Wprawdzie art. 23 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych /Dz.U. nr 228 poz. 2255 ze zm./ i przepisy wykonawcze do tej ustawy wskazują wśród wymaganych dokumentów na wyrok rozwodowy, to nie stanowi to wystarczającej podstawy do odmowy dopuszczenia złożenia odpisu skróconego aktu małżeństwa ze stosowną adnotacją.
Art. 55 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego /t.j. Dz.U. 2004 nr 161 poz. 1688/ wskazuje, że dowodem ustania małżeństwa jest odpis skrócony aktu małżeństwa z adnotacją o jego rozwiązaniu przez rozwód albo odpis prawomocnego orzeczenia sądu o rozwodzie. Z przepisu tego wynika, że ustawodawca jako równorzędne dowody dopuszcza zarówno odpis prawomocnego wyroku, jak i odpis skrócony aktu małżeństwa ze stosowną adnotacją. Przepis ten, zwłaszcza przy uwzględnieniu mocy, jaką ustawodawca wiąże z aktami stanu cywilnego /art. 4 cyt. ustawy/, stanowi wystarczającą podstawę do dopuszczenia odpisu skróconego aktu małżeństwa jako dokumentu w postępowaniu dotyczącym kwestii przyznania świadczenia rodzinnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maciej Dybowski (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Paweł Miładowski Asesor sąd. Izabela Kucznerowicz Protokolant: sekretarz sąd. Marcin Kubiak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 01 marca 2006 r. sprawy ze skargi B. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] grudnia 2004 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia rodzinnego I. uchyla zaskarżoną decyzję w tej tylko części w której uchylono decyzję pierwszej instancji w części dotyczącej dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i w której nie uchylono decyzji organu pierwszej instancji w punkcie 1 (pierwszym) o zasiłku rodzinnym za okres od [...] czerwca 2004 r. do [...] czerwca 2004 r. a nadto decyzję Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w M. z dnia [...] lipca 2004 r. nr [...] w punkcie 1 (pierwszym) jedynie w tej części w której nie orzeczono o zasiłku rodzinnym za okres od [...] czerwca 2004 r. do [...] czerwca 2004 r. II. określa, że zaskarżona decyzja może być wykonana w części utrzymującej w mocy decyzję pierwszej instancji a decyzja Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w M. z dnia [...] lipca 2004 r. nr [...] może być wykonana w całości. /-/I.Kucznerowicz /-/M.Dybowski /-/P.Miładowski KB/
Wnioskiem datowanym na dzień [...] czerwca 2004 r. (pieczątka daty wpływu: [...].07.2004) B. G. zwróciła się do Ośrodka Pomocy Społecznej w M. (dalej Ośrodek) z wnioskiem o przyznanie zasiłku rodzinnego na córkę A., wraz z dodatkiem z tytułu samotnego wychowywania dziecka oraz rozpoczęcia roku szkolnego. Oświadczyła, że jest osobą rozwiedzioną i samotnie wychowuje córkę. Strona 5 tego wniosku, zawierająca wykaz załączników, opatrzona została datą "30.06.2004" i podpisem wnioskodawczyni.
Pismem z dnia 1 lipca 2004 r. Wnioskodawczyni została wezwana do udzielenia wymaganych wyjaśnień oraz uzupełnienia złożonego wniosku o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego "o brakujące dokumenty" (nie precyzując jednak, jakie konkretnie dokumenty Wnioskodawczyni winna złożyć).
W odpowiedzi na wezwanie, Wnioskodawczyni w piśmie z dnia 20 lipca 2004 r. wyjaśniła, że wyrok rozwiązujący małżeństwo zawiera informacje zbyt osobiste, by była skłonna je ujawniać organowi. Wskazała, że do wniosku załączyła kserokopię z dowodu osobistego, z adnotacją o stanie cywilnym. Podniosła, że wśród załączonych dokumentów jest również wyrok zasądzający alimenty. Złożyła odpis skrócony aktu małżeństwa z adnotacją, że na mocy wyroku Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia [...] lutego 1996 r., sygn. II c [...] małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód.
Decyzją z dnia [...] lipca 2004 r., [...], Kierownik Ośrodka przyznał Wnioskodawczyni zasiłek rodzinny na córkę A., na okres od dnia [...] lipca 2004 r. do dnia [...] sierpnia 2005 r.; dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka na ten sam okres i dodatek jednorazowy z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego.
Wnioskodawczyni odwołała się od decyzji Kierownika Ośrodka. Wskazała, że składając dnia 30 czerwca 2004 r. wniosek o przyznanie zasiłku miała wyrok orzekający rozwód, o czym pracownik socjalny wiedział i widział go. Proponowała pracownikowi, by przyjął od niej oświadczenie wyjaśniające sytuację, by możliwe było uzyskanie świadczeń już od miesiąca czerwca 2004 r. Pracownik poinformował Ją, że nie ma takiej potrzeby.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze (dalej: Samorządowe Kolegium) decyzją z dnia [...] grudnia 2004 r., [...] uchyliło zaskarżoną decyzję w części dotyczącej dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i w tym zakresie przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia, a w pozostałym zakresie utrzymało decyzję w mocy. W ocenie organu odwoławczego, nie może być tak, że Skarżąca usiłuje dyktować warunki, na jakich ma mieć przyznane świadczenie i wybiera sobie w jakiej formie zechce udowodnić swą sytuację osobistą. Jeśli Wnioskodawczyni zamierza ubiegać się o świadczenie z tytułu samotnego wychowywania dziecka, to obligatoryjne jest złożenie odpisu prawomocnego wyroku orzekającego rozwód.
B. G. wniosła skargę do Sądu Administracyjnego. Wyjaśniła, że Jej odwołanie dotyczyło jedynie terminu, od którego świadczenia zostały przyznane. Ponownie wskazała, że w rozmowie z pracownikiem socjalnym, która odbyła się w czerwcu 2004 r. rozważana była kwestia konsekwencji niezłożenia przez Nią wyroku rozwodowego. Pracownik "uspokoił" Ją wskazując, że istnieje tryb uzupełniania braków. Nie była świadoma, że korzystając z prawa odwołania może liczyć się z uchyleniem decyzji przyznającej Jej świadczenie.