W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach K. P. zakwestionowała prawidłowość tego rozstrzygnięcia. W jej ocenie wysokość przyznanej zaliczki alimentacyjnej powinna wynosić [...] zł miesięcznie, gdyż dochód w jej rodzinie w przeliczeniu na osobę nie przekracza [...] zł. Skarżąca wskazała również na treść interpretacji przepisów art. 7 i art. 8 ustawy o zaliczce alimentacyjnej opublikowaną na stronach internetowych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Rzecznika Praw Obywatelskich. Interpretacje powyższe w jej ocenie potwierdzać winne słuszność stanowiska wyrażonego w skardze.
Odpowiadając na skargę organ odwoławczy, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko, wniósł o jej oddalenie oraz podniósł, że stanowisko przedstawione przez ministerstwo nie jest prawem powszechnie obowiązującym i nie może stanowić podstawy do orzekania przez organy administracji publicznej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:
Skarga jest uzasadniona.
Na wstępie godzi się podnieść, że po myśli art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, póz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości między innymi przez kontrolę działalności administracji publicznej, a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności tej działalności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zgodnie natomiast z brzmieniem art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) zwanej dalej p.p.s.a., sądy administracyjne w zakresie swojej właściwości sprawują kontrolę działalności administracji publicznej stosując środki określone w ustawie. Stosownie zaś z treści art. 134 §1 cytowanej ustawy, sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Z kolei z brzmienia art. 145 §1 p.p.s.a. wynika, że w przypadku, gdy sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy lub naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia - uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą zatem ulec uchyleniu wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego. Jednak w tym drugim przypadku, tylko jeżeli miało ono, bądź mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Istota problemu w niniejszej sprawie sprowadza się do kwestii interpretacji zawartego w art. 8 ust. 2 ustawy o zaliczce alimentacyjnej pojęcia "dochód rodziny", jakiej dokonało Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Zdaniem tego organu zgodnie z regulacją zawartą w art. 8 ust. 2 pkt 1 w przypadku, gdy dochód rodziny nie przekracza 50% kwoty, o której mowa w art. 7 ust. 2 tej ustawy kwotę zaliczki zwiększa się do 300,00 zł dla osoby uprawnionej, jeśli w rodzinie jest jedna lub dwie osoby uprawnione do zaliczki. Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie podziela zaprezentowanej przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wykładni użytego w art. 8 ust. 2 cytowanej ustawy pojęcia "dochód rodziny" jako przeciętny miesięczny łączny dochód wszystkich członków rodziny. Za przyjętym przez Kolegium rozumieniem wskazanego pojęcia mogłaby przemawiać definicja "dochodu rodziny" zawarta w art. 3 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych (stosowana odpowiednio w myśl art. 18 ust. 2 ustawy o zaliczce alimentacyjnej), gdzie wskazano, że ilekroć w ustawie jest mowa o dochodzie rodziny oznacza to przeciętny miesięczny dochód członków rodziny uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Jednak należy zwrócić uwagę, że zastosowanie wykładni gramatycznej art. 8 ust. 2 ustawy o zaliczce alimentacyjnej może prowadzić do daleko idących niedokładności i nieprecyzyjności. Zatem zastosowanie tej wykładni powinno być uzupełnione wnioskami płynącymi z zastosowania innego rodzaju metod wykładni, w tym wykładni systemowej, funkcjonalnej i celowościowej. Ta ostatnia jest uznana za najodpowiedniejszą i najlepiej prowadzącą do odczytania intencji i celów ustawodawcy. Porównując przepisy art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o zaliczce alimentacyjnej, należy uznać, iż są one ze sobą ściśle powiązane. Art. 7 ust. 2 tej ustawy stanowi ogólną zasadę osiągnięcia dochodu w rodzinie w przeliczeniu na osobę, która zezwala na przyznanie zaliczki alimentacyjnej. Natomiast art. 8 tej ustawy jest ściśle związany z art. 7 ustawy i określa, do jakiej wysokości przysługuje świadczenie z art. 7, przy zaistnieniu przesłanek wymienionych w art. 8 tej ustawy. Takie usystematyzowanie przepisów ustawy pozwala na przyjęcie, że ustawodawca posługując się w art. 8 ust. 2 pojęciem "dochód rodziny" dokonał skrótu myślowego dotyczącego określenia zawartego w art. 7 ust. 2 tj. "dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę" (por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 października 2008 r. sygn. akt P 25/07 oraz powołane tam orzeczenia sądów administracyjnych, w tym wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 lutego 2008 r. sygn. akt I OSK 664/07, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2008 r. sygn. akt I OSK 661/07 oraz inne). Tylko bowiem kwota ustalona w oparciu o treść art. 7 ust. 2 pozwala na ustalenie przesłanek z art. 8 ust 1 i 2 cytowanej ustawy. Tak więc pojęcie "dochód rodziny" występujące w art. 8 ust. 2 ustawy o zaliczce alimentacyjnej nie może być interpretowane samodzielnie, w oderwaniu od regulacji zawartej w art. 7 ust. 2 tej ustawy, gdzie jest mowa o dochodzie rodziny w przeliczeniu na osobę jako kryterium uzasadniającym przyznanie zaliczki alimentacyjnej. "Dochód rodziny", o którym mowa w art. 8 ust. 2 cytowanej ustawy winien być interpretowany w ścisłym związku z art. 7 ust. 2 tej ustawy, a więc jako dochód rodziny w przeliczeniu na osobę. Za taką interpretacją przemawia również wykładnia logiczna, uwzględniająca związek obu unormowań wynikający z zawartego w art. 8 ust. 2 omawianej ustawy bezpośredniego odesłania do art. 7 ust. 2 tej ustawy. Nadto wzgląd na wewnętrzną spójność ustawy nakazuje, aby w przepisach regulujących tę samą materię, w tym przypadku kryterium dochodu rodziny, stosować jednolite kategorie prawne. Skoro w art. 8 ust. 2 ustawy jest mowa o "przypadku, gdy dochód rodziny nie przekracza 50% kwoty, o której mowa w art. 7 ust. 2" tej ustawy, to dochód uprawniający do otrzymania zaliczki w podwyższonym wymiarze winien być ustalony w ten sam sposób jak przy ustalaniu kryterium dochodowego, a więc w przeliczeniu na osobę w rodzinie (stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o zaliczce alimentacyjnej).
Rozpoznając sprawę ponownie, organ odwoławczy uwzględni wytyczne Sądu w zakresie wykładni użytego w art. 8 ust. 2 ustawy o zaliczce alimentacyjnej pojęcia "dochód rodziny" rzutującego na wysokość należnej skarżącej zaliczki alimentacyjnej w okresie od miesiąca [...]r. do [...]r.
W tym stanie rzeczy należało uznać, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa materialnego, tj. art. 8 ust. 2 ustawy o zaliczce alimentacyjnej, co miało wpływ na wynik sprawy.
Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzekł jak w sentencji wyroku.