Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bożena Popowska Sędziowie WSA Donata Starosta WSA Tomasz Grossmann (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Andrzejak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 marca 2012 r. sprawy ze skargi E. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza [...] z dnia [...] października 2011 r. nr [...]
Dnia [...] października 2011 r. do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w [...] wpłynął wniosek E. S. (dalej: "Wnioskodawczyni" lub "Skarżąca") o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad mężem, T. S. Do wniosku została załączona m.in. kserokopia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności z dnia [...] października 2011 r., nr [...], wydanego przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w [...], zaliczającego T. S. do znacznego stopnia niepełnosprawności, do dnia [...] października 2013 r.
Decyzją z dnia [...] października 2011 r., nr [...], Burmistrz [...] (dalej: "Burmistrz") - działając na podstawie art. 3, art. 17, art. 23, art. 24 ust. 2a, art. 26, art. 30, art. 32 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.; dalej: "ustawa o świadczeniach rodzinnych", w skrócie "u.ś.r.") - odmówił przyznania Wnioskodawczyni świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad mężem. W uzasadnieniu napisał, że był zmuszony odmówić prawa do przedmiotowego świadczenia z uwagi na "art. 17 ust. 5 pkt. 2 a)" u.ś.r., który stanowi, iż świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
W odwołaniu od opisanej decyzji Wnioskodawczyni wskazała, że jest jedyną osobą zamieszkującą z mężem, która sprawuje nad nim bezpośrednią opiekę. Mąż jest osobą całkowicie niezdolną do pracy od sierpnia 2011 r.; wymaga stałej, 24-godzinnej opieki osób trzecich; nie jest w stanie samodzielnie egzystować - co nie pozwala Wnioskodawczyni podjąć jakiegokolwiek zatrudnienia.
Decyzją z dnia [...] grudnia 2011 r., nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] (dalej: "SKO") - działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.; dalej: "k.p.a.") oraz art. 17 ust. 1 pkt 2 i ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r. - utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu SKO wskazało, że w obowiązującej od dnia 14 października 2011 r. ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych... (Dz. U. Nr 205, poz. 1212; dalej: "ustawa zmieniająca z 19.08.2011 r."), ustawodawca wprowadził zapis stanowiący, iż sprawy o świadczenia rodzinne, do których prawo powstało przed dniem jej wejścia w życie, podlegają rozpatrzeniu na zasadach i w trybie określonym w przepisach dotychczasowych. Powyższe, zdaniem organu odwoławczego, oznacza, że skoro w niniejszej sprawie wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego został złożony w dniu 26 października 2011 r., to zastosowanie mają przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych uwzględniające nowelizację z dnia 19 sierpnia 2011 r. W tym kontekście organ wskazał m.in. na art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r., który w brzmieniu po nowelizacji głosi, iż świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje m.in. wtedy, gdy osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W ocenie SKO, organ I instancji zasadnie odmówił mężowi Wnioskodawczyni prawa do świadczenia pielęgnacyjnego ze względu na fakt, iż osoba wymagająca opieki, z którą wiąże się prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, pozostaje w związku małżeńskim, co stanowi samodzielną i bezwzględną przesłankę negatywną. Zdaniem organu odwoławczego Wnioskodawczyni, co do zasady, spełnia podstawowe kryteria do nabycia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, jednak pomimo ciążącego na niej obowiązku alimentacyjnego, fakt, iż nie została ona zaliczona do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, wyklucza przyznanie tego świadczenia. W ocenie SKO pozostawanie w związku małżeńskim po dokonanej w dniu 19 sierpnia 2011 r. nowelizacji u.ś.r. jest okolicznością uniemożliwiającą przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego w sytuacji, kiedy współmałżonek nie jest zaliczony do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności.