Podatki  i  inne świadczenia pieniężne, do  których   mają zastosowanie przepisy Ordynacji  podatkowej, oraz egzekucja t, Opłaty administracyjne, Podatkowe postępowanie, Ochrona środowiska
Tezy

1. Tzw. należności i opłaty rekultywacyjne mają wszystkie cechy właściwe świadczeniom podatkowym, mają bowiem charakter obowiązkowy, ustalone są jednostronnie przez Państwo, nie są związane bezpośrednio z żadnym świadczeniem wzajemnym ze strony Państwa, określone są w sposób generalny i mają charakter powszechny.

Z tego powodu z mocy ustawy mają do nich zastosowanie przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111/, a przed jej wejściem w życie przepisy uchylonego przez nią dekretu z dnia 26 października 1950 r., albowiem o podatkowym lub niepodatkowym charakterze danego świadczenia rozstrzyga nie jego nazwa, lecz treść i istota.

2. Początek biegu przedawnienia prawa wymiaru przez organ administracji tzw. należności rekultywacyjnej należy liczyć od roku, w którym dana osoba nabyła nieruchomość.

Wynika to z faktu, że obowiązek uiszczenia takich należności - odpowiadający pojęciu obowiązku podatkowego - powstaje po stronie nabywcy w dniu nabycia, natomiast wymiar kwoty tej należności, odpowiadający pojęciu powstania zobowiązania podatkowego, następuje decyzją w sposób określony w wyżej cytowanego rozporządzeniu.

Zgodnie zatem z art. 7 ustawy o zobowiązaniach podatkowych /wcześniej art. 141 dekretu/, właściwy organ nie może wydać decyzji w sprawie wymiaru tych należności, jeśli od końca roku, w którym nieruchomość została nabyta, upłynęło 5 lat, zaś w przypadku jej nabycia na podstawie decyzji administracyjnej - odpowiednio 3 lata.

Uzasadnienie strona 1/3

Dla oceny czy w przedmiotowej sprawie nastąpiło przedawnienie prawa do wymiaru - ustalenia - należności rekultywacyjnej, istotne znaczenie ma określenie charakteru należności i opłat rekultywacyjnych.

Jakkolwiek ustawa z dnia 26 października 1971 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji gruntów /Dz.U. nr 27 poz. 249 ze zm./ jak i wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze sprawy tej nie rozstrzygają, to z uwagi na charakter i istotę tych świadczeń należy przyjąć że należności i opłaty rekultywacyjne, o których mowa w ustawie z dnia 26 października 1971 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji gruntów /Dz.U. nr 27 poz. 249 ze zm./ są świadczeniami, do których z mocy ustawy mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111/, a przed jej wejściem w życie zastosowanie miały przepisy dekretu z dnia 26 października 1950 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 49 poz. 452 ze zm./. Należności i opłaty rekultywacyjne posiadają bowiem wszystkie cechy właściwe świadczeniom podatkowym, mają charakter obowiązkowy /przymusowy/, ustalane są jednostronnie przez Państwo, nie są związane bezpośrednio z żadnym świadczeniem wzajemnym ze strony Państwa, określane są w sposób generalnych i mają charakter powszechny. O podatkowym czy też niepodatkowym charakterze danego świadczenia rozstrzyga nie jego nazwa lecz treść i istota świadczenia. Często bowiem akty normatywne określają np. opłatą świadczenie typowo podatkowe. W literaturze finansowej podkreśla się, że termin opłata stosowany jest w przepisach dość dowolnie w odniesieniu do świadczeń, które różnią się od siebie zarówno tak pod względem treści jak i formy, zaś granice pomiędzy poszczególnymi rodzajami świadczeń na rzecz Państwa są niekiedy mało wyraźne /K. Ostrowski: Prawo finansowe, Warszawa 1970, str. 141 i nast.; N. Gajl: Finanse i prawo finansowe, Warszawa 1980, str. 191 i nast.; J. Harasimowicz: Finanse i prawo finansowe, Warszawa 1980, str. 113; J. Jaśkiewiczowa: Finanse i prawo finansowe, część I, Gdańsk, str. 146 oraz 261 i nast./. Sama zresztą ustawa z dnia 26 października 1971 r. dla dwóch tych samych rodzajowo świadczeń używa odmiennych określeń: "należność" i "opłata roczna". Odpowiednie świadczenia w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie przekazywania nieruchomości rolnych i niektórych innych nieruchomości na terenie gromad pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej /Dz.U. 1969 nr 1 poz. 1 ze zm./ nazwane zostały odpowiednio "opłatami jednorazowymi" i "opłatami rocznymi" /par. 11/.

W świetle przedstawionych wywodów stanowisko Prezydenta Miasta K. co do stosowania przepisów o zobowiązaniach podatkowych do należności rekultywacyjnych należy uznać za słuszne. Jest ono zresztą zgodne z wcześniej wyrażonym poglądem Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Rolnictwa, które potwierdzone zostało dodatkowo przez Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na postulaty i wnioski jakie zostały na naradzie z naczelnikami gmin, odbytej 17 stycznia 1981 r., o czym odrębnym pismem powiadomione zostały określone organy administracji państwowej. Istotny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy problem ewentualnego przedawnienia prawa wymiaru /ustalenia/ należności rekultywacyjnej, należy zgodnie z wcześniej dokonanymi wywodami i zajętym stanowiskiem przez Sąd według przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. nr 27 poz. 111/.

Strona 1/3