Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Tadeusz Michalik (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska Sędzia WSA Małgorzata Walentek Protokolant sekr. sąd. Agnieszka Wita po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 maja 2007r. sprawy ze skargi S. W. na decyzję Kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...]r. Nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień kombatanckich oddala skargę
Decyzją z dnia [...] r. Nr [...] Kierownik Urzędu do Spaw Kombatantów i Osób Represjonowanych działając na podstawie art. 1 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. nr 42, poz. 371) odmówił S. W. przyznania uprawnień kombatanckich.
W uzasadnieniu wskazano, iż strona wystąpiła o przyznanie uprawnień kombatanckich z tytułu pełnienia służy w Armii Krajowej w latach 1940-1944. Zacytowano treść przepisu art. 1 ust. 2 pkt. 3 ww. ustawy w myśl, którego za działalność kombatancką uznaje się pełnienie służby w polskich podziemnych formacjach i organizacjach w tym działających w ramach tych organizacji oddziałach partyzanckich w okresie wojny 1939-1945. Organ uznał, iż cytowany przepis nie ma zastosowania w odniesieniu do S. W., gdyż nie posiadał on stopnia wojskowego jak też nie mógł składać przysięgi wojskowej, bowiem w 1940 r. miał [...] lat. Powyższe oparto m.in. na powszechnie dostępnych źródłach historycznych zgodnie, z którymi członkiem Związku Walki Zbrojnej przekształconego w 1941 r. w Armię Krajową może być Polak poczynając od wieku lat 17- stu. W późniejszym okresie granice wieku obniżono do ukończenia 16 roku życia. Organ wskazał, iż nie wyklucza, że strona pomagała ww. organizacji partyzanckiej, jednak działalność pomocnicza nie może być utożsamiana z pełnieniem służby w polskich podziemnych formacjach i organizacjach w tym działających w ramach tych organizacji oddziałach partyzanckich. W ocenie organu współpraca z organizacją zgodnie z przepisami ustawy o kombatantach jak również zgodnie z orzecznictwem NSA nie może być podstawą do przyznania uprawnień kombatanckich.
We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy S. W. nie zgodził się z decyzją, o której mowa powyżej. Wniósł o ponowne rozpoznanie sprawy nie biorąc pod uwagę przesłanek ,,formalno- wiekowych", a stan faktyczny. Wskazał, iż powszechnie wiadomo, że młodzież polska głównie harcerze brała udział w walce z okupantem. Nadto, iż był wychowywany w duchu patriotycznym i za wolą ojca brał czynny udział w tajnej organizacji AK.
Decyzją z dnia [...] r. Nr [...] Kierownik Urzędu do Spaw Kombatantów i Osób Represjonowanych działając na podstawie art. 127 § 3 i art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 1 ust. 2 pkt 3, art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, utrzymał mocy własną decyzję z dnia [...] r. Nr [...].
W uzasadnieniu dodatkowo wskazał, iż przepis art. 1 ust. 2 pkt.3 ustawy o kombatantach wymaga ustalenia, że zainteresowana osoba pełniła służbę w organizacji podziemnej tj. m.in. złożyła przysięgę , otrzymała stopień wojskowy, stały przydział organizacyjny oraz pseudonim. W niniejszej sprawie żaden ze świadków, ani nawet sama strona nie wspomnieli o tym fakcie. Najistotniejsze znaczenie w sprawie- zdaniem organu- ma pogląd wyrażony w wyroku NSA z dnia 17 maja 2002 r. II SA/Lu 164/01, iż wykonywanie przez kilkunastoletnią osobę poleceń dowódców oddziałów partyzanckich oraz wykonywanie innych czynności za ich przyzwoleniem nie było pełnieniem służby w rozumieniu art. 1 ust. 2 pkt 3 ustawy o kombatantach. Światowy Związek Żołnierzy AK w opinii pozyskanej dla potrzeb innego postępowania zwrócił uwagę, iż konieczne jest odróżnienie współdziałania ludności z polską konspiracją niepodległościową od rzeczywistego uczestnictwa w organizacji konspiracyjnej. Nadto zdaniem organu nie sposób oprzeć się wrażeniu, iż wiedza świadków w niniejszej sprawie pochodzi wyłącznie z ogólnej relacji strony. Zatem zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawę do stwierdzenia, że zainteresowany nie wchodził w skład Armii Krajowej i nie pełnił służby w organizacji lecz ewentualnie i co najwyżej z nią współpracował.