Żaden z przepisów ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o ochronie przeciwpożarowej /Dz.U. nr 20 poz. 106 ze zm./ nie uprawnia komendantów straży pożarnych do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach budowlanych.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej w W. na decyzję Komendanta Straży Pożarnych w W. w przedmiocie nakazania rozbiórki boazerii i na podstawie art. 207 par. 1 i 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Komendanta Rejonowego Straży Pożarnych w W., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Komendanta Straży Pożarnych w W. kwotę złotych dwa tysiące tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.
Komendant Rejonowy Straży Pożarnych w W. skierował w dniu 25 lutego 1987 r. do dyrektora Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej w W. zarządzenie pokontrolne, nazwane decyzją administracyjną, zawierające nakaz zlikwidowania w terminie do dnia 31 maja 1987 r. boazerii ułożonej na ścianach klatki schodowej w budynku zajmowanym przez tę instytucję w W. przy Al. N. nr 186. W zarządzeniu tym wskazano jako podstawę prawną art. 7 pkt 1 i art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o ochronie przeciwpożarowej /Dz.U. nr 20 poz. 106/ oraz par. 7 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 marca 1976 r. w sprawie kontroli stanu ochrony przeciwpożarowej, określenia wykroczeń, za które członkowie ochotniczych straży pożarnych są upoważnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, oraz zasad i sposobu wydawania upoważnień /Dz.U. nr 15 poz. 94/, a także par. 208 rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki /Dz.U. nr 17 poz. 62/.
Pismem z dnia 4 marca 1987 r. dyrektor Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej wystąpił do Komendanta Straży Pożarnych w W. o odstąpienie od nakazu likwidacji boazerii, zobowiązując się jednocześnie do zabezpieczenia tej boazerii środkami ognioochronnymi.
Komendant Straży Pożarnych w W., traktując to pismo jak odwołanie od decyzji Rejonowego Komendanta Straży Pożarnych, w dniu 9 czerwca 1987 r. wydał decyzję utrzymującą w mocy decyzję Rejonowego Komendanta Straży Pożarnych w W.
Na decyzję tę złożyło skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej w W., wnosząc o stwierdzenie nieważności tej decyzji jako wydanej z naruszeniem przepisów o właściwości rzeczowej. W uzasadnieniu skargi podniesiono, że powołane w decyzji przepisy nie zawierają upoważnienia dla organów ochrony przeciwpożarowej do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach budowlanych.
W odpowiedzi na skargę Komendant Straży Pożarnych w W. wniósł o jej oddalenie i wskazał, iż upoważnienie dla Straży Pożarnych do wydawania decyzji zawiera par. 7 ust. 1 powołanego w decyzji rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 marca 1976 r. /Dz.U. nr 15 poz. 94/.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zaskarżona decyzja i poprzedzająca ją decyzja Komendanta Rejonowego Straży Pożarnych w W. zostały wydane przez organy, których przepisy prawa powszechnie obowiązującego nie uprawniają do wydawania decyzji w sprawach budowlanych.
Przepis art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o ochronie przeciwpożarowej /Dz.U. nr 20 poz. 106 ze zm./, określając zadania komend straży pożarnych w zakresie zapobiegania i zwalczania pożarów, stanowi, iż należy do nich w szczególności analizowanie stanu ochrony przeciwpożarowej w poszczególnych dziedzinach gospodarki narodowej oraz inicjowanie przedsięwzięć zmierzających do zmniejszenia zagrożenia pożarowego. Tryb postępowania w razie stwierdzenia przez funkcjonariuszy straży pożarnych zagrożenia bezpieczeństwa przeciwpożarowego określa par. 11 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 marca 1976 r. w sprawie kontroli stanu ochrony przeciwpożarowej, określenia wykroczeń, za które członkowie ochotniczych straży pożarnych są upoważnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, oraz zasad i sposobu wydawania upoważnień /Dz.U. nr 15 poz. 94/. Przepis ten stanowi, że w razie stwierdzenia w toku kontroli uchybień stanu ochrony przeciwpożarowej osoba przeprowadzająca kontrolę sporządza wykaz tych uchybień i przekazuje go właściwemu terenowemu organowi administracji państwowej, który podejmuje działania zmierzające do usunięcia stwierdzonych uchybień, a w szczególności wydaje decyzję administracyjną, wszczyna postępowanie egzekucyjne lub kieruje sprawę do kolegium do spraw wykroczeń. Natomiast żaden z przepisów ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o ochronie przeciwpożarowej /Dz.U. nr 20 poz. 106 ze zm./ nie uprawnia komendantów straży pożarnych do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach budowlanych. Również powołany w odpowiedzi na skargę przepis par. 7 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 marca 1976 r., wydanego w wykonaniu upoważnienia zawartego w art. 33 ust. 2 tej ustawy, nie przewiduje kompetencji dla straży pożarnych do wydawania decyzji administracyjnych w tych sprawach. Przepis ten stanowi jedynie, że jeżeli w wyniku kontroli przeprowadzonej w obiekcie gospodarki uspołecznionej przez funkcjonariuszy pożarnictwa zostały stwierdzone uchybienia i nieprawidłowości w stanie ochrony przeciwpożarowej, decyzję nakładającą obowiązek usunięcia tych uchybień i nieprawidłowości wydaje właściwy terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 38 poz. 229 ze zm./ oraz aktów wykonawczych do tej ustawy organem właściwym do wydawania decyzji w sprawach budowlanych, dotyczących wznoszenia i utrzymania w należytym stanie obiektów budowlanych, ich części lub instalacji i urządzeń, w tym także decyzji nakazujących wykonanie określonych robót budowlanych niezbędnych dla usunięcia stanu zagrożenia pożarowego, jest terenowy organ państwowego nadzoru budowlanego. Do tego organu zatem funkcjonariusz straży pożarnej obowiązany był przekazać wykaz nieprawidłowości stwierdzonych w toku kontroli, których usunięcie było niezbędne dla doprowadzenia obiektu do stanu nie zagrażającego bezpieczeństwu pożarowemu. Taki tryb postępowania jednoznacznie wskazuje par. 11 powyższego rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych.
Skoro zatem w rozpoznawanej sprawie decyzje nakazujące skarżącemu wykonanie określonych robót budowlanych zostały wydane przez organ, którego przepisy prawa powszechnie obowiązującego nie upoważniały do wydawania decyzji w sprawach budowlanych, decyzje te są dotknięte wadą nieważności. Wadą tą dotknięte są decyzje obu instancji.
Mając powyższe na względzie, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 207 par. 1 i 3 w związku z art. 156 par. 1 pkt 1 Kpa orzekł jak w sentencji wyroku.
O zwrocie kosztów postępowania na rzecz skarżącego orzeczono zgodnie z art. 208 Kpa.