Przepisy Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowie osiedli /t.j. Dz.U. 1939 nr 34 poz. 216/ wskazywały, iż prawo miejscowe mogło przewidywać odstępstwa od wymogów zabudowy, ustanowionych w rozporządzeniu /art. 412/, w tym regulować samoistnie między innymi sposób urządzenia otworów w ścianach zewnętrznych budynków /art. 408 pkt 6/, a zatem przywołanie przez organ przy odpowiedzi na skargę treści art. 196 rozporządzenia mówiącego o ścianie granicznej /szczytowej/ budynków bez otworów, nie dowodzi niemożności urządzenia takowych w okresie obowiązywania rozporządzenia.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi J. M. W.-O. oraz Tadeusza O. na decyzję (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w B. z dnia 8 marca 2001 r. (...) w przedmiocie nakazu wykonania określonych robót budowlanych - uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą jej wydanie decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego Powiatu G. w B. z dnia 5.01.2001 r. (...).
Decyzją z dnia 5 stycznia 2001 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego Powiatu G. w B., nakazał skarżącym J. M. W.-O. i Tadeuszowi O. zlikwidowanie otworu okiennego istniejącego w ścianie usytuowanego przy granicy działki budynku mieszkalnego przy ul. K. 24 w B. od strony działki Antoniny K. tj. posesji przy ul. K. 24 "A" w B. Inicjatorką postępowania była sąsiadka skarżących domagająca się likwidacji otworu okiennego. Decyzję wydano w oparciu o art. 40 ustawy - Prawo budowlane z dnia 24 października 1974 r. w zw. z art. 103 ust. 2 ustawy - Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. Organ ustalił, że otwór okienny wykonany został przed 1995 r. i dlatego zastosowanie w sprawie miały przepisy poprzednio obowiązującej ustawy, przepisy wykonawcze do której to ustawy /Rozporządzenie MAGTiOŚ z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki/ nakazywały, by ściany budynków graniczące z działką sąsiednią nie miały okien i drzwi. Stąd w celu doprowadzenia istniejącego stanu do zgodności z przepisami należy zlikwidować istniejący otwór okienny poprzez jego zamurowanie lub wstawienie luksferów.
W odwołaniu od tej decyzji właściciele budynku podnieśli, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy rozporządzenia MAGTiOŚ z dnia 3 lipca 1980 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki albowiem - zgodnie z par. 3 tego rozporządzenia - przepisy te nie dotyczą budynków istniejących w dniu wejścia w życie rozporządzenia, jeżeli zostały zbudowane zgodnie z przepisami obowiązującymi w czasie ich wznoszenia i nie zagrażają bezpieczeństwu mienia i ludzi. Budynek przy ul. K. 24 został wzniesiony przed wojną i za pozwoleniem a sporne okno istnieje w nim od czasu wybudowania obiektu. Obowiązujące w czasie budowy domu przepisy odsyłały zaś do przepisów miejscowych, a te przewidywały odstępstwa od ogólnie przyjętych zasad budowlanych i w tym wypadku nie zakazywały umieszczania okien na ścianie granicznej. Podkreślili, że do wyburzenia okna nigdy nie byli zobowiązani ich poprzednicy prawni.
Odwołanie nie zostało uwzględnione. Decyzją z dnia 8 marca 2001 r. (...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w B. orzekł o utrzymaniu w mocy decyzji pierwszoinstancyjnej. Organ odwoławczy podzielił ocenę prawną sprawy stwierdzając, że stanowisko stron, iż okno istnieje w legalnie wzniesionym budynku nie zostało udowodnione, ponieważ skarżący nie przedłożyli stosownych dokumentów to poświadczających. Przepisy prawa budowlanego nie przewidują przedawnienia samowól budowlanych, a wszelkie odstępstwa od obowiązujących przepisów nakazują doprowadzać do zgodności z zasadami prawa.
W skardze wywiedzionej do NSA Joanna Maria W.-O. i Tadeusz O. wnieśli o uchylenie opisanej wyżej decyzji zarzucając jej rażące naruszenie prawa. Zakwestionowali fakt przynależności własności sąsiedniej działki wyłącznie do Antoniny K. Podkreślili, że ich budynek mieszkalny wzniesiony został legalnie w 1938 r. wraz ze spornym otworem okiennym w granicznej ścianie a przepisy prawa miejscowego, decydujące o sposobie zabudowy, nie zabraniały umieszczania okien w granicznych ścianach budynków. Także dom na sąsiedniej działce, której Antonina K. jest jedynie współwłaścicielką, posiadał okno w ścianie granicznej, później zlikwidowane przez współwłaściciela działki. Organ nadzoru budowlanego nie sprawdził przepisów prawa miejscowego obowiązujących w czasie budowy, nie sprawdził czy zachowały się stosowne dokumenty ani nie zbadał kwestii zgody ówczesnych właścicieli sąsiedniej działki na istnienie okna w ścianie granicznej budynku skarżących.