Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Teresa Kurcyusz - Furmanik Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska (spr.) Sędzia WSA Małgorzata Walentek Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 grudnia 2013 r. sprawy ze skargi S. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie świadczeń rodzinnych 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta R. z dnia [...] roku nr [...]; 2) określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.
Wnioskiem z dnia [...] r. S. W. domagała się ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do tego zasiłku na rzecz jej dzieci - K., R., J. i A..
Decyzją Kierownika Działu Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w R. z dnia [...] r., nr [...], przyznano S W. prawo do świadczeń rodzinnych na dzieci: K. W. w postaci zasiłku rodzinnego w kwocie 64,- zł. miesięcznie na okres od 1 maja 2009 r. do 31 sierpnia 2009 r. i dodatku z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego w kwocie 100,- zł. jednorazowo, jak również dla J. W. w postaci dodatku z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej w kwocie 80,-zł. miesięcznie, na okres od 1 maja 2009 r. do 31 sierpnia 2009 r. oraz nadano temu rozstrzygnięciu rygor natychmiastowej wykonalności, ze względu na wyjątkowo ważny interes społeczny.
W dniu 14 kwietnia 2009 r. wszczęto z urzędu postępowanie administracyjne o zmianę przywołanej wyżej decyzji Kierownika Działu Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w R. z dnia [...] r.
Decyzją Kierownika Działu Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w R. z dnia [...] r., Nr [...], zmieniono w części decyzję własną z dnia [...] r. w zakresie terminu przyznania prawa do zasiłku rodzinnego na dziecko - K. W. od dnia 31 października 2009 r. oraz prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej na dziecko - J. W. od dnia 31 października 2009 r., a w pozostałym zakresie rozstrzygnięcia decyzji z dnia [...] r. pozostały bez zmian.
Postanowieniem Zastępcy Kierownika Działu Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w R. z dnia [...] r., Nr [...], wznowiono z urzędu postępowanie administracyjne wszczęte wnioskiem S W. z dnia 31 lipca 2008 r. W wyniku przeprowadzenia tego postępowania Zastępca Kierownika Działu Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w R. decyzją z dnia [...] r., nr [...], uchylił między innymi swoją wcześniejszą decyzję ostateczną, opisaną powyżej z dnia [...] r. i z dnia [...]r., wobec wyjścia na jaw nowej istotnej dla sprawy okoliczności nie znanej organowi w dacie ich podęcia, w postaci uzyskania przez członka rodziny dochodu w roku poprzedzającym okres zasiłkowy.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. decyzją z dnia [...] r., nr [...], uchyliło powyższe rozstrzygnięcie pierwszoinstancyjne i umorzyło postępowanie uznając, iż w przedmiotowej sprawie należało zastosować tryb wzruszenia decyzji ostatecznej określony w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r., nr 139, poz. 992 z późn. zm., przywoływanej w dalszej części uzasadnienia jako skrót: "u.ś.r."), który ma pierwszeństwo przed trybem wznowieniowym określonym w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego.
Kolejną decyzją z dnia [...] r., Nr [...], Zastępca Kierownika Działu Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w R. uchylił w całości decyzję własną z dnia [...] r., na mocy której przyznano S W. prawo do świadczeń rodzinnych na rzecz jej dzieci: K. i J., jak również uchylił w całości decyzję własną z dnia [...] r. Podstawę materialnoprawną tego rozstrzygnięcia stanowił art. 104 K.p.a. i art. 32 ust. 1 w związku z art. 30 ust. 2 pkt 1, art. 3 pkt 1 lit. c) tiret 10 oraz pkt 2, 11 i 16, art. 5 ust. 1 i 3, art. 20 ust. 2, 3 i 4, art. 25 ust. 1 u.ś.r. W obszernym uzasadnieniu decyzji organ I instancji wskazał m.in., że w okresie od 1 września 2008 r. dochód w sześcioosobowej rodzinie strony wyniósł w przeliczeniu na jej członka 648,99 -zł. i tym samym przekracza ustawowe kryterium dochodowe zawarte w art. 5 ust. 1 u.ś.r., tj. 144,99 -zł. W przypadku strony nie znajdzie zastosowania zasada zawarta w art. 5 ust. 3 u.ś.r., po myśli której, w przypadku gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie lub dochód osoby uczącej się przekracza kwotę uprawniającą daną rodzinę lub osobę uczącą się do zasiłku rodzinnego o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany, wówczas zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowy, bowiem dochód przekracza kryterium ustawowe o kwotę wyższą od najniższego zasiłku rodzinnego. Za podstawę obliczenia dochodu organ przyjął dochód uzyskany przez męża strony za 2007 r. z tytułu wykonywania pracy od dnia 9 marca 2006 r. w Spółce Cywilnej [...], wykazany w zaświadczeniu z Urzędu Skarbowego oraz dochód niepodlegający opodatkowaniu osiągnięty przez męża w związku z otrzymaniem diet z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju za 2007 r. Powołując się na treść art. 3 pkt 2 u.ś.r. uznano, iż przez pojęcie dochodu rodziny ustawodawca rozumie przeciętny miesięczny dochód członków rodziny uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Natomiast wedle art. 3 pkt 1 lit. c) u.ś.r. ilekroć w tej ustawie jest mowa o dochodzie oznacza to należności ze stosunku pracy lub z tytułu stypendium osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przebywających czasowo za granicą - w wysokości odpowiadającej równowartości diet z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju ustalonych dla pracowników zatrudnionych w państwowych lub samorządowych jednostkach sfery budżetowej na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.). W związku z przekroczeniem ustawowego kryterium dochodowego strona począwszy od 1 września 2008 r. utraciła prawo do świadczeń rodzinnych na rzecz dzieci, a co za tym idzie świadczenia wypłacone po tej dacie należy zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 1 u.ś.r. uznać należy za nienależnie pobrane, bo wypłacono je mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie do nich prawa. Uzasadniało to zastosowanie w sprawie art. 32 ust. 1 u.ś.r., zgodnie z którym organ właściwy oraz marszałek województwa mogą bez zgody strony zmienić lub uchylić ostateczną decyzję administracyjną, na mocy której strona nabyła prawo do świadczeń rodzinnych, jeżeli uległa zmianie sytuacja rodzinna lub dochodowa rodziny mająca wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych, członek rodziny nabył prawo do świadczeń rodzinnych w innym państwie w związku ze stosowaniem przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego albo osoba nienależnie pobrała świadczenie rodzinne.