Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Jarosz Sędziowie WSA Tomasz Grossmann (spr.) WSA Izabela Bąk - Marciniak Protokolant st. sekr. sąd. Laura Szukała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 czerwca 2012 r. sprawy ze skargi J. T. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego oddala skargę
Pismem z dnia [...] listopada 2011 r., uzupełnionym pismem z dnia [...] listopada 2011 r. i doprecyzowanym "oświadczeniem" z dnia [...] listopada 2011 r., J. T. (dalej: "Wnioskodawca" lub "Skarżący") zwrócił się do Wójta Gminy [...] (dalej: "Wójt") o umorzenie świadczeń z funduszu alimentacyjnego (wraz z odsetkami i pozostałymi kosztami), do zwrotu których został zobowiązany decyzjami Wójta: z dnia [...] listopada 2009 r., z dnia [...] kwietnia 2011 r. i z dnia [...] listopada 2011 r. Wskazał, że jest w bardzo trudnej sytuacji zdrowotnej, finansowej i mieszkaniowej. Choruje, jest po leczeniu szpitalnym i pod ścisłą kontrolą lekarzy. Legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym; jest niezdolny do jakiejkolwiek pracy. Nie ma środków do życia i korzysta ze wsparcia pomocy społecznej. Mieszka tymczasowo u siostry.
Decyzją z dnia [...] grudnia 2011 r., nr [...], Wójt - działając na podstawie art. 2, art. 25, art. 27 ust. 1 i 1a, art. 27 ust. 9, art. 28 ust. 1 pkt 1-4 oraz art. 30 ustawy z dnia 07 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7, z późn. zm., dalej: "ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów", w skrócie: "u.p.o.u.a.") odmówił Wnioskodawcy umorzenia należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami wypłaconych wierzycielce, M. T., na rzecz dzieci, J. T. i M. T., w okresach świadczeniowych:
- 2008/2009 - w kwocie 3.950,00 zł,
- 2009/2010 - w kwocie 5.320,00 zł,
- 2010/2011 - w kwocie 5.860,00 zł.
W uzasadnieniu organ I instancji wskazał, że Wnioskodawca zamieszkuje u swojej siostry i szwagra. Siostra ponosi całkowity koszt utrzymania mieszkania i wyżywienia brata. Wnioskodawca jest objęty pomocą Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w [...]. Według informacji uzyskanych od komornika sądowego Wnioskodawca dokonuje miesięcznych wpłat na poczet świadczeń z funduszu alimentacyjnego po 200 zł. Wnioskodawca jest rozwiedziony, legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jednak nie udokumentował, czy pobiera zasiłek pielęgnacyjny, stały, czy inne świadczenie. Pomimo przedłożenia zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia nie udokumentował żadnych kosztów związanych z leczeniem. Organ wskazał, że łączne zadłużenie Wnioskodawcy z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wynosi, za okres od dnia 01 grudnia 2008 r., 15.880 zł plus odsetki ustawowe. Biorąc pod uwagę powyższe organ I instancji odmówił umorzenia ww. należności. Zaznaczył, że może przychylić się do rozłożenia należności na dogodne raty, jeżeli strona wystąpi do organu z takim wnioskiem.
Od opisanej decyzji odwołanie złożył Wnioskodawca oceniając, że decyzja jest dla niego niezrozumiała. Napisał, że spełnia warunki pozytywnego załatwienia wniosku, a wszelkie potrzebne dokumenty są w aktach sprawy.
Decyzją z dnia [...] lutego 2012 r., nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] (dalej: "SKO") - działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.; dalej: "k.p.a.") - utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Organ odwoławczy ustalił, że wobec Wnioskodawcy zostały wydane dotąd trzy decyzje zobowiązujące do zwrotu należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Pismem z dnia [...] września 2010 r. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w [...] zawiadomił Prokuraturę Rejonową w [...] o popełnieniu przez Skarżącego przestępstwa, o którym mowa w art. 209 § 1 Kodeksu karnego. W dniu 31 sierpnia 2011 r. został przekazany do Sądu Rejonowego w [...] akt oskarżenia w tej sprawie. Wnioskodawca posiada wykształcenie podstawowe, obecnie nie pracuje, jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy bez prawa do zasiłku. Ze względu na stan zdrowia nie jest w stanie podjąć jakiejkolwiek pracy, choruje na gruźlicę płuc oraz odmę opłucnową. Wymaga systematycznego leczenia. Nie posiada żadnych nieruchomości, ruchomości, zasobów pieniężnych ani przedmiotów wartościowych. Jest osobą samotną, rozwiedzioną, nie posiada żadnego dochodu, jest zarejestrowany jako bezrobotny bez prawa do świadczeń i propozycji pracy, nie pracuje nawet dorywczo. Legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności ważnym do [...] września 2014 r. Z powołaniem się na odnośne przepisy ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, SKO jako "w pełni uzasadnione" oceniło przesłanki, którymi kierował się organ I instancji. Decyzja w przedmiocie umorzenia ma charakter uznaniowy. Uznanie nie oznacza jednak dowolności rozstrzygnięcia; winno być poprzedzone wyjaśnieniem okoliczności sprawy w zakresie przesłanek uzasadniających umorzenie spłaty należności. W ocenie organu odwoławczego przeprowadzone postępowanie nie wykazało, aby okoliczności dochodowe i rodzinne strony dawały podstawę do umorzenia należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Podkreślił, że miał na uwadze trudną sytuację zarówno zdrowotną, jak i finansową Skarżącego, jednak z zaświadczenia komornika sądowego wynika, że od Wnioskodawcy, jako dłużnika alimentacyjnego, wyegzekwowano określone kwoty: [...] oraz 13 wpłat po 200 zł każda w okresie od 20 grudnia 2010 r. do 09 listopada 2011 r. Obecnie Skarżący jest w trakcie składania wniosku o rentę chorobową, co świadczy o dużym prawdopodobieństwie uzyskania przezeń stałego dochodu. Korzysta on również z pomocy społecznej. Powyższe świadczy o tym, że chociaż Wnioskodawca aktualnie nie jest w stanie zwrócić całej należności, to może wystąpić z wnioskiem o umożliwienie spłacania tej należności w ratach dostosowanych do aktualnych możliwości. SKO podkreśliło, że wolę i chęć przychylenia się do takiej prośby zadeklarował już organ I instancji w uzasadnieniu decyzji.