Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Radzicka (spr.) Sędziowie NSA Ewa Makosz-Frymus WSA Donata Starosta Protokolant st.sekr.sąd. Krystyna Pietrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 września 2010 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego w [...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] grudnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia należności z tytułu niezapłaconej ceny nabycia nieruchomości w postaci ciężaru realnego 1. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji 2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana
Decyzją z dnia [...] sierpnia 2008 r. nr [...] Starosta [...], działając na podstawie art. 14 ust. 1 dekretu z dnia 06 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 nr 3 poz. 13 ze zm.), art. 2 ust. 3, art. 3a dekretu z dnia 08 sierpnia 1946 r. o wpisywaniu w księgach hipotecznych (gruntowych) prawa własności nieruchomości przejętych na cele reformy rolnej (Dz. U. nr 39 poz. 233 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku M. i K. K., współwłaścicieli nieruchomości położonej w [...], zapisanej w księdze wieczystej nr [...], orzekł o ustaleniu należności w kwocie 13.387,95 złotych z tytułu niezapłaconej ceny nabycia nieruchomości, zapisanej w księdze wieczystej nr [...] pod pozycją nr [...] w postaci ciężaru realnego w ilości 192,91 kwintali żyta, na rzecz Skarbu Państwa.
W uzasadnieniu decyzji wskazał, że ciężar realny w ilości 192,91 kwintali żyta został wpisany w księdze wieczystej nr [...] w dniu [...] marca 1949 r. a dotyczył niezapłaconej przez J. K. ceny nieruchomości o powierzchni 4.9200 ha, nabytej na podstawie dokumentu nadania ziemi. W 2002 r. współwłaścicielami przedmiotowych nieruchomości zostali K. K. w ¼ części oraz K. K. w ¾ części. W roku 2007 część przedmiotowej nieruchomości była przedmiotem postępowania egzekucyjnego, które ujawniło ww. obciążenie w postaci ciężaru realnego. Część nieruchomości nabyli nabywcy licytacyjni, a współwłaścicielami pozostałej części nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej nr [...], o powierzchni 1.2800 ha zostali K. i M. K. Wnioskodawcy wystąpili o wykreślenie wskazanego obciążenia z uwagi na to, że w ich ocenie w latach pięćdziesiątych przedmiotowy ciężar został zapłacony przez J. K. Na tą okoliczność wskazali świadków, nie przedstawiając jednak dokumentów potwierdzających spłatę. Przesłuchani świadkowie: [...], [...],[...] i [...] zeznali, że wiadomo im o spłacie ciężaru realnego z przekazu ustnego od J. K., zaś czas spłaty określili na rok 1957/1958., jednak poza K. K., któremu ojciec pokazał dokument dotyczący spłaty ciężaru realnego, nigdy nie widzieli żadnych dokumentów potwierdzających spłatę przedmiotowego ciężaru. Uznając, że zeznania świadków nie są wiarygodne i wobec braku jakichkolwiek dokumentów organ ustalił należność według ceny 1 kwintala żyta na wolnym rynku, jaka kształtowała się w dacie wydania decyzji.
Kolegium wskazało, że postanowieniem z dnia [...] lipca 2007 r. o sygn. akt [...] Sąd Rejonowy w [...] orzekł, że ujawniony w księdze wieczystej nr [...] ciężar realny na rzecz Skarbu Państwa w ilości 192,91 kwintali żyta wygasł w stosunku do udziału we współwłasności nieruchomości w wysokości ¾ części, a obciążenie pozostaje jedynie w udziale w wysokości ¼ części przysługującej K. K. Na podstawie odpisów z ksiąg wieczystych nr [...] i [...] otrzymanych z V Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w [...] stwierdzono, że przedmiotowy ciężar realny został wpisany w dniu września 2007 r. do współodpowiedzialności w ww. księgach wieczystych w których jako współwłaścicieli wpisano: K. K., Z. i J. M. (Kw nr 45076) oraz K. K., S. i K. K. (Kw nr 45077).