Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Masternak-Kubiak, Sędziowie Sędzia NSA Tadeusz Kuczyński (spr.), Sędzia WSA Wanda Wiatkowska-Ilków, Protokolant Aleksandra Siwińska, po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 12 lutego 2008 r. sprawy ze skargi J. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia wniosku o ustalenie prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego uchyla postanowienie I i II instancji
Postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...]r., nr [...] po rozpatrzeniu zażalenia J. W. od postanowienia Nr [...] Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w D. z dnia [...]r. w sprawie odmowy przywrócenia terminu do złożenia wniosku o ustalenie prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka, na podstawie, art. 59 § 1, art. 138 § 1 pkt 2 kodeksu postępowania administracyjnego, art. 24 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006r. Nr 139, poz. 992 z późn.zm.), uchylono zaskarżone postanowienie (błędnie określone jako "decyzja") w całości i umorzono postępowanie pierwszej instancji.
W motywach uzasadnienia podano, co następuje.
W dniu 16 sierpnia 2007r. J. W. złożyła w Ośrodku Pomocy Społecznej w D. wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o przyznanie prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka od miesiąca września 2006r. ewentualnie od października 2006r. W uzasadnieniu wniosku skarżąca podała, że nie wiedziała, że z chwilą śmierci męża miała prawo do ubiegania się o dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka. Z tego względu nie złożyła wniosku o ww. dodatek.
W dniu 28 września 2006r. zmarł mąż skarżącej, W. W..
Postanowieniem Nr [...] Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w D. z dnia [...]r. odmówiono przywrócenia J. W. terminu do złożenia wniosku o ustalenie prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka. W uzasadnieniu postanowienia podano, że skarżąca składając wniosek o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych została pouczona o konieczności informowania organu o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do świadczeń dlatego też nieuzasadnione jest jej twierdzenie, że nie wiedziała o konieczności poinformowania Ośrodka Pomocy Społecznej w D. o śmierci męża.
Od ww. postanowienia w ustawowym terminie wniosła zażalenie J. W. i podała, że w sierpniu 2007r. przy składaniu wniosku o świadczenia rodzinne dowiedziała się, że po śmierci męża przysługuje jej prawo do dodatku z tytułu samotnego wychowywania córki. O śmierci męża nie poinformowała organu I instancji ze względu na swój stan emocjonalny, ponadto nie wiedziała, że jest to konieczne.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze rozpatrując sprawę stwierdziło, że zgodnie z zasadą dwuinstancyjności organ odwoławczy obowiązany jest ponownie rozpoznać i rozstrzygnąć sprawę rozstrzygniętą decyzją organu I instancji z zastrzeżeniem rozwiązania przyjętego w art. 138 § 2 kodeksu postępowania administracyjnego. Organ odwoławczy nie może zatem ograniczyć się tylko do kontroli decyzji organu I instancji, a obowiązany jest ponownie rozstrzygając sprawę. W wyroku z dnia 22 marca 1996r. SA/Wr 1996/95 (ONSA 1997r. Nr 1, poz. 35) NSA podkreślił: "Istota administracyjnego toku postępowania polega na dwukrotnym rozstrzygnięciu tej samej sprawy, nie zaś na kontroli zasadności argumentów podniesionych w stosunku do orzeczenia organu I instancji (...)". Wynika to z art. 138 kpa. który przyznaje organowi kompetencje do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy czego następstwem jest utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji (a nie oddalenie odwołania) bądź uchylenie i zmiana zaskarżonej decyzji.