Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki, Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska (spr.), Sędzia WSA Beata Kozicka, Protokolant Katarzyna Lisiecka-Mitula, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 lipca 2018 r. sprawy ze skargi J. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta G. z dnia [...] r. nr [...].
J. L. (dalej w skrócie: "skarżąca"), w dniu [...] r. złożyła wniosek do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w G. o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad bratem R. L. (ur. [...] r.).
Koordynator Referatu Świadczeń Rodzinnych w Ośrodku Pomocy Społecznej w G. , działający z upoważnienia Prezydenta Miasta G. , decyzją z dnia [...] r., nr [...], odmówił skarżącej przyznania wnioskowanego świadczenia, bowiem niepełnosprawność jej brata nie powstała nie później niż do ukończenia przez niego 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia, przez co nie spełnia warunków określonych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2017 r. poz. 1952). Dodatkowo, zgodnie z oświadczeniem skarżącej z dnia [...] r., jej i brata ojciec - C. L.(ur. [...] m r.) nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
W odwołaniu skarżąca wniosła o zmianę niekorzystnej dla niej decyzji z uwagi na fakt pozostawienia bez środków do życia i wypłatę należnego świadczenia pielęgnacyjnego za okres od [...] r. wraz z ustawowymi odsetkami. W obszernym uzasadnieniu odniosła się do zmian w ustawie o świadczeniach rodzinnych wprowadzonych ustawą z dnia 07.12.2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2012, poz. 1548), która z dniem 01.01.2013 r. zmieniła warunki przyznawania świadczeń opiekuńczych na mocy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.) przez wprowadzenie w treści ustawy kryterium wiekowego (art. 17 ust. 1b) stosowanego w przypadku ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, oraz nowego świadczenia w postaci specjalnego zasiłku opiekuńczego, określonego w art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych dla osób ubiegających się o wsparcie, a których niepełnosprawni podopieczni nabyli swoją niepełnosprawność po ukończeniu zakreślonego w art. 17 ust. 1b kryterium wiekowego. Jednak możliwość jego otrzymania została uzależniona od spełnienia kryterium dochodowego, które zdaniem skarżącej jest bardzo niskie (poniżej przyjętego w Polsce minimum socjalnego o prawie 50%). Zarzuciła niekonstytucyjność art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych w związku z art. 2, art. 18, art. 32 ust. 1, art. 69 i art. 71 ust. 1 Konstytucji RP oraz Protokołem 1 art. 1 i art. 6 ust. 1 EKPC (w kontekście naruszenia zasady pewności prawnej) w związku z art. 11 ust. 1 oraz ust. 3 ustawy zmieniającej, w zakresie w jakim uniemożliwia nabycie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego od dnia [...] r. osobie zdolnej do pracy posiadającej prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie dotychczas (do [...] r.) obowiązującej ustawy, na czas wskazany w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności osoby niepełnosprawnej dłuższy niż [...] r., niezatrudnionej ze względu na konieczność sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, którego niepełnosprawność powstała po ukończeniu 18 roku życia, lub w przypadku osób niepełnosprawnych kontynuujących naukę po ukończeniu 25 roku życia. Podała, że jej brat ma 50 lat i jest osobą niepełnosprawną, choruje na chorobę psychiczną, dodatkowo cierpi na padaczkę. Posiada orzeczenia ZUS, iż jest trwale niezdolny do pracy i samodzielnej egzystencji do [...] r. oraz orzeczenie Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w G. z dnia [...] r. o uznaniu za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym, której niepełnosprawność ma charakter trwały, a jego niepełnosprawność istnieje od [...] r. Od śmierci matki skarżąca sama opiekuje się bratem rezygnując z zatrudnienia. Obecnie jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Natomiast jej ojciec ma 78 lat i nie posiada orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, ale nie jest w stanie opiekować się chorym synem, a ze względu na wiek, bowiem sam potrzebuje opieki i ma kłopoty z pamięcią. Zdaniem skarżącej, ustawodawca próbuje uzależnić prawo do świadczenia pielęgnacyjnego wyłącznie od wieku powstania niepełnosprawności a nie od utraconych dochodów przez opiekuna, tymczasem ta druga przesłanka leży u podstaw powstania instytucji świadczenia pielęgnacyjnego.