Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Teresa Zyglewska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Kaja Angerman, Sędzia WSA Aneta Dąbrowska, Protokolant Izabela Urbaniak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 sierpnia 2010 r. sprawy ze skarg Gminy L. i S., P. L., P. L. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] marca 2010 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] marca 2006 r. nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz skarżących P. L. i P. L. kwoty po 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania, a na rzecz skarżących Gminy L. i S. kwoty po 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu wpisu sądowego oraz solidarnie na rzecz Gminy L. i S. kwotę 257 (dwieście pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Decyzją z dnia [...] marca 2006r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi odmówił stwierdzenia nieważności orzeczenia nr [...] Ministra Przemysłu Rolnego i Spożywczego z dnia [...] czerwca 1949r. o przejęciu na własność Państwa przedsiębiorstwa: 1) Browar [...] w L. wraz z lodownią przy ul. [...] oraz słodownią przy ul. [...], 2) Wytwórni Lemoniady i Wód [...] w L., 3) Fabryka Wódek i Likierów [...] w L.
W uzasadnieniu decyzji Minister wskazała, że orzeczeniem nr [...] Ministra Przemysłu Rolnego i Spożywczego z dnia [...] czerwca 1949r. przejęto na własność Państwa przedsiębiorstwa: 1) Browar [...] w L. wraz z lodownią przy ul. [...] nr [...] oraz słodownią przy ul. [...] - spółka jawna, właścicielka O. L. i Spółka, 2) Wytwórni Lemoniady i Wód [...] w L.- spółka jawna, właściciela J. K. i Spółka, 3) Fabryka Wódek i Likierów [...] w L. - spółka jawna, właściciela J. K. i Spółka. Skład osobowy wszystkich tych podmiotów był jednakowy, a ich wspólnikami byli: O. L., A.S. oraz J.K.
Będąca wspólnikiem wszystkich spółek O. L. zmarła 30 kwietnia 1991 r., a zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w P. z dnia [...] maja 1991r. spadek po niej nabyli: G. L., P.L., G. L., M. L., J. L., P.L., I. L., O. L. i T. L. Osoby te zgodnie z postanowieniami umów spółek z [...] grudnia 1945r. wstąpiły w prawa zmarłego wspólnika.
Organ wywodził, że jako podstawę prawną przejęcia spółek orzeczenie Ministra Przemysłu Rolnego wskazało art. 3 ust. 1 bez wyszczególnienia litery, natomiast w ogłoszeniu Komisji do spraw upaństwowienia przedsiębiorstw w L. określono, że przejęcie następuje na podstawie art. 3 ust. 1 lit. B ustawy o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej. W ocenie Ministra przejęcie browarów mogło następować nie tylko na podstawie lit. A powołanego wyżej przepisu, ale w przypadku niespełniania kryteriów tam określonych także na mocy lit. B tejże regulacji. Przejęcie zaś na ostatniej z powołanych podstaw prawnych było zasadne, gdyż nie wiązała ona skutku nacjonalizacyjnego ze ściśle określoną ilością pracowników zatrudnionych w określonej dacie, lecz dawała podstawy do oceny potencjalnych możliwości zatrudnienia pracowników w przedsiębiorstwie. Organ wywodził, że ze zbiorów Archiwum Państwowego w L. wynika, iż potencjalna zdolność zatrudnienia w znaczący sposób przewyższała określoną art. 3 ust. 1 lit. B liczbę 50 pracowników. Zdaniem Ministra twierdzenie, iż nieruchomości na których zlokalizowane były przedsiębiorstwa nie stanowiły własności spółek nie ma istotnego znaczenia, gdyż zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy przejęte przedsiębiorstwo przechodziło na własność Skarbu Państwa w całości wraz z nieruchomym i ruchomym majątkiem oraz wszelkimi prawami. Celem tego przepisu było zabezpieczenie dalszego funkcjonowania i zdolności produkcyjnej przejmowanych przedsiębiorstw. Zdaniem organu nacjonalizacji podlegało całe przedsiębiorstwo wraz z majątkiem w najszerszym znaczeniu, bez wyłączania jakichkolwiek obiektów stanowiących składniki przedsiębiorstwa w chwili przejęcia, choćby do obiektów tych służyły prawa osobom trzecim. Organ stwierdził, iż zasada ta znalazła odzwierciedlenie w § 75 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1947r. w sprawie trybu postępowania przy przejmowaniu przedsiębiorstw na własność Państwa. Zgodnie z tym przepisem, o ile do składników majątkowych przedsiębiorstwa zostały włączone składniki majątkowe innego przedsiębiorstwa lub stanowiące własność osoby fizycznej nie podpadającej pod przepis art. 2 i 3 ustawy, należy o tym uczynić odpowiednią wzmiankę w protokole zdawczo - odbiorczym. Właścicielom tych składników przysługiwało odszkodowanie na tych samych zasadach co właścicielom przedsiębiorstwa.