Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Radzicka Sędziowie WSA Izabela Bąk-Marciniak WSA Maciej Busz (spr.) Protokolant st.sekr.sąd. Agata Tyll-Szeligowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 grudnia 2014 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego w Ostrzeszowie na uchwałę Rady Gminy Kobyla Góra z dnia 29 maja 1998 r. nr XLII/315/98 w przedmiocie podłączenia do sieci wodociągowych i kanalizacyjnych 1. stwierdza nieważność uchwały Rady Gminy w Kobylej Górze z dnia 29 maja 1998 r. nr XLII/315/98 w sprawie zasad finansowych obowiązujących przy zawieraniu umów z osobami podłączającymi się do sieci wodociągowych i kanalizacyjnych na terenie gmina Kobyla Góra; 2. określa, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu.
Rada Gminy Kobyla Góra w dniu 29 maja 1998 r. działając na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 1996r., Nr 13, poz. 74 ze zm. - dalej u.s.g.) podjęła uchwałę nr XLII/315/98 w sprawie zasad finansowych obowiązujących przy zawieraniu umów z osobami podłączającymi się do sieci wodociągowych i kanalizacyjnych na terenie gminy Kobyla Góra.
Prokurator Rejonowy w Ostrzeszowie kwestionując powyższą uchwałę wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu zarzucając jej rażące naruszenie art. 18 ust. 1 u.s.g. poprzez uznanie, że przepis ten stanowi podstawę prawną nałożenia w drodze uchwały Rady Gminy obowiązku ponoszenia opłat za wykonanie przyłącza do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. W uzasadnieniu Prokurator Rejonowy w Kaliszu wskazał, że zaskarżoną uchwałę wydano bez właściwej podstawy prawnej, tj. bez delegacji do jej wydania w przepisie prawa miejscowego.
Prokurator wskazał, że zaskarżona uchwała stanowi akt prawa miejscowego, gdyż ma charakter normatywny, generalny i abstrakcyjny. Jej adresatem są wszystkie podmioty dokonujące przyłącza wodociągowe i kanalizacyjne, którym uchwała nakazała określone zachowanie, tj. obowiązek uiszczenia określonej opłaty. Zdaniem Prokuratora art. art. 18 ust. 1 u.s.g nie mógł stanowić podstawy prawnej do wydania zaskarżonej uchwały. W polskim systemie prawnym żaden przepis prawa nie daje gminie uprawnień do ogólnego wprowadzenia opłat w drodze regulacji prawnych powszechnie obowiązujących.
Wskazując na powyższe Prokurator wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w całości jako aktu prawa miejscowego wydanego bez podstawy prawnej i sprzecznego z prawem..
Wójt Gminy Kobyla Góra w odpowiedzi na skargę uznał w całości zarzuty Prokuratora i wniósł o umorzenie postępowania. Jednakże pomimo dwukrotnego wezwania przez Sąd Wójt nie złożył uchwały Rady Gminy Kobyla Góra upoważniającej go do reprezentowania Rady w niniejszym postępowaniu. Dlatego też Sąd nie przyjął, by w sprawie prawidłowo złożono odpowiedź na skargę, co jednak żaden sposób nie miało wpływu na zapadłe rozstrzygnięcie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Złożona skarga zasługiwała na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269, ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości między innymi poprzez kontrolę legalności działalności administracji publicznej. Zgodnie z art. 3 § 1 w związku z § 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. - dalej P.p.s.a) zakres kontroli administracji publicznej obejmuje także orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego oraz inne akty organów jednostek samorządu terytorialnego. Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 P.p.s.a., stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności (art. 147 § 1 P.p.s.a.). Wprowadzając sankcję nieważności jako następstwo naruszenia przepisu prawa, ustawodawca nie określił rodzaju naruszenia prawa. Przyjmuje się jednak, że podstawę do stwierdzenia nieważności uchwały stanowią takie naruszenia prawa, które mieszczą się w kategorii rażących naruszeń: np. w razie podjęcia uchwały przez organ niewłaściwy, braku podstawy prawnej do podjęcia uchwały określonej treści, niewłaściwego zastosowania przepisu prawnego będącego podstawą podjęcia uchwały, naruszenia procedury jej uchwalania. Pośrednio i a contrario potwierdza to także treść art. 91 ust.4 u.s.g. stanowiącego, że w razie nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały lub zarządzenia ograniczając się do wskazania, iż uchwałę lub zarządzenie wydano z rażącym naruszeniem prawa.