Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska (spr.) Sędzia WSA Teresa Kurcyusz - Furmanik Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 czerwca 2014 r. sprawy ze skargi Wojewody [...] na zarządzenie Wójta Gminy G. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie powołania na stanowisko Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej oddala skargę.
Wójt Gminy G. zarządzeniem z dnia [...] r. nr [...], podjętym na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. D.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.), w powołał z dniem 1 grudnia 2010 r. na stanowisko Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w G. A.K. (§1) i powierzył jej na czas nieokreślony kierowanie Ośrodkiem (§2).
Wojewoda [...], w trybie art. 94 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, wniósł skargę z dnia 23 sierpnia 2013 r. na powyższe zarządzenie, domagając się stwierdzenia jego nieważności, jako sprzecznego z art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm., zwana dalej w skrócie: "ustawa"). Uzasadniając swoje stanowisko organ nadzoru wskazał, że kwestionowane rozstrzygnięcie w istotny sposób narusza art. 122 ustawy, który reguluje kwestie wymagań kwalifikacyjnych osób kierujących jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej są obowiązane posiadać co najmniej 3 - letni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej. Przepis art. 122 ust. 4 ustawy, obowiązujący w dacie podjęcia zarządzenia dopuszczał zastąpienie obowiązku odbycia specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej udokumentowaniem ukończenia studiów podyplomowych, pod warunkiem, że program studiów odpowiada przynajmniej minimum programowemu przewidzianemu dla tej specjalizacji, przy czym ze wskazanej alternatywy mogą korzystać jedynie osoby, które ukończyły studia wyższe. Zdaniem organu nadzoru, w dniu powołania na stanowisko Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w G. A.K. nie posiadała co najmniej 3 - letniego stażu pracy w pomocy społecznej, bowiem przed powołaniem na to stanowisko wykonywała zadania związane z realizacją świadczeń rodzinnych, które są odmienne od wykonywania zadań z zakresu pomocy społecznej. Zgodnie z orzecznictwem sądowym pod pojęciem "staż pracy w pomocy społecznej" należy rozumieć okres zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, których katalog określa art. 6 pkt 5 ustawy oraz pracę w organizacjach pozarządowych działających w obszarze pomocy społecznej, czy też pracę w wydziale polityki społecznej urzędu wojewódzkiego. Organu nadzoru zaznaczył, że świadczenie pracy w pomocy społecznej występuje w przypadku osób zatrudnionych jedynie w placówkach wymienionych w art. 6 pkt 5 ustawy. Normatywne pojęcie "staż pracy w pomocy społecznej" powinno być interpretowane w sposób ścisły jako świadczenie pracy w podmiotach związanych z bezpośrednim wykonywaniem zadań określonych w ustawie. W świetle art. 20 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.), wykonywanie zadań związanych z realizacją świadczeń rodzinnych przez pracownika ośrodka pomocy społecznej nie może zostać uznane jako staż pracy w pomocy społecznej w rozumieniu art. 122 ust. 1 ustawy (wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 18 listopada 2009 r., sygn. akt IV SA/Wr 428/09). Zadania pomocy społecznej i zadania związane z realizacją świadczeń rodzinnych, mimo zbliżonej funkcji są jednak odmiennymi systemami pomocy dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji i należą do dwóch różnych działów administracji rządowej. Świadczenia rodzinne na mocy art. 5 pkt 23a w związku z art. 28a pkt 3 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2007 r., nr 65, poz. 437 ze zm.), należą do działu rodzina, zajmującego się ochroną i wspieraniem rodziny z dziećmi na utrzymaniu. Z kolei pomoc społeczna na podstawie art. 5 pkt 26 w zw. z art. 31 ust. 1 pkt 2 tej samej ustawy, należy do działu zabezpieczenie społeczne, zajmującego się pomocą społeczną i świadczeniami dla osób i gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej. Ponadto, poza uregulowaniem tych systemów w odrębnych ustawach spełniają one odmienne funkcje. Wyraźne uregulowanie obu systemów wynika z art. 20 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, bowiem w przypadku upoważnienia kierownika ośrodka pomocy społecznej, w ośrodku tym tworzy się komórkę organizacyjną do realizacji świadczeń rodzinnych. W takim przypadku, organem właściwym nadal pozostaje prezydent, wójt bądź burmistrz, gdyż nie następuje przeniesienie kompetencji, a tylko powierzenie realizacji zadań. Natomiast gdyby uznać staż pracy w pomocy społecznej za pracę związaną z realizacją świadczeń rodzinnych (przekazanych do realizacji przez ośrodek pomocy społecznej), to nastąpiłoby naruszenie zasady równości wobec prawa wyrażonej w art. 32 Konstytucji RP. Wykonywanie bowiem tych samych zadań, ale w urzędzie gminy lub innej jednostce organizacyjnej gminy, nie wiązałoby się z nabyciem uprawnień do takiego stażu pracy.