Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wanda Wiatkowska - Ilków Sędziowie Sędzia WSA Ewa Kamieniecka (spr.) Sędzia WSA Lidia Serwiniowska Protokolant starszy asystent sędziego Anna Rudzińska po rozpoznaniu na rozprawie w Wydziale IV w dniu 15 lutego 2019 r. sprawy ze skargi R. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. z dnia [...] lipca 2018 r., nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych wraz z ustawowymi odsetkami uchyla zaskarżoną decyzję.
Decyzją z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] działający z upoważnienia Marszałka Województwa D. Zastępca Kierownika Działu Świadczeń Rodzinnych D. Ośrodka Polityki Społecznej we W. orzekł o uznaniu świadczeń rodzinnych - wypłaconych R. G. (dalej: strona, skarżąca) za okres od [...] kwietnia 2009 r. do [...] maja 2009 r. na podstawie decyzji z dnia [...] września 2008 r. nr [...] w łącznej kwocie [...] zł - za nienależnie pobrane i zobowiązał stronę do ich zwrotu łącznie z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, naliczanymi od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczeń rodzinnych do dnia spłaty.
Pismem z dnia [...] marca 2018 r. strona wniosła o umorzenie kwoty nienależnie pobranych świadczeń w całości (łącznie z odsetkami) za okres od [...] kwietnia 2009 r. do [...] maja 2009 r. W uzasadnieniu wniosku skarżąca wskazała, że od kilku lat samotnie wychowuje i utrzymuje trójkę dzieci, gdyż jej mąż (z którym od [...] lat pozostaje w separacji) od [...] lat przebywa za granicą i nie łoży na utrzymanie dzieci. Strona podkreśliła, że od stycznia 2018 r. nie pracuje (jest na emeryturze), zamieszkuje z dwójką dzieci (w wieku 25 i 27 lat), które studiują w systemie zaocznym i również nie pracują. Wskazała, że dochody, które uzyskuje, nie wystarczają jej na utrzymanie i leczenie (skarżąca ma problemy zdrowotne).
Decyzją z dnia [...] maja 2018 r. nr [...] działający z upoważnienia Wojewody D. Zastępca Kierownika Oddziału Koordynacji Świadczeń w Wydziale [...] we W. (dalej: organ pierwszej instancji) odmówił umorzenia nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych (w kwocie [...] zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości [...]) wynikających z powołanej na wstępie decyzji z dnia [...] listopada 2017 r. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że ciężar dowodu spoczywa na stronie, która powinna wykazać występowanie trudnej sytuacji rodzinnej, uzasadniającej podjęcie korzystnego dla niej rozstrzygnięcia, tymczasem skarżąca nie udokumentowała wyjątkowych okoliczności, które stanowiłyby podstawę udzielenia jej ulgi w formie całkowitego umorzenia należności wraz z odsetkami. W szczególności skarżąca nie przedłożyła aktualnych dokumentów przedstawiających jej sytuację zawodową, nie dostarczyła kopii wyroku orzekającego rozwód lub separację z mężem, a dostarczony wypis ze szpitala małżonka skarżącej z dnia [...] sierpnia 2013 r. - mający świadczyć o jego kłopotach zdrowotnych uniemożliwiających mu podjęcie zatrudnienia - jest nieaktualny. Organ pierwszej instancji stwierdził, że dokumentem potwierdzającym problemy zdrowotne skarżącej nie może być wyłącznie jej oświadczenie zawarte we wniosku, czy przedłożone przez stronę ksero recepty. Organ podkreślił, że zamieszkujące ze skarżącą we wspólnym gospodarstwie domowym pełnoletnie dzieci (w wieku 25 i 27 lat) powinny partycypować chociażby w kosztach utrzymania tego gospodarstwa. Zdaniem organu, korzystanie przez stronę z możliwości spłaty zaległości na rzecz ZUS w ratach po [...] zł miesięcznie do 2023 r., potwierdza jej zdolność finansową (zweryfikowaną przez profesjonalną instytucję państwową). W ocenie organu pierwszej instancji, po uwzględnieniu podstawowych kosztów utrzymania, skarżąca jest w stanie zaoszczędzić część dochodu z przeznaczeniem na inne cele. Brak jest natomiast podstaw do przyjęcia, że wydatki ponoszone przez stronę na spłatę zaległości na rzecz ZUS mają pierwszeństwo przez zwrotem nienależnie pobranego świadczenia. Podsumowując, organ stwierdził, że strona nienależnie pobrała świadczenie rodzinne, a umorzenie kwoty tego świadczenia byłoby sprzeczne z ogólnie przyjętym interesem społecznym. Jednocześnie organ poinformował stronę o możliwości złożenia odrębnego wniosku o rozłożenie zadłużenia na dogodne raty, nie mniejsze niż 100 zł miesięcznie.