Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Teresa Kurcyusz - Furmanik Sędzia WSA Stanisław Nitecki Protokolant Paulina Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 grudnia 2011 r. sprawy ze skargi Wojewody [...] na zarządzenie Prezydenta Miasta Z. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie czynszy regulowanych stwierdza, że zaskarżone zarządzenie zostało wydane z naruszeniem prawa i określa, że nie może być ono wykonywane.
Prezydent Miasta Z. w dniu [...], działając na podstawie art. 30 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z ;dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), art. 7 ust. 1 i art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2005 r. nr 31, poz. 266 z późn. zm.) oraz
§ 1 ust. 1 i 10 rozdziału IV załącznika nr 1 do uchwały nr [...] Rady Miejskiej w Z. z dnia [...] w sprawie uchwalenia wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Miejskiej Z. na lata [...], wydał zarządzenie nr [...] w sprawie ustalenia wysokości stawki czynszu za 1 m2 powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych stanowiących mieszkaniowy zasób Gminy Miejskiej Z. i pomieszczeń tymczasowych oraz odszkodowania za zajmowanie lokalu mieszkalnego bez tytułu prawnego.
Wojewoda [...] w oparciu o art. 93 ust. 1 w zw. z art. 94 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach skargę, w której domagał się stwierdzenia niezgodności z prawem powyższego zarządzenia, jako sprzecznego z art. 7 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) w związku z art. 32 Konstytucji RP.
W uzasadnieniu skargi wskazano, że w zarządzeniu ustalono stawki bazowe czynszu najmu za lokale mieszkalne oraz lokale zamienne w zależności od daty w której zostały zawarte umowy najmu. Jeśli umowy najmu zostały zawarte przed dniem 1 kwietnia 2002 r. to stawka bazowa czynszu zgodnie z pkt 2 zarządzenia wynosi 4 zł za 1 m2, a jeśli umowy najmu zostały zawarte po dniu 1 kwietnia 2002 r. to stawka czynszu za 1 m2 wynosi 5 zł, zgodnie z pkt 3 zarządzenia. Wojewoda argumentował, że w art. 7 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) ustawodawca wprowadził zasadę, zgodnie z którą ustalenia wysokości czynszu dokonuje się z uwzględnieniem czynników mających wpływ na jej wysokość, wskazując jednocześnie jakie czynniki należy wziąć obligatoryjnie pod uwagę. Nie wyklucza to ustalenia innych czynników mających wpływ na wysokość stawki, jednakże przy wprowadzaniu ich należy mieć na względzie art. 32 Konstytucji RP, stanowiący o równości wobec prawa. Skarżący po szczegółowej analizie wskazanej zasady konstytucyjnej wskazał, że organ wykonawczy gminy dopuścił się jej naruszenia różnicując stawki czynszu dla najemców w zależności od tego czy umowa z nimi została zawarta przed dniem 1 kwietnia 2002 r. czy po tej dacie. Taka regulacja prowadzi bowiem do nieuzasadnionego prawnie zróżnicowania najemców, którzy posiadają te same cechy wspólne, umożliwiające ich sklasyfikowanie jako jednolitą grupę podmiotów. Czas zawarcia umowy nie powinien oddziaływać na najemców. Dodatkowo art. 7 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) ma za zadanie ochronę najemców poprzez zapewnienie im stałości stosunku najmu oraz wprowadzenie kryterium ustalania czynszu. Zatem dokonane zróżnicowanie jest sprzeczne zarówno z celem ustawy, jak i z konstytucją.
W odpowiedzi na skargę pełnomocnik organu wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Odnosząc się do zarzutów skargi wskazano, że z obowiązującego wówczas brzmienia art. 7 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) wynikało, że właściciel ma prawo do ustalenia stawek czynszu (a nie "stawki czynszu"), nie ma zatem podstaw, aby uznać, iż możliwe jest ustalenie jedynie jednej stawki bazowej dla całego zasobu. Przepis ten pomimo dwukrotnej zmianie nie uległ w tym zakresie modyfikacji. W dalszej kolejności podkreślono, że ujednolicenie stawek bazowych czynszu wymagałoby w tej chwili albo drastycznego podniesienia pierwszej stawki bazowej dla umów zawartych przed 1 kwietnia 2002 r. i lokali zamiennych o 1,10 zł za m2, bądź obniżenia drugiej stawki bazowej dla umów zawartych po 1 kwietnia 2002 r., co naruszyłoby dbałość o finanse publiczne. Z kolei stwierdzenie nieważności zarządzenia doprowadziłoby do stanu, w którym do czasu przyjęcia nowej stawki najemcy nie uiszczaliby czynszu, co pozostaje w sprzeczności z przepisami kodeksu cywilnego.