W art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin /Dz.U. nr 40 poz. 268/ grunty leśne nie są wymienione jako samodzielna nieruchomość, lecz mają stanowić część nieruchomości rolnej, wobec czego należy uznać, że osoba, która jest właścicielem tylko gruntów leśnych bez budynków, urządzeń i inwentarza, nie podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Zygmunta R. na decyzję Wojewody Toruńskiego z dnia 18 sierpnia 1983 r. w przedmiocie wymiaru składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników i na podstawie art. 207 par. 1 i 3 Kpa stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Naczelnika Gminy Ł., a także zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Wojewody Toruńskiego kwotę złotych sześćset tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.
Wojewoda Toruński, decyzją nr Fn.II-3252-10/104/83 z dnia 18 sierpnia 1983 r., utrzymał w mocy decyzję /nakaz płatniczy/ Naczelnika Gminy Ł., nakładającą na Zygmunta R. obowiązek uiszczenia składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników za rok 1983 w wysokości 1.700 zł. W uzasadnieniu swojej decyzji organ odwoławczy podał, że Zygmunt R., jako właściciel gruntów leśnych o powierzchni 1,08 ha, obowiązany jest opłacać składkę na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników w wysokości określonej w art. 43 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin /Dz.U. nr 40 poz. 268/. Stawka ustalona została prawidłowo przez organ administracji państwowej I instancji, albowiem wynosi ona kwotę 1.200 zł za podatnika oraz 270 zł za grunty leśne; z tym że łączna kwota składki podwyższona została do minimalnej wysokości 1.700 zł rocznie.
Zygmunt R. zaskarżył decyzję Wojewody Toruńskiego do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o jej uchylenie. Skarżący zarzuca organom, że nie wzięły pod uwagę, iż nie posiada on gruntów rolnych i zabudowań, a z posiadanego lasu nie osiąga żadnych korzyści. Jest inwalidą I grupy inwalidzkiej i nie stać go na opłacanie składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników, tym bardziej że ma 78 lat i nie zamierza korzystać z renty przysługującej rolnikowi.
Wojewoda Toruński w odpowiedzi na skargę wnosił o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Kwestie związane z ubezpieczeniem społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin uregulowane zostały w ustawie z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin /Dz.U. nr 40 poz. 268/. Według art. 1 ust. 1 tej ustawy ubezpieczenie obejmuje rolników prowadzących gospodarstwa rolne. Przez pojęcie gospodarstwa rolnego /art. 2 pkt 4 ustawy/ rozumie się będące w władaniu tej samej osoby nieruchomości rolne, o powierzchni co najmniej 0,5 ha, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, obejmującą grunty rolne i leśne wraz z budynkami, urządzeniami i inwentarzem, oraz prawa i obowiązki związane z prowadzeniem gospodarstwa.
Należy zauważyć, że grunty leśne nie są wymienione w powołanym wyżej przepisie jako samodzielna nieruchomość, lecz mają stanowić część nieruchomości rolnej. Warunkiem zatem wymierzenia składki na omawiany Fundusz jest posiadanie gospodarstwa rolnego, obejmującego - oprócz gruntów rolnych i leśnych o powierzchni co najmniej 0,5 ha - także budynki, urządzenia i inwentarz.
Z ustaleń dokonanych w postępowaniu wyjaśniająco-dowodowym przez organy administracji państwowej wynika, że Zygmunt R. jest właścicielem tylko gruntów leśnych o powierzchni 1,08 ha; nie posiada natomiast budynków, urządzeń i inwentarza, wobec czego nie ma gospodarstwa rolnego w rozumieniu powołanych wyżej przepisów.
Na podstawie stwierdzonego stanu prawnego należało dojść do wniosku, że grunty leśne bez budynków, urządzeń i inwentarza nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych, a zatem decyzja organu administracji państwowej, mocą której wymierzono składkę na omawiany Fundusz od takich gruntów, rażąco narusza prawo.
Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 207 par. 1 i 3 w związku z art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa, orzekł, jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 208 Kpa.