Sąd administracyjny nie załatwia spraw merytorycznie, nie może zastępować organów administracji właściwych do ich załatwienia i nie może sprawy ostatecznie załatwić. Powołany jest tylko do kontroli zgodności działania administracji z prawem w odniesieniu do konkretnego zaskarżonego aktu czy czynności. Dokonując takiej kontroli wojewódzki sąd administracyjny bada zgodność z prawem zaskarżonych decyzji a Naczelny Sąd Administracyjny zgodność z prawem zaskarżonego wyroku w granicach zarzutów skargi kasacyjnej.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojciecha G. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 września 2003 r. IV SA 5186/02 w sprawie ze skargi Wojciecha G. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 5 grudnia 2002 r. (...) w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji o doprowadzeniu wykonanych robót budowlanych do zgodności z projektem i pozwoleniem na budowę oraz odszkodowania - oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 11 września 2003 r./IV SA 5186/02/ Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu skargi Wojciecha G. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 5 grudnia 2002 r. (...) w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji o doprowadzeniu robót budowlanych do zgodności z projektem i pozwoleniem na budowę oraz odszkodowania - odrzucił skargę w części dotyczącej odszkodowania a w pozostałej części skargę oddalił.
W uzasadnieniu wyjaśniono, że decyzją z dnia 30 października 2002 r. GINB odmówił stwierdzenia nieważności decyzji W. Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 9 września 2002 r. (...).W uzasadnieniu podał, że decyzją z dnia 12 sierpnia 2002 r. (...) Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w M. nakazał Wojciechowi G. doprowadzenie wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z zatwierdzonym projektem technicznym i warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na rozbudowę budynku mieszkalnego na działce nr 1137 przy ul. 8 S. 19 w S., decyzją tą nakazano rozebranie tymczasowego zabezpieczenia wraz z konstrukcją. W wyniku wniosku W. G. o stwierdzenie nieważności tej decyzji (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia 9 września 2002 r. (...) odmówił stwierdzenia nieważności przedmiotowej decyzji. Wojciech G. wystąpił następnie do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego o stwierdzenie nieważności tej z kolei decyzji. Decyzją z dnia 30 października 2002 r. (...) GINB odmówił stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 9 września 2002 r. a następnie decyzją z dnia 5 grudnia 2002 r. utrzymał w mocy wcześniejszą własną decyzję, podtrzymując argumentacje w niej zawartą.
Dokonując oceny legalności należało stwierdzić brak podstaw do stwierdzenia nieważności tej decyzji, skoro została oparta na właściwej podstawie prawnej i przy spełnieniu ustawowych przesłanek wymienionych w art. 156 Kpa.
Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego podniósł, że dokonał analizy treści decyzji PINB z dnia 12 sierpnia 2002 r. w kontekście przesłanek nieważnościowych wymienionych w art. 156 Kpa i z uwagi na negatywne ustalenia w tej mierze - odmówił stwierdzenia nieważności decyzji WWINB z dnia 9 września 2002 r. uznając wniosek za bezzasadny. Inne zarzuty dotyczące braku odniesienia do faktów związanych z przebiegiem postępowania uznano za nieuzasadnione z uwagi na to, że dotyczyły one czynności i orzeczeń nie stanowiących przedmiotu postępowania i nie mają wpływu na treść rozstrzygnięcia. Odpowiedzialność odszkodowawcza, żądanie wydania pozwolenia na wznowienie robót budowlanych bądź wydanie zalecenia organom nadzoru budowlanego nie mieszczą się w kompetencjach Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Wojciech G. wniósł skargę na tę decyzję do Naczelnego Sądu Administracyjnego zarzucając naruszenie Konstytucji, prawa materialnego i procesowego i domagając się stwierdzenia nieważności decyzji i odszkodowania z odsetkami w kwocie 26.499 zł. W uzasadnieniu skargi W. G. stwierdził, że żądanie stwierdzenia nieważności przedmiotowej decyzji z dnia 12 sierpnia 2002 r. było w pełni uzasadnione, bo wykazał rażące naruszenie prawa /art. 50 ust. 4 i art. 51 ust. 1 pkt 2 - Prawa budowlanego/ ale organ nie ocenił tych naruszeń prawidłowo. Wniosek o wstrzymanie budowy pochodził od osoby nie będącej stroną a protokół ekspertyz został wydany bez kontroli budowy i przeprowadzenia pomiarów. Decyzja z dnia 12 sierpnia 2002 r. została wydana po 10 miesiącach od wydania postanowienia z dnia 24 października 2001 r. Decyzja z dnia 12 sierpnia 2002 r. i z 17 grudnia 2001 r. zawiera tylko nakaz rozebrania tymczasowego zabezpieczenia dachu. Naraża skarżącego na koszty i żądanie odszkodowania czyni uprawnionym. Wydane decyzje są abstrakcyjne, oderwane od stanu faktycznego, nie przeprowadzono postępowania dowodowego a istniejące dowody pominięto.