Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jakub Linkowski, Sędziowie Sędzia WSA Łukasz Krzycki, Sędzia WSA Marian Wolanin (spr.), Protokolant sekr. sąd. Marek Lubasiński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 lutego 2012 r. sprawy ze skargi S. B. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] grudnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania uchyla zaskarżoną decyzję i utrzymaną nią w mocy decyzję Konsula RP w W. z dnia [...] października 2010 roku nr [...]
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] grudnia 2010 r. Nr [...] Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, po rozpatrzeniu odwołania S. B., uchylił decyzję Konsula RP w W. z dnia [...] października 2010 r. Nr [...] i umorzył postępowanie nadzorcze w sprawie.
W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji stwierdzono, że powołaną decyzją z dnia [...] października 2010 r. Konsula RP w W. odmówił wszczęcia postępowania z wniosku S. B. o unieważnienie dokumentu paszportowego wydanego po 13 grudnia 1981 r. na podstawie decyzji Komendanta Wojewódzkiego MO o wydaniu paszportu z prawem jednokrotnego przekroczenia granicy polskiej i unieważnienia - anulowania wpisu "z prawem jednokrotnego przekroczenia granicy polskiej". Ustawa o dokumentach paszportowych określa formę rozstrzygania w sprawie unieważniania dokumentów paszportowych w art. 39 ust. 1 stwierdzając, iż unieważnienie i odmowa wydania dokumentu paszportowego następuje w drodze decyzji. Bezsporną pozostaje właściwość Konsula RP w W. do rozpatrzenia wniosku S. B. o unieważnienie dokumentu paszportowego. Przepis art. 43 ust. 1 ustawy o dokumentach paszportowych stanowi, iż paszporty i paszporty tymczasowe w Rzeczypospolitej Polskiej wydaje, odmawia ich wydania i unieważnia wojewoda właściwy ze względu na miejsce stałego pobytu osoby ubiegającej się o dokument paszportowy, a w razie braku takiego miejsca - według ostatniego miejsca stałego pobytu tej osoby, a za granicą - konsul. Ponieważ S. B. na stałe zamieszkuje w Stanach Zjednoczonych Ameryki pod adresem [...] organem właściwym do rozpatrzenia wniosku o unieważnienie paszportu jest Konsul RP w W. Paszport serii [...] numer [...] wydany w dniu [...] listopada 1983 r. przez Naczelnika Wydziału Paszportów KW MO w C. S. B. utracił ważność w dniu [...] listopada 1985 r. dlatego postępowanie w sprawie unieważnienia tego dokumentu jest bezprzedmiotowe i jako takie podlega umorzeniu. Brak jest również podstaw do dokonywania jakichkolwiek zmian, w tym unieważnienia - anulowania wpisu "z prawem jednokrotnego przekroczenia granicy polskiej", w nieważnym paszporcie. Wszelkie wpisy dokonane w książeczce paszportowej straciły ważność z dniem utraty ważności paszportu, tak więc nie mogą być ponownie unieważniane. Niezbędną przesłanką do wydania decyzji administracyjnej w przedmiocie unieważnieniu dokumentu paszportowego jest fakt pozostawania tego dokumentu w obiegu prawnym.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] grudnia 2010 r. S. B. wniósł o jej uchylenie wskazując, że opuszczenie granic Polski i emigracja wymuszona była wskutek represji i szykan a także groźby kierowanej przez funkcjonariuszy SB i MO. Wymuszona emigracja wywołana groźbą i podstępem funkcjonariuszy SB i innych osób - funkcjonariuszy PRL - spowodowała utratę więzi rodzinnych, zdrowia a także straty finansowe. Składając wniosek o paszport skarżący nie działał w swobodzie tak złożonego oświadczenia woli, działał pod wpływem zastosowania wobec niego i rodziny gróźb i represji wykonywanych przez funkcjonariuszy SB, a także działał pod wpływem sugestii, tj. możliwości wcześniejszego opuszczenia "zakładu karnego". Wnioskodawca składał wniosek o paszport i dopiero w chwili otrzymania dokumentów paszportowych dowiedział się, iż nie ma powrotu do Polski. Nawet gdyby przyznać Ministrowi rację o braku możliwości unieważnienia paszportu, to winien on w decyzji uznać wydawane wówczas dokumenty paszportowe jako nieważne od chwili ich wystawienia, ponieważ ówcześnie obowiązująca ustawa nie przewidywała takich paszportów "z prawem jednokrotnego przekroczenia". Dokument paszportowy istnieje i jako taki wywołał skutki prawne i faktyczne dla pokrzywdzonych rodzin. Kwestia paszportów z tamtych lat choć literalnie nie jest objęta regulacjami z ustawy o unieważnienie orzeczeń i decyzji, to jednak nie pozbawia wnioskodawców w trybie kpa domagać się ich unieważnienia.