Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Adam Mikusiński, Sędzia NSA Wiesław Morys, Protokolant asystent sędziego Anna Zarzycka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 lipca 2006 r. sprawy ze skargi A. S., A. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zajęcia pasa drogowego 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od wymienionego Kolegium na rzecz skarżących kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania; 3. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.
Decyzją z dnia [...] Zarząd Dróg Powiatowych w R. nałożył na A. i A. S. karę w wysokości [...] zł za wybudowanie przez nich, jako właścicieli działki nr [...] zjazdu z drogi powiatowej nr [...] w rejonie skrzyżowania ul. [...] z ul. [...] w C.-L.- bez wymaganego zezwolenia zarządcy drogi. Decyzję tę wydano na podstawie art. 29a ust. 1 pkt 1 i art. 40 ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych /j.t. Dz.U. Nr 71 z 2000 r. poz. 838 ze zm./ i uchwały Rady Powiatu w R. z dnia [...] w sprawie ustalenia stawek opłaty za zajęcie pasa drogowego.
W motywach decyzji wskazano, że A. S. złożył oświadczenie o wybudowaniu zjazdu w miejscu, co do którego decyzją z dnia [...]. Zarząd Dróg Powiatowych w R. nie zezwolił na lokalizację zjazdu. Przy wyliczeniu kary uwzględniono powierzchnię zajętego pasa drogowego, stawkę ustaloną przez Radę Powiatu i liczbę dni zajęcia pasa drogowego.
Zaskarżoną decyzją, wydaną na skutek odwołania A. i A. S., Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. w trybie art. 138 § 1 pkt 1 Kpa utrzymało w mocy decyzję I instancji. Kolegium wskazało, że art. 40 ust. 1 ustawy o drogach publicznych wymaga zezwolenia zarządcy drogi na zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg, w drodze decyzji administracyjnej. Natomiast zgodnie z art. 40 ust. 12 tej ustawy za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządca drogi wymierza karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty ustalonej zgodnie z ust. 4 - 6.
Nałożenie kary ma charakter obligatoryjny bez względu na powód zajęcia pasa drogowego. Tymczasem z zebranego materiału wynika, że strona odwołująca się nie posiadała stosownego zezwolenia na realizację przedmiotowego zjazdu.
W skardze A. i A. S. zarzucili, że było wydane pozwolenie na zjazd z drogi publicznej, gdyż udzielono w [...] pozwolenia na budowę, którego integralną częścią jest projekt zawierający uzgodnienie z Wydziałem Dróg Urzędu Miasta i Gminy w C.-L., wydającego to pozwolenie. Sporządzony też był plan zagospodarowania działki, na którym naniesiony jest ów zjazd.
Na rozprawie sądowej A. S. podniósł dodatkowo, że A. S. nie jest współwłaścicielem działki objętej decyzją.
Odpowiadając na skargę organ odwoławczy postulował jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zaskarżona decyzja nie może się ostać, bowiem zapadła z naruszeniem prawa materialnego i procesowego. W tym pierwszym aspekcie należy stwierdzić, że - w przeciwieństwie do organu I instancji - Kolegium rozpatrywało sprawę na gruncie niewłaściwych przepisów ustawy o drogach publicznych. Mianowicie sprawa dotyczy wybudowania zjazdu bez zezwolenia zarządcy drogi. Wymierzenie kary za taką czynność następuje na podstawie art. 29a ust. 1 pkt 1 tej ustawy, a nie na podstawie art. 40 ust. 12.
Dalszym naruszeniem prawa materialnego, obejmującym już decyzje obu instancji jest powiązanie dyspozycji powyższych przepisów z własnością działki, do której zjazd został urządzony. Oczywiście z reguły zachodzi w tym względzie związek, który jednak w sprawie musi być wykazany. Tymczasem z ustaleń organu I instancji wynika, że zjazd wybudował jedynie A. S. Organ ten powołał się bowiem na oświadczenie A. S., a ten w trakcie oględzin w dniu [...] oświadczył właśnie, że zjazd został wykonany przez niego. Z materiału sprawy nie wynika przy tym, by działał w tym zakresie w imieniu innych współwłaścicieli. Tak więc obciążenie karą A. S. nie znajduje uzasadnienia w zgromadzonym materiale dowodowym, który nie daje zresztą obrazu stanu własnościowego, co uniemożliwia ustosunkowanie się do zarzutu skarżącego podniesionego w toku rozprawy sądowej. W tym zakresie sprawa nie została więc należycie wyjaśniona - z naruszeniem przepisów art. 7, 77 § 1 i 80 Kpa.