Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Donata Starosta Sędziowie WSA Izabela Bąk-Marciniak (spr.) WSA Maciej Busz Protokolant st. sekr. sąd. Laura Szukała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 maja 2016 r. sprawy ze skargi S. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] grudnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia, że kwota świadczeń z funduszu alimentacyjnego jest świadczeniem nienależnie pobranym 1. uchyla zaskarżoną decyzję 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. na rzecz skarżącej S. N.kwotę 480 zł (czterysta osiemdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] września 2014 r., nr [...].
W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że godnie z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2012 r. poz. 1228 z późn. zm.; dalej w skrócie: "u.p.o.u.a.") osoba, która pobrała nienależnie świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu wraz z ustawowymi odsetkami. W myśl art. 2 pkt 7 lit. d u.p.o.u.a. nienależnie pobranym świadczeniem są świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłacone w przypadku, gdy osoba uprawniona w okresie ich pobierania otrzymała, niezgodnie z kolejnością określoną w art. 28 tejże ustawy, zaległe lub bieżące alimenty, do wysokości otrzymanych w tym okresie alimentów.
W uzasadnieniu Sąd podkreślił, iż obowiązkiem organu I instancji, a w postępowaniu odwoławczym: organu II instancji, było wyjaśnienie, kiedy dokładnie Skarżąca powiadomiła Komornika o otrzymaniu przedmiotowej kwoty alimentów od Dłużnika - w celu dokonania przez organ oceny, czy uczyniła to "niezwłocznie" w rozumieniu art. 19 ust. 1 u.p.o.u.a. - a także, czy i w jaki sposób na informację tę zareagował Komornik. W szczególności: czy Komornik poinformował Skarżącą, że zgodnie z art. 19 ust. 1 u.p.o.u.a. o otrzymaniu tych alimentów powinna niezwłocznie powiadomić Wójta, oraz że nie jest ona uprawniona do ich pobierania, a także, czy Komornik przekazał uzyskaną od Strony informację Wójtowi. Ponadto organy winny wnikliwie zbadać, czy zgodnie z wymogami art. 9 stawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267; dalej w skrócie: "k.p.a.") w zw. z art. 25 u.p.o.u.a. Strona została należycie, tj. wystarczająco jasno i dostatecznie szczegółowo, pouczona o treści obowiązku informacyjnego z art. 19 ust. 1 u.p.o.u.a. - zwłaszcza w kontekście przesłanek z art. 2 ust. 7 u.p.o.u.a. - a w szczególności o braku uprawnienia do otrzymywania alimentów bezpośrednio od Dłużnika oraz o skutkach tego faktu.
Sąd wskazał, iż organ I instancji kwestii tych w ogóle nie wyjaśnił, a SKO - wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 7 i art. 77 § 1 w zw. z art. 140 k.p.a. oraz art. 136 i art. 15 k.p.a. - nie przeprowadziło w powyższym zakresie uzupełniającego postępowania wyjaśniającego. I to pomimo, że Skarżąca w swym odwołaniu zarzuciła, iż nie wiedziała, że otrzymanie alimentów bezpośrednio od Dłużnika "może zostać uznane za nienależnie pobrane świadczenie", oraz że po otrzymaniu przedmiotowej wpłaty niezwłocznie poinformowała Komornika. SKO w ogóle nie odniosło się do tych zarzutów w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, dopuszczając się tym samym naruszenia art. 107 § 3 w zw. z art. 140 k.p.a. w kontekście ogólnych zasad: perswazji (art. 11 k.p.a.) i dwuinstancyjności postępowania (art. 15 k.p.a.) w zakresie, w jakim zasady te statuują obowiązek organów administracji ustosunkowywania się do twierdzeń i zarzutów podnoszonych przez strony w toku postępowania, a zwłaszcza w odwołaniu.