Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Stanisław Nitecki Asesor WSA Edyta Żarkiewicz Protokolant st. sekr. sąd. Agnieszka Wita-Łyskawa po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2008 r. przy udziale Rzecznika Praw Obywatelskich sprawy ze skargi J. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zaliczki alimentacyjnej uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Miasta P. z dnia [...] nr [...].
Decyzją z dnia [...] Burmistrz Miasta P. odmówił przyznania J. K. zaliczki alimentacyjnej dla jej małoletnich dzieci: D., K. i M. Ż.. Powołując się na art. 7 ust. 1, w zw. z art. 2 pkt 1 i 5 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732 ze zm.), zwanej dalej ustawą o zaliczce, organ orzekający stwierdził, że zaliczka przysługuje w przypadku bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych. Tymczasem z przedłożonego do wniosku zaświadczenia Sądu Okręgowego w G. z dnia [...] wynika, że w sprawie egzekucji świadczeń alimentacyjnych nie toczy się żadne postępowanie z powodu braku adresu dłużnika.
W odwołaniu J. K. podniosła, że dotychczas otrzymywała zaliczkę alimentacyjną. Jednak w [...] komornik odesłał sprawę alimentacyjną do sądu okręgowego, w celu dalszej egzekucji. Ona sama nie ma z dłużnikiem żadnego kontaktu.
Zaskarżoną decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. w trybie art. 138 § 1 pkt 1 kpa utrzymało w mocy decyzję I instancji. Organ odwoławczy ustalił m.in., że strona wystąpiła o zaliczkę alimentacyjną wnioskiem z dnia [...] Stosownie do ugody sądowej z dnia [...] D. Ż. zobowiązany jest do płacenia alimentów na rzecz wymienionych wyżej dzieci. Zarządzeniem z dnia [...] Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w G. zamknął sprawę alimentacyjną w postępowaniu egzekucyjnym i stwierdził przekazanie akt sprawy do Sądu Okręgowego w G. Natomiast ze wskazanego zaświadczenia tego Sądu wynika, że wierzycielka nie może wystąpić z wnioskiem o alimenty na podstawie Konwencji z 1956 r. ponieważ nie zna adresu dłużnika, który ma rzekomo mieszkać w A. W tej sytuacji organ odwoławczy uznał, że nie toczy się żadne postępowanie egzekucyjne, gdyż komornik zamknął sprawę, a wystąpienie z wnioskiem w trybie Konwencji Nowojorskiej z 1965 r. (!) jest niemożliwe z powodu nieznanego stronie miejsca zamieszkania dłużnika. Skoro prowadzenie postępowania egzekucyjnego jest koniecznym warunkiem do przyznania zaliczki alimentacyjnej, to w niniejszej sprawie warunek ten nie jest spełniony.
W skardze J. K., będąca przedstawicielem swoich małoletnich dzieci, zarzuciła, że odmowa przyznania zaliczki wynika z działań komornika, który oparł się na nie sprawdzonych informacjach o pobycie dłużnika za granicą.
Odpowiadając na skargę organ odwoławczy postulował jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.
Na podstawie art. 8 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 z 2002 r., poz. 1270 ze zm.), dalej określanego: ppsa, oraz art. 14 pkt 6 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (j.t. Dz. U. Nr 14 z 2001 r., poz. 147 ze zm.) Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił udział w niniejszym postępowaniu wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji. Rzecznik zarzucił naruszenie art. 2 pkt 1 i art. 10 ust. 1a ustawy o zaliczce oraz art. 32 ust. 1 i art. 72 ust. 2 Konstytucji RP. Jego zdaniem, wspartym powołanym w piśmie z dnia [...] orzecznictwem sądowym, zdefiniowane w art. 2 pkt 1 ustawy o zaliczce pojęcie bezskuteczności egzekucji winno obejmować także sytuację, gdy uprawniona osoba ze względu na brak możliwości ustalenia adresu dłużnika w ogóle nie może złożyć wniosku o egzekucję roszczeń alimentacyjnych. Tym bardziej odnosi się to do przypadku skarżącej, która dopełniła wszelkich starań w celu uzyskania świadczenia od dłużnika alimentacyjnego. Odmienna interpretacja godzi w prawo do równego traktowania w prawie i wobec prawa oraz w prawo dziecka pozbawionego opieki rodzicielskiej do opieki i pomocy władz publicznych.