Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska Sędzia NSA Wiesław Morys Protokolant st.sekr.sąd. Alicja Sadowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2007r. sprawy ze skargi M. S. na Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta K. nr [...] z dnia [...] .
Prezydent Miasta K. decyzją z dnia [...] Nr [...] wydaną na podstawie art. 3 ust. 3, art. 8 ust. 1, art. 39 oraz art. 106 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm.) oraz art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego odmówił przyznania M. S. zasiłku celowego na dofinansowanie do wydatków na leki. W uzasadnieniu decyzji zaznaczył, że M. S. nie wykorzystuje swoich możliwości i uprawnień w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, ponieważ zawarła ugodę z ojcem trojga dzieci przed sądem odnośnie wysokości płaconych przez niego alimentów i wskazana okoliczność stanowi samoistną podstawę odmowy przyznania wnioskowanej pomocy. Z treści tejże ugody wynika, że strona dobrowolnie zgodziła się na obniżenie wysokości płaconych alimentów z kwoty [...] zł miesięcznie na [...] zł miesięcznie na troje dzieci, co spowodowało znaczne obniżenie wysokości środków finansowych jakimi dysponuje rodzina. Nadto strona nie wykorzystała uprawnienia w postaci skierowania sprawy dotyczącej wymiaru płaconych przez ojca alimentów do rozpatrzenia bezpośredniego przez sąd. W tej sytuacji strona przenosi praktycznie całe utrzymanie rodziny na barki pomocy społecznej.
Odwołanie od tej decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. wniosła M. S. W odwołaniu tym zaznaczyła, że organ pomocy społecznej ma obowiązek przyznania świadczenia na dofinansowanie wydatków na zakup leków. Jej zdaniem organ pierwszej instancji bezprawnie zarzuca wydanie protokołu ugody sądowej z dnia [...] ponieważ pozew o zmniejszenie alimentów wniósł ojciec dzieci i Sąd uznał powództwo z uwagi na zmniejszające się sukcesywnie dochody. Ona sama nie zrzekła się dobrowolnie tych alimentów, a organy administracji muszą uznawać wyroki sądów powszechnych. Z uwagi na płacenie alimentów do jej rąk nie wnosiła do komornika o ich egzekucję.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. decyzją z dnia [...] Nr [...] wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu tej decyzji przedstawiło wpierw dotychczasowy przebieg postępowania, a następnie dokonało analizy sytuacji osobistej i dochodowej rodziny strony. Ustalono, że dochód rodziny składającej się ze skarżącej oraz trojga dzieci w [...] wynosił [...] zł i był wyższy od kryterium dochodowego przewidzianego w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, który dla tego typu rodziny wynosi 1404 zł. Stosownie do postanowień art. 39 ust. 1 i ust. 2 powyższej ustawy zasiłek celowy może być przyznany na zaspokojenie zgłoszonej potrzeby, a wyznacznikiem ustalenia prawa jest sytuacja materialna wnioskodawcy i cel, na który zasiłek jest przyznawany oraz możliwości finansowe organów pomocy społecznej. Zatem przyznanie tej formy pomocy nie jest obligatoryjne nawet wówczas, gdy osoba ubiegająca się o jego przyznanie spełnia wszystkie wymagane przesłanki, a przyznawanie zasiłków celowych należy do zadań własnych gminy o charakterze nieobowiązkowym. Zgodnie z art. 2 ust. 1 przywoływanej ustawy pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. W rozpatrywanej sprawie odmowa przyznania zasiłku celowego spowodowana została tym, że strona nie wykorzystuje swoich możliwości i uprawnień w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, które wyraża się w tym, że poprzez zawarcie w dniu [...] ugody sądowej spowodowała, że zmniejszeniu uległa wysokość alimentów na dzieci z kwoty [...] zł do [...] zł. Takie zachowanie stanowi samoistną podstawę do odmowy przyznania wnioskowanej pomocy. Strona mogła, bowiem poddać sprawę pod bezpośredni osąd sądu lub skierować sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego, z tego też powodu zdaniem organu odwoławczego, organ pierwszej instancji zasadnie odmówił stronie przyznania wnioskowanego świadczenia w postaci zasiłku celowego na dofinansowanie do wydatków na leki. Takie postępowanie mieści się w ramach uznania administracyjnego, a organ odwoławczy nie stwierdził przekroczenia jego granic. Odnosząc się do zamieszczonego w odwołaniu stwierdzenia skarżącej o obowiązku przyznawania świadczeń, organ odwoławczy podkreślił, że organ administracji ma możność - prawo - a nie obowiązek przyznania zasiłku celowego osobom, które zwróciły się ze stosownym wnioskiem. Oznacza to, że strona winna mieć świadomość tego, że nawet w przypadku ubiegania się o zaspokojenie potrzeby zgodnej z celami pomocy społecznej i spełniania wszystkich wymogów przewidzianych w przepisach, potrzeba ta nie musi być przez organ pomocy zaspokojona w części lub całości, ponieważ świadczenie w formie zasiłku celowego nie posiada charakteru publicznego prawa podmiotowego, czyli bezwzględnie należnego, a pomoc społeczna nie jest zobowiązana do zaspokajania wszystkich nawet niezbędnych potrzeb.