Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Renata Siudyka, Sędzia WSA Małgorzata Walentek, Protokolant Referent- stażysta Damian Szczurowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 czerwca 2018 r. sprawy ze skargi P.P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie umorzenia należności dłużnika alimentacyjnego z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego osobom uprawnionym uchyla zaskarżoną decyzję.
Prezydent Miasta D. decyzją z dnia [...] r., nr [...], działając na podstawie art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1257, dalej w skrócie: "ustawa"), odmówił P. P. umorzenia kwoty w wysokości 5 890,85 zł. stanowiącej należność do zwrotu z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną (A. P.) świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych w okresie od 1 października 2008 r. do 30 września 2009 r. wraz z ustawowymi odsetkami.
W uzasadnienia organ wskazał, że w dniu 17 sierpnia 2017 r. do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w D. wpłynęła prośba P. P. (dalej: "skarżący) o umorzenie wymienionych należności. W ramach prowadzonego postępowania organ wystąpił do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K. z wnioskiem o przeprowadzenie wywiadu, celem ustalenia sytuacji dochodowej i rodzinnej skarżącego. Na podstawie zgromadzonej dokumentacji organ ustalił, że jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, całkowicie niezdolną do pracy do dnia 31 października 2018 r. (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia [...] r.), samotnie gospodarującą, pozbawioną statusu bezrobotnego i przebywającą aktualnie w Przytulisku [...] w K.. W ocenie organu całkowita niezdolność do pracy nie dyskwalifikuje do podjęcia zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej, jak również na stanowisku specjalnie utworzonym przez pracodawcę i dopasowanym do stopnia niepełnosprawności. Jako osoba młoda skarżący ma możliwość zmiany swojej sytuacji zawodowej i finansowej. Dodatkowo organ zaznaczył, powołując się na orzeczenie Sądu Najwyższego, że zasadą jest egzekwowanie należności, natomiast ich umorzenie może nastąpić tylko w sytuacjach szczególnych, do których nie należy brak stałych dochodów i związana z tym trudna sytuacja dochodowa. Nadto, pouczył o możliwości złożenia wniosku o rozłożenie na raty lub odroczenia terminu spłaty przedmiotowej kwoty.
Od powyższej decyzji P.P. wniósł odwołanie wyrażając swoje niezadowolenie z otrzymanego rozstrzygnięcia oraz wskazując na swoją trudną sytuację dochodową i rodzinną. Podał, że z uwagi na zaburzenia [...] jest na etapie kwalifikacji na stacjonarnego Oddziału [...] Kliniki [...] Szpitala w K., gdzie leczenie obejmuje okres ok. 3 miesięcy.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach decyzją z dnia [...]r., nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. nr 23 z późn. zm., dalej w skrócie: "k.p.a."), utrzymało w mocy decyzję organu I instancji z dnia [...]r. W pierwszej kolejności przytoczyło dotychczasowy przebieg postępowania oraz zacytowało art. 30 ust. 2 ustawy, na podstawie którego organ właściwy wierzyciela może na wniosek dłużnika alimentacyjnego umorzyć jego należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, uwzględniając sytuację dochodową i rodzinną. Przepis ten nie pozostawia wątpliwości, że ocena, czy w indywidualnym określonym przypadku zachodzą wspomniane okoliczności, pozostawiona została uznaniu organów. Umorzenie świadczeń, jest bowiem wyjątkiem od reguły i nakłada na właściwy organ obowiązek zbadania, czy przedmiotowy wniosek rzeczywiście dotyczy przypadku szczególnie uzasadnionego, wyważając słuszny interes obywatela i interes społeczny. O istnieniu ważnego interesu strony nie decyduje jej subiektywne przekonanie, lecz obiektywne kryteria, zgodne z powszechnie aprobowaną hierarchią wartości. Natomiast przez interes społeczny (publiczny) rozumie się dyrektywę postępowania nakazującą mieć na uwadze respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa, takich jak sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie obywateli do organów władzy, sprawność działania aparatu państwowego, korektę błędnych decyzji itd. (wyrok NSA z dnia 21 maja 2003 r. sygn. akt III SA 2752/01, Lex 145004). W ocenie organu odwoławczego interes społeczny wymaga przede wszystkim, aby dokonując redystrybucji środków publicznych, organy nie dochodziły ich zwrotu jedynie w wyjątkowych przypadkach. Przychylono się do stanowiska organu I instancji, iż skarżący jako osoba młoda ma możliwość w przyszłości zmiany swojej sytuacji zawodowej i finansowej pomimo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Trudności z wygospodarowaniem niezbędnych środków pieniężnych do wykonania zobowiązania stanowią przypadek zwykły, zaś do przypadku szczególnego można zaliczyć zdarzenie losowe, czy długotrwałą chorobę. Dodatkowo, obowiązek alimentacyjny ciąży bezwzględnie na każdym z rodziców. Wynika to z faktu, iż alimenty służą realizacji ochrony dobra dziecka poprzez zapewnienie środków na jego utrzymanie, wychowanie, czy też edukację. Dobro dziecka jest wartością najważniejszą, podlegającą konstytucyjnej ochronie ze strony Państwa. Skoro, dłużnik nie wywiązywał się ze swoich zobowiązań, to powinien mieć świadomość, że jego zadłużenie będzie wzrastać i liczyć się z koniecznością jego spłaty.