Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Miron (spr.), Sędziowie sędzia WSA Izabella Janson, asesor WSA Marta Laskowska, Protokolant Marcin Lesner, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 listopada 2006 r. sprawy ze skargi K. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] marca 2006 r. nr [...] w przedmiocie przejęcia gospodarstwa rolnego na własność Państwa - uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] grudnia 2005 r. nr [...] -
Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie decyzją z dnia [...] marca 2006 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. po rozpoznaniu wniosku K. M. o ponowne rozpatrzenie sprawy utrzymało w mocy decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] grudnia 2005 r. nr [...], którą odmówiono stwierdzenia nieważności decyzji Naczelnika Gminy H. z dnia [...] lutego 1977 r.
Zaskarżona decyzja została wydana w następujących okolicznościach sprawy:
Decyzją nr [...] z dnia [...] lutego 1977 r. działający z upoważnienia Naczelnika Gminy H. Instruktor ds. gospodarki ziemią przejął na własność Państwa bez odszkodowania i w stanie wolnym od obciążeń nieruchomość rolną o obszarze [...] ha bez budynków stanowiącą działki nr [...] i [...] zapisane w rejestrze ewidencji gruntów wsi H. pod pozycją [...] na nazwisko W. M. oraz stwierdził, że w stosunku do tego gospodarstwa nie zachodzi potrzeba określania nakładów inwestycyjnych dokonanych z pożyczek bankowych oraz ustalenia wysokości należności za zniszczenia i ubytki.
Postanowieniem z dnia [...] grudnia 1966 r. Sąd Powiatowy dla Miasta W. stwierdził, że spadek po zmarłej W. M. nabył jej brat W. M. w całości. Postanowieniem z dnia [...] maja 2001 r. Sąd Rejonowy dla L stwierdził, że spadek po zmarłym W. M. na podstawie ustawy nabyli żona K. M. oraz syn K. M. po 1/2 części.
Z wnioskiem o stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji Naczelnika Gminy H. z dnia [...] lutego 1977 r. wystąpił K. M. twierdząc, że została wydana bez podstawy prawnej gdyż w świetle obowiązujących wówczas przepisów wskazana w decyzji nieruchomość rolna nie stanowiła gospodarstwa rolnego.
Decyzją z dnia [...] września 2004 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze umorzyło postępowanie wobec tego, iż zdaniem organu żaden z przedłożonych przez K. M. dokumentów nie potwierdza, że jest on spadkobiercą przedmiotowej nieruchomości. Świadczy o tym postanowienie Sądu Powiatowego dla miasta W. z dnia [...] grudnia 1966 r., w którym nie orzeczono o
IV SA/Wa 1037/06 dziedziczeniu gospodarstwa rolnego wchodzącego w skład spadku po zmarłej W. M.
W wyniku rozpoznania wniosku K. M. o ponowne rozpatrzenie sprawy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. decyzją z dnia [...] października 2004 r. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.
Na powyższą decyzję K. M. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który to wyrokiem z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie sygn. akt IV SA/Wa 49/05 uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] września 2004 r.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd podniósł, iż organ badając legitymację K. M. do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji o przejęciu na własność Państwa nieruchomości rolnej doszedł do wniosku, iż osoba ta nie ma interesu prawnego bowiem nie wykazała, że jest spadkobiercą również w zakresie gospodarstwa rolnego. W ocenie Sądu pogląd ten co do zasady jest trafny. Niewątpliwie bowiem spadkobierca byłego właściciela przejętej nieruchomości ma interesy prawny, a zatem może być stroną w postępowaniu nadzwyczajnym obejmującym jako swój przedmiot decyzję, na mocy której przejęto ową nieruchomość. Ponieważ przejęto nieruchomość rolną, występujący o wszczęcie postępowania nieważnościowego winien wykazać, iż dziedziczy także tę nieruchomość rolną. Jednakże w przedmiotowej sprawie wniosek o stwierdzenie nieważności opiera się na zarzucie rażącego naruszenia prawa, które polegało na tym, iż została przejęta nieruchomość, która nie stanowiła gospodarstwa rolnego. Przepisy zaś, na podstawie których własność nieruchomości przeszła na rzecz Państwa, wymagały, aby stanowiła ona po pierwsze gospodarstwo rolne, a po drugie, aby gospodarstwo to było opuszczone. Skoro wnioskodawca oparł swój wniosek na tak sformułowanym zarzucie, to nie jest możliwe zobowiązanie go do udowodnienia, iż w ogóle gospodarstwo rolne wchodziło w skład spadku po W. M. W takiej sytuacji wnioskodawca wykazałby fakt, co do którego wywodzi, że nigdy nie miał miejsca. Wobec powyższego należało przyjąć, iż K. M. ma interes prawny w zainicjowaniu postępowania nieważnościowego, a jego podstawy należy upatrywać w nabyciu ogółu praw i obowiązków z tytułu spadkobrania po W. M.