Skargi kasacyjne Gminy B., Gminy Z., Wojewody M. od wyroku WSA w Krakowie w przedmiocie wystąpienia Gminy W. ze Związku Komunalnego Gmin W., Z. i B. do spraw budowy oczyszczalni ścieków i kolektorów z siedzibą w Z.
Tezy

Uchwała o wystąpieniu ze związku międzygminnego nie jest prawem miejscowym, więc nie musi mieć terminu wejścia w życie.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 25 października 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych Gminy B., Gminy Z., Wojewody M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 8 marca 2004 r. II SA/Kr 2915/03 dotyczącego sprawy ze skargi Wojewody M. na uchwałę Rady Gminy W. z dnia 15 października 2003 r. (...) w przedmiocie wystąpienia Gminy W. ze Związku Komunalnego Gmin W., Z. i B. do spraw budowy oczyszczalni ścieków i kolektorów z siedzibą w Z. - oddala skargi kasacyjne; (...).

Uzasadnienie strona 1/3

Wyrokiem z dnia 8 marca 2004 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę Wojewody M. na uchwałę Rady Gminy W. z dnia 15 października 2003 r., (...) wydaną w przedmiocie wystąpienia Gminy W. ze Związku Komunalnego Gmin W., Z. i B. ds. budowy oczyszczalni ścieków i kolektorów z siedzibą w Z. Na podstawie tej uchwały postanowiono, że z dniem 20 października 2003 r. ustaje członkostwo Gminy W. w podanym wyżej Związku na skutek jej wystąpienia. Uchwała ta weszła w życie z dniem jej podjęcia.

W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny podniósł, że zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym uchwała organu gminy podlega stwierdzeniu nieważności, gdy jest sprzeczna z prawem. W sprawie niniejszej Wojewoda M. nie wskazał normy, którą miała naruszyć Rada Gminy W. w podjętej uchwale, a jedynie zarzucił podjęcie tej uchwały w sytuacji, która nie była uregulowana przez statut Związku Komunalnego Gmin W., Z. i B. ds. budowy oczyszczalni ścieków i kolektorów z siedzibą w Z. Zdaniem Sądu okoliczność, że statut tego Związku nie zawiera wymaganych przez ustawę przepisów, dotyczących zasad występowania jego członków, nie pozwala na wyprowadzenie wniosku, że uchwała o wystąpieniu jest "sprzeczna z prawem". Godziłoby to w zasadę samodzielności samorządu terytorialnego, która wyraża się m.in. w tym, że jednostki tego samorządu mogą tworzyć związki komunalne lub z nich występować. Utworzenie związku jest dobrowolne, zatem dobrowolny jest również udział w powstałym związku. Natomiast statut w oparciu o art. 67 ust. 2 pkt 7 ustawy o samorządzie gminnym, ma za zadanie uregulowanie "zasad przystępowania i występowania członków", dotyczy to procedury i terminów w tym zakresie i wiąże się z rozliczeniami majątkowymi między uczestnikami związku. Nie oznacza to zdaniem sądu orzekającego, że statut mógłby wprowadzić zakaz wystąpienia ze związku, gdyż żadna gmina nie może ingerować w podstawy samodzielności innej gminy. Jeżeli statut Związku nie uregulował tych kwestii, nie może być mowy o zakazie takiego wystąpienia.

Uchwała, która jest oświadczeniem woli, tak jak przedmiotowa uchwała, nie wywołuje bezpośrednich zewnętrznych skutków prawnych i dlatego nie musi być oparta o konkretny przepis prawa.

Skargi kasacyjna od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie złożyła Gmina B., Gmina Z. oraz Wojewoda M. Skarga kasacyjne Gminy B. oparta na podstawie art. 174 par. 1 - Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; zarzuca naruszenia prawa materialnego - art. 2; art. 7 i art. 171 Konstytucji RP; art. 67 ust. 2 pkt 7 i art. 91 ustawy o samorządzie gminnym /Dz.U. 2001 nr 142 poz. 1591 ze zm./ oraz Statutu Związku Komunalnego Gminy W., Z. i B. ds. budowy oczyszczalni ścieków i kolektorów poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej Gmina B. podniosła, że Związek Komunalny /międzygminny/ stanowi formę prawną polegającą na współdziałaniu między gminami wykonującymi wspólnie zadania publiczne. O wystąpieniu gminy ze związku decydują: wielkość zrealizowanego zadania publicznego oraz względy prakseologiczne /przede wszystkim zapewnienie sprawności działania związku/. Aby doszło do utworzenia związku warunkiem było podjęcie przez gminy uchwał w tym przedmiocie, które to uchwały jak podała skarżąca Gmina należy traktować jako oświadczenia woli, których nie można cofnąć ani odwołać ze względu na zagwarantowanie bytu prawnego Związku Gmin. Z chwilą ogłoszenia statutu Związku nastąpiło przeniesienie zadań gmin na Związek. W zależności od charakteru zadania Związek Gmin otrzymuje majątek, który będzie służył realizacji celów związku. Statut powinien określać zasady przystępowania i występowania członków oraz rozliczeń majątkowych /art. 67 ust. 2 pkt 7 ustawy/. Statut Związku Komunalnego Gmin W., Z. i B. ds. budowy oczyszczalni ścieków i kolektorów nie zawiera procedury opuszczenia Związku przez członka tego Związku, a zatem uregulowanie tej kwestii mogłoby nastąpić przez zmianę statutu w drodze podjęcia uchwał przez wszystkie rady gmin - członków Związku i po rozliczeniu finansowym członka występującego ze Związku. Zdaniem skarżącej Gminy, uchwała Rady Gminy W. ma na celu obejście ustawy, zawierając pozory zgodności z ustawą, co jest niezgodne z zasadą praworządności zapisaną w art. 2 i art. 7 Konstytucji.

Strona 1/3