Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska, Sędziowie NSA Barbara Adamiak /spr./, Leszek Włoskiewicz, Protokolant Katarzyna Baran, po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2005 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Grzegorza K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 marca 2004r sygn. akt I SA 2725/03 w sprawie ze skargi Grzegorza K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia 30 października 2003 r. (...) w przedmiocie zasiłku celowego. 1. oddala skargę kasacyjną 2. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata Andrzeja Z. kwotę 240 /słownie: dwieście czterdzieści/ złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. decyzją z dnia 30 października 2003 r., (...) na podstawie art. 138 par. 1 pkt 1 Kpa w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /t.j. Dz.U. 1998 nr 64 poz. 414 ze zm./ utrzymało w mocy decyzję Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w P. z dnia 18 listopada 2002 r., (...). Jak podano w uzasadnieniu Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w P. przyznał Grzegorzowi K. wymienioną decyzją zasiłek celowy w wysokości 80 zł na częściowe pokrycie kosztów zakupu opału. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. decyzją z dnia 10 stycznia 2003 r., (...) utrzymało tę decyzję w mocy. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2003 r., I SA 321/03 uchylił decyzję organu odwoławczego wskazując, że aby Kolegium rozpoznając odwołanie skarżącego mogło faktycznie stwierdzić, iż organ I instancji nie przekroczył granic uznania administracyjnego, powinno dysponować stosownym materiałem dowodowym. Takim dowodem jest dokument, z którego będzie wynikać jakimi kwotami dysponował ośrodek w danym okresie na poszczególne rodzaje świadczeń i jaka była liczba podopiecznych, którym przyznano te świadczenia. Dopiero po uzupełnieniu materiału dowodowego w tym zakresie organ II instancji winien rozpoznać odwołanie skarżącego i dokonać oceny czy organ I instancji przy wydawaniu zakwestionowanej decyzji przekroczył granice uznania administracyjnego.
Według uzyskanej informacji Ośrodek Pomocy Społecznej w P. dysponował w listopadzie 2002 r. kwotą na zasiłki celowe i dożywianie dzieci w wysokości 16.961 zł, z tego dla 74 osób przyznano zasiłki celowe na kwotę 8.430 zł i na dożywianie dla 129 dzieci kwotę 8.531 zł, przy czym łączny budżet na zadania własne na 2002 r. na zasiłki celowe i dożywianie dzieci wynosił 146.000 zł.
Po ponownym rozpatrzeniu sprawy w postępowaniu odwoławczym uznano, iż wysokość udzielonej odwołującemu się pomocy była adekwatna do środków, jakimi dysponował organ I instancji na pomoc dla innych podopiecznych, w listopadzie 2002 r. udzielono pomocy 203 osobom na łączną sumę 16.961 zł, co przeciętnie daje kwotę 83,35 zł. Kwestionowana w odwołaniu kwota zbliżona jest do tej średniej.
Art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 29 popada 1990 r. o pomocy społecznej stanowi że w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może zostać przyznany zasiłek celowy z pomocy społecznej. Organ administracji biorąc pod uwagę sytuację materialną i osobistą wnioskodawcy, jak również możliwości finansowe Ośrodka Pomocy Społecznej, decyduje o przyznaniu lub odmowie przyznania zasiłku celowego w określonej formie i wysokości.
Organ obowiązany jest wziąć pod uwagę nie tylko potrzeby danej osoby i jej rodziny, ale również i możliwości pomocy społecznej /art. 2 ust. 4 ustawy/. Nakazuje to organowi mieć na uwadze również to, czy w obrębie jego działania znajdują się inne osoby w trudniejszej sytuacji materialnej. Podkreślono ponadto, że zainteresowany może starać się o objęcie go dalszą pomocą.
Na powyższą decyzję skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł Grzegorz K. domagając się uchylenia decyzji wydanych w sprawie przez organy administracji I i II instancji, zarzucał, iż doszło do naruszenia prawa materialnego poprzez nieuwzględnienie dyspozycji ustawodawcy wyrażonej w treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej, tj. wysokość przyznanego zasiłku nie umożliwia skarżącemu bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka. Skoro kwota przyznanego na zakup opału zasiłku wystarcza tylko na częściowe pokrycie kosztów zakupu to obydwie decyzje rażąco naruszają prawo. Organ samorządu terytorialnego nie może uchylać się od odpowiedzialności ustawowej nałożonej na ten organ w zakresie realizacji dyspozycji art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej jedynie na tej podstawie, że sobie lub podległej jednostce przydzielił za mało środków finansowych. Jeżeli przepis art. 2 ust. 1 jest sprzeczny z przepisem, art. 2 ust. 4 co do możliwości uchylenia się od obowiązku należytego wykazania celów pomocy społecznej przez organ samorządu terytorialnego, a także sprzeczny jest z art. 67 ust. 2 Konstytucji RP, to przepis ten powinien być zaskarżony przez NSA do Trybunału Konstytucyjnego. SKO błędnie stwierdza, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa, skoro realizuje to prawo chociażby w symbolicznym zakresie.