Składka na rzecz spółki wodno-ściekowej jest wydatkiem stanowiącym koszt uzyskania przychodu.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Na wstępie należy stwierdzić, że wniosek Izby Skarbowej o odrzucenie skargi nie jest uzasadniony. W świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 października 1992 r. III AZP 18/92 /OSN 1993 nr 5 poz. 67/ wszczęcie postępowania w trybie nadzoru przez wniesieniem skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego nie stanowi przesłanki do odrzucenia skargi. W zależności od wyniku postępowania nadzorczego skarga pozostaje aktualna lub staje się bezprzedmiotowa w wypadku uchylenia /lub zmiany/ zaskarżonej decyzji. Skoro w niniejszej sprawie odmówiono zmiany decyzji, ostateczną jest w sprawie decyzja zaskarżona do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Przedmiotem sporu między Izbą Skarbową w E., a stroną skarżącą powstała kwestia, czy kwota 160.000.000 zł zarachowana przez Spółdzielnię w ciężar kosztów i faktycznie przekazana na rzecz Spółki Wodno-Ściekowej "Ż." w N. 1992 r., w związku z notami księgowymi z dnia 7 lipca, 29 lipca i 16 września 1992 r., obciążającymi Spółdzielnię tytułem składek członkowskich kwotami odpowiednio: 60.000.000 zł, 40.000.000 zł i 60.000.000 zł podlega uwzględnieniu przy obliczaniu podatku dochodowego jako koszt uzyskania przychodu lub odliczenia od dochodu do opodatkowania.
W wyniku kontroli potraktowano tę kwotę jako darowiznę nie podlegającą odliczeniu, w decyzji organu I instancji z 21.09.1993 r. uznano, że podlega odliczeniu w kwocie nie przekraczającej 10 procent dochodu na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w decyzji o wymiarze uzupełniającym uznano, że są to wydatki inwestycyjne nie podlegające odliczeniu ani nie stanowiące kosztów uzyskania przychodu.
Stanowisko to zaakceptowała ostatecznie Izba Skarbowa.
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska żądała konsekwentnie uwzględnienia wydatkowanej kwoty w kosztach uzyskania przychodu.
Z zaświadczenia wystawionego przez Spółkę Wodno-Ściekową "Ż." w dniu 24 sierpnia 1994 r. wynika, że strona skarżąca jest członkiem tej Spółki od dnia 26 lutego 1985 r.
Burmistrz Miasta i Gminy N. zaświadczył, że nieprzystąpienie Spółdzielni do Spółki mającej na celu rozbudowę oczyszczalni ścieków spowodowałoby zakaz odprowadzania ścieków do oczyszczalni, a skutkiem tego stanu rzeczy byłoby zaprzestanie przez Spółdzielnię działalności gospodarczej. W świetle art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne /Dz.U. nr 38 poz. 230/ członek spółki wodnej obowiązany jest do wnoszenia na jej rzecz składek i ponoszenie innych świadczeń niezbędnych do wykonywania statutowych zadań spółki. Należność spółek wodnych z tytułu składek i innych świadczeń na rzecz Spółki, przewidzianych w statucie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia po podatkach i ciężarach publicznych /art. 114 Prawa wodnego/. W związku z tymi postanowieniami ustawy Prawo wodne Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że organy podatkowe pominęły w swoich rozważaniach przepis prawny, który powinien znaleźć zastosowanie przy ocenie przedmiotowych wydatków tj. art. 15 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania /Dz.U. nr 21 poz. 86/ przewidujący, że kosztami uzyskania przychodów są również inne wydatki, jeżeli obowiązek ich ponoszenia w ciężar kosztów przewidują odrębne ustawy.
Wprawdzie powołane przepisy Prawa wodnego nie stanowią, że wydatki, które obowiązani są ponosić członkowie spółki ponoszą oni w ciężar kosztów, ale trzeba mieć na uwadze fakt, że przepisy te zostały uchwalone na wiele lat przed ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych i z tego względu nie są ze sobą całkowicie skorelowane. W każdym razie przepis ten w ocenie sądu bardziej odpowiada istocie kosztów uzyskania przychodu w powiązaniu z rodzajem wydatków, o które w sprawie chodzi, niż zastosowany w sprawie art. 18 ust. 1 pkt 3, odnoszący się do składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika jest obowiązkowa.
Gdyby natomiast przyjąć, że sporna kwota ma charakter składek na rzecz organizacji, to należałoby uznać, iż ocena Izby Skarbowej co do braku obowiązku ze strony Spółdzielni przynależności do Spółki Wodno-Ściekowej jest całkowicie dowolna, bowiem zarówno powołane przepisy Prawa wodnego, jak i powołane dowody świadczą o tym, że Spółdzielnia musiała przystąpić do Spółki, jeśli chciała prowadzić działalność gospodarczą.