Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Alicja Plucińska - Filipowicz, Sędziowie NSA Wojciech Chróścielewski (spr.), Teresa Kobylecka, Protokolant Mariusz Szufnara, po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2005 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Śląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sąd Administracyjnego w Gliwicach z dnia 29 czerwca 2004r., sygn. akt III SA/GL 527/04 w sprawie ze skargi Rady Miejskiej [...] na zarządzenie zastępcze Wojewody Śląskiego z dnia 31 marca 2004 r. Nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego 1) uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania, 2) zasądza od Miasta Dąbrowa Górnicza na rzecz Wojewody Śląskiego 120 zł (sto dwadzieścia) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Wyrokiem z dnia 29 czerwca 2004 r., III SA/Gl 627/04 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w sprawie ze skargi Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej na zarządzenie zastępcze Wojewody Śląskiego z dnia 31 marca 2004 r. nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego uchylił zaskarżone zarządzenie zastępcze. Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy. Zarządzenie zastępcze wydano na podstawie art. 98a ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.). Wojewoda Śląski stwierdził w nim wygaśnięcie mandatu radnego Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej R. H., w związku z naruszeniem zakazu ustanowionego w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, łączenia mandatu radnego z prowadzeniem działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której mandat posiada. Radny R. H. wynajmował do dnia 3 lutego 2004 r. od Gminy Dąbrowa Górnicza dwa lokale użytkowe przy ul. [...]. Po tej dacie właścicielem lokali został wymieniony radny, ale właścicielem gruntu jest nadal Gmina, a radny posiada jedynie prawo użytkowania wieczystego tego gruntu. Te zmiany własnościowe nastąpiły po upływie terminu wskazanego w art. 9 ustawy z 23 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 124, poz. 1806). W lokalach tych radny prowadzi działalność gospodarczą - Firma Handlowa "[...]". Wojewoda uznał, że radny prowadząc tą działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy złamał zakaz określony w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie ze wskazanym art. 9 ustawy z 23 listopada 2002 r. radny jednostki samorządu terytorialnego wybrany w wyborach z 27 października 2002 r., który nie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia jednostki samorządu terytorialnego, z której został wybrany, obowiązany jest wykonać te obowiązki w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Ze względu na niepodjęcie przez Radę Miejską w Dąbrowie Górniczej mimo wezwania Wojewody stosownej uchwały, po uprzednim zawiadomieniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o zaistnieniu przesłanek do wygaśnięcia mandatu,
OSK 1609/04
Wojewoda zarządzeniem zastępczym z 31 marca 2004 r. stwierdził wygaśnięcie mandatu radnego R. H.. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Rada Miejska w Dąbrowie Górniczej domagała się uchylenia zarządzenia zastępczego, "z jednej strony zgadzając się ze stanowiskiem Wojewody, a z drugiej ze stanowiskiem Rzecznika Praw Obywatelskich", który wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie, czy wskazany przepis art. 24f ust. 1a ustawy o samorządzie gminnym jest zgodny z art. 31 Konstytucji RP. Podniesiono, że, skoro Rada Miasta podjęła uchwałę niestwierdzającą wygaśnięcia mandatu radnego, to Wojewoda nie miał prawnych podstaw do wydania zarządzenia zastępczego. Zgodnie z art. 98a ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym uprawnienie wojewody do wydania zarządzenia zastępczego powstaje wyłącznie wówczas, gdy rada gminy nie podejmie uchwały "w zakresie dotyczącym wygaśnięcia mandatu", a taką uchwałę Rada podjęła. Skarżąca zarzuciła Wojewodzie, iż nie skorzystał z możliwości stwierdzenia nieważności przedmiotowej uchwały, a dwukrotnie wezwał Gminę do podjęcia uchwały o wygaśnięciu mandatu radnego.