Sprawa ze skargi Prokuratora Okręgowego w Poznaniu na rozporządzenie Wojewody Wielkopolskiego w przedmiocie obszaru chronionego krajobrazu "Dolina Łobżonki i Bory Kujańskie"
Tezy

Rozporządzenie wojewody w sprawie wyznaczenia obszaru chronionego krajobrazu nie ma jednorodnego charakteru. W części obejmującej określone zakazy wprowadzane na terenie danego obszaru, ma ono charakter rozporządzenia "klasycznego" tj. aktu zawierającego normy generalne i abstrakcyjne. Natomiast w zakresie, w jakim kreuje ono określoną formę ochrony przyrody, przybiera postać rozporządzenia będącego swoistym rozstrzygnięciem konkretnej sprawy. W tej kategorii rozporządzeń mieszczą się takie, które coś kreują, znoszą, przekazują (np. ustanawiają jakiś znak, wzór, powołują albo znoszą określoną instytucję) a więc poprzez które dokonuje się swoistych aktów rozumianych jako czynności. Rozróżnienie tych dwóch typów rozporządzeń ma bardzo doniosłe konsekwencje praktyczne. W odróżnieniu bowiem od rozporządzeń "klasycznych" które "oddziałują" przez cały okres swego obowiązywania, rozporządzenia należące do drugiej kategorii wywierają skutek "jednorazowo", tylko w momencie ich wejścia w życie - dokonując wówczas jakiejś zmiany w świecie (np. coś powołując, coś znosząc) - i z tą chwilą, ulegają "skonsumowaniu". Natomiast powołane takich rozporządzeniem instytucje (ustanowione wzory, znaki itp.) funkcjonują nadal.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Jarosz Sędziowie WSA Maciej Dybowski WSA Tomasz Grossmann (spr.) Protokolant st.sekr.sąd. Justyna Hołyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 września 2011 r. sprawy ze skargi Prokuratora Okręgowego w Poznaniu na rozporządzenie Wojewody Wielkopolskiego z dnia 04 stycznia 2008 r. nr 1/08 w przedmiocie obszaru chronionego krajobrazu "Dolina Łobżonki i Bory Kujańskie" 1. stwierdza nieważność zaskarżonego rozporządzenia; 2. określa, że zaskarżone rozporządzenie nie może być wykonane

Uzasadnienie strona 1/7

W dniu 04 stycznia 2008 r. Wojewoda Wielkopolski (dalej: "Wojewoda") - działając na podstawie art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm. - wersja z dnia wydania nw. aktu - dalej: "ustawa o ochronie przyrody", w skrócie "u.o.p.") - wydał Rozporządzenie Nr 1/08 w sprawie obszaru chronionego krajobrazu "Dolina Łobżonki i Bory Kujańskie" (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego Nr 7, poz. 138; dalej: "Rozporządzenie", w skrócie: "rozp."). W akcie tym wskazano, że przedmiotowy obszar chronionego krajobrazu "obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem, a także pełnioną funkcję korytarzy ekologicznych" (§ 1 ust. 1 rozp.). W § 1 ust. 2 rozp. stwierdzono, iż obszar ten położony jest na terenie powiatu pilskiego w gminach: Łobżenica, Wyrzysk oraz powiatu złotowskiego w gminach: Lipka, Zakrzewo i Złotów, a jego całkowita powierzchnia wynosi 18850 ha. Opis przebiegu granicy obszaru określono w załączniku do Rozporządzenia (§ 1 ust. 3 rozp.). W Rozporządzeniu zawarto także ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów leśnych, lądowych i wodnych na tym obszarze (§ 2 ust. 1-3 rozp.) oraz wprowadzono określone zakazy (§ 3 ust. 1 rozp.) z pewnymi wyłączeniami (§ 3 ust. 2 i 3 rozp.). W § 5 Rozporządzenia stwierdzono, iż wchodzi ono w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia (data publikacji: 11 luty 2008 r.). W przypisie do tego przepisu zawarto wyjaśnienie, że Rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Nr 5/98 Wojewody Pilskiego z dnia 15 maja 1998 r., które, w części dotyczącej obszaru chronionego krajobrazu "Dolina Łobżonki (...)", na podstawie art. 157 u.o.p. traci moc z dniem wejścia w życie Rozporządzenia, z tym, że na podstawie art. 153 u.o.p. utworzony obszar chronionego krajobrazu stał się obszarem chronionego krajobrazu w rozumieniu tej ustawy.

Pismem z dnia 28 czerwca 2011 r. (sygn. II Pa 60/11) Prokurator Okręgowy w Poznaniu (dalej: "Prokurator" lub "skarżący") zaskarżył w całości Rozporządzenie, zarzucając jemu:

1) rażące naruszenie art. 23 ust. 2 i 3 u.o.p. - polegające na bezpodstawnym uznaniu, że zaskarżone Rozporządzenie nie dotyczy utworzenia ani zmiany granic obszaru chronionego krajobrazu, co uzasadnia brak obowiązku uzgodnienia (opiniowania) z właściwymi radami gmin jego nowelizacji;

2) rażące naruszenie art. 153 w zw. z art. 23 ust. 2 i 3 u.o.p., polegające na błędnym przyjęciu, że Rozporządzenie nie kreuje nowych form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 u.o.p., co uzasadnia zwolnienie Wojewody z obowiązku dokonywania uzgodnień projektu nowego rozporządzenia;

3) przyjęcie nie znanej prawu instytucji "dostosowania" aktu normatywnego do zmian w porządku prawnym i uznanie, że zwalnia ona z rygorów określonych dla nowelizacji tego aktu i na tej podstawie wniósł o stwierdzenie nieważności Rozporządzenia.

W motywach skargi Prokurator zauważył, że wbrew twierdzeniom zawartym w uzasadnieniu Rozporządzenia, wprowadza ono zmiany granic obszaru chronionego krajobrazu "Dolina Łobżonki (...)". Poprzedzające je rozporządzenie Wojewody Pilskiego z dnia 15 maja 1998 r. w sprawie ustanowienia obszarów chronionego krajobrazu w województwie pilskim (Dz. Urz. Woj. Pilskiego Nr 13, poz. 83; dalej: "rozporządzenie Nr 5/98") ustanawiało bowiem obszar chronionego krajobrazu "Dolina Łobżonki (...) " na obszarze o powierzchni ogólnej 17240 ha na terenie gmin: Lipka, Zakrzewo, Złotów, Łobżenica i Wyrzysk. Zaskarżone Rozporządzenie dotyczy zaś obszaru powiększonego o 1610 ha oraz o odmiennie opisanych granicach (załącznik do Rozporządzenia), przy czym, w ocenie skarżącego, nie sposób uznać za przekonywujące stanowisko Wojewody, że zmiana powierzchni przedmiotowego obszaru w stosunku do podanej w rozporządzeniu Nr 5/98 jest spowodowana zastosowaniem nowoczesnych, komputerowych technik pomiarów.

Strona 1/7