdaniem organu I instancji, jest bezpodstawny albowiem decyzja została doręczona dorosłemu domownikowi M. K., która jes zameldowana w tym samym lokalu co A. J. żona M. J. Okoliczność ta więc nie może stanowić przesłanki z art. 145 § 1 Kpa uzasadniającej wznowienie postępowania.
Decyzją z dnia 14 lipca 1997 roku, wydaną z upoważnienia Wojewody po rozpoznaniu odwołania M. J. utrzymano w mocy decyzję organu I instancji. W motywach rozstrzygnięcia organ odwoławczy powołał się na bezsporną okoliczność, iż decyzja o pozwoleniu na budowę, udzielona I. i G. Ł., dnia 7 czerwca 1996 roku, doręczona została wszystkim stronom postępowania. Wprawdzie faktem jest, że decyzję tą odebrała i pokwitowała siostra żony M. J. jednakże obie siostry zameldowane były wówczas pod tym samym adresem tj. w przy ul. [...]. Dlatego też oddanie pisma dorosłemu domownikowi jest skuteczne a w konsekwencji brak jest podstaw prawnych do uchylenia decyzji o odmowie wznowienia postępowania, jak to trafnie przyjął organ I instancji.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na w/w decyzję Wojewody domagał się jej uchylenia jak również uchylenia poprzedzającej ją decyzji organu I instancji. Według twierdzeń skarżącego z nieznanych mu przyczyn decyzja o pozwoleniu na budowę wysłana została na adres teściowej i szwagierki a nie na jego adres stałego i faktycznego miejsca zamieszkania przy ulicy [...]. Uzasadnia to, zdaniem skarżącego, zarzut podjęcia decyzji z naruszeniem prawa.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zarzutom skargi nie można odmówić słuszności przy czym z urzędu należało wziąć pod rozwagę, stosownie do przepisu art. 51 ustawy z dnia 11 maja 1995 roku o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U Nr 74 poz. 368 ze zm.), iż organy obydwu instancji dokonały wadliwej wykładni art. 149 § 3 kpa.
Przede wszystkim trafnie wykazuje skarżący, iż miejscem jego stałego pobytu i zamieszkania jest [...] ulica [...]. Okoliczność ta wynika m.in. z pism kierowanych do organów. Tymczasem w zaskarżonej decyzji mowa jest o zastępczym doręczeniu decyzji (dorosłemu domownikowi) pod adresem [...] ul. [...]. Nie sposób zatem odmówić słuszności zarzutom skarżącego podważającym ustalenia przytoczone w zaskarżonej decyzji a w tym ustalenia o skuteczności zastępczego doręczenia. Kwestia ta zatem wymaga jednoznacznego wyjaśnienia i stanowi podstawę do uchylenia zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji.
Niezależnie od tego organy obydwu instancji, z naruszeniem przepisu art. 149 § 3 Kpa, dokonały oceny przyczyn wznowienia bez uprzedniego wydania postanowienia o wznowieniu postępowania.
Należy przypomnieć, iż wydanie na podstawie art. 149 § 3 Kpa, decyzji odmawiającej wznowienia postępowania jest możliwe tylko wówczas gdy wznowienie postępowania z przyczyn przedmiotowych lub podmiotowych jest niedopuszczalne oraz gdy strona zgłosiła żądanie wznowienia z uchybieniem terminu (por. m.in. B. Adamiak J. Borkowski Komentarz do Kpa, Wyd. Beck str.735 wraz z przytoczonym tam orzecznictwem sądowo administracyjnym).
Innymi słowy, jeżeli żądanie wznowienia postępowania zgłasza strona postępowania administracyjnego i jeżeli strona wskazuje ustawową podstawę wznowienia organ zobowiązany jest do podjęcia postanowienia o wznowieniu postępowania na podstawie art. 149 § 1 Kpa. Postanowienie to wywiera jedynie skutki procesowe (nie przesądza o bycie prawnym decyzji ostatecznej) natomiast stwierdzenie czy przyczyna (przyczyny) wznowienia rzeczywiście wystąpiły mogą być oceniane po wydaniu postanowienia z art. 149 § 1 Kpa (por. szersze rozważania w tym przedmiocie zawarte w wyroku NSA z dnia 13 11 1987 r I S.A. 1326/86 ONSA 1987 r Nr 2 poz. 80). Rozpoznając zatem sprawę ponownie rzeczą organów będzie przyjęcie przytoczonej wykładni art. 149 § 3 Kpa.
Z powyższych względów na podstawie art. 22 ust 2 pkt. 3 powołanej ustawy z dnia 11 maja 1995 roku o Naczelnym Sądzie Administracyjnym orzeczono jak w sentencji.