Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Tadeusz Michalik Sędziowie Sędzia NSA Szczepan Prax Sędzia WSA Andrzej Matan (spr.) Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2014 r. sprawy ze skargi S. M. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego 1. uchyla zaskarżone postanowienie; 2. przyznaje na rzecz adwokata T. B. wynagrodzenie w kwocie 295,20 złotych (słownie: dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych 20/100) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu.
Decyzją z dnia [...] r. wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta Z. zobowiązano S.M. do zwrotu należności z tytułu wypłaconych na rzecz D. oraz R.M. świadczeń alimentacyjnych.
Od powyższej decyzji dnia 12 list 2012 r. pismo zatytułowane "odwołanie" wniósł do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. ojciec S.M., reprezentowany przez pełnomocnika Z.K.
W piśmie tym pełnomocnik wskazał, że przywołana wyżej decyzja została doręczona do jego rąk dnia 9 listopada 2012 r., wobec czego zażądał wznowienia postępowania na mocy art. 145 § 1 ust. 1, 4, 5 i 6 oraz § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071 z późn. zm., dalej k.p.a.). Jednocześnie decyzji zarzucono naruszenie prawa materialnego i procesowego, tj. art. 156 § 1 ust. 6 i 7 (pozbawienie możliwości wniesienia w terminie odwołania z winy urzędnika MOPR w Z.). W obszernym uzasadnieniu odwołania wskazano ponadto na szereg innych uchybień popełnionych w związku z wydaniem decyzji z dnia [...] r.
W wyniku wniesionego odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. postanowieniem z dnia [...] r. nr [...] stwierdziło niedopuszczalność odwołania. Jako podstawę prawną wydanego rozstrzygnięcia organ wskazał art. 134 k.p.a.
W motywach uzasadnienia Kolegium w pierwszej kolejności wskazało, że zgodnie z art. 134 k.p.a. organ odwoławczy w postępowaniu wstępnym podejmuje czynności mające na celu ustalenie, czy odwołanie jest dopuszczalne. Niedopuszczalność odwołania może wynikać zarówno z przyczyn podmiotowych jak i przedmiotowych. Niedopuszczalność z przyczyn podmiotowych obejmuje m.in. sytuacje wniesienia środka zaskarżenia przez jednostkę nie mającą legitymacji do wniesienia tego środka zaskarżenia. Organ odwoławczy stwierdził, że S.M. jako dłużnik alimentacyjny nie legitymuje się interesem prawnym lub obowiązkiem, który mógłby zostać skonkretyzowany w postępowaniu w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Następnie organ II instancji zacytował art. 28 k.p.a., zgodnie z którym stroną postępowania administracyjnego jest ten, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Zatem, w ocenie Kolegium, na gruncie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego stroną - poza osobą uprawnioną może być ten tylko, kto posiada chronione w płaszczyźnie prawnej uprawnienie do żądania przyznania świadczenia z funduszu bądź chroniony prawnie obowiązek związany z udzielonym świadczeniem. Brak takiego umocowania czyni interes w postępowaniu wyłącznie interesem faktycznym, a więc wykluczającym przymiot strony. Biorąc pod uwagę powyższe organ odwoławczy stwierdził, że stroną postępowania jest D. oraz R.M. jako osoba uprawniona do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna. W odniesieniu do wniosku o wznowienie postępowania Kolegium poinformowało, że zgodnie z art. 148 k.p.a. podanie o wznowienie postępowania wnosi się do organu administracji publicznej, który wydał w sprawie decyzję w pierwszej instancji. Z kolei w myśl art. 150 § 1 k.p.a. organem administracji publicznej właściwym w sprawie wznowienia postępowania jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji (w niniejszej sprawie w I instancji).