Gdy powinowaty w drugim stopniu pracownika organu administracji wchodzi w skład organu osoby prawnej, będącej stroną postępowania przed tym organem administracji, pracownik taki podlega wyłączeniu od rozpoznania sprawy tej osoby prawnej z mocy prawa /art. 24 par. 1 pkt 2 Kpa/.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Emilii K. na decyzję Dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu z dnia 13 września 1988 r. w przedmiocie przydziału lokalu użytkowego i na podstawie art. 207 par. 2 pkt 2 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję, a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu kwotę złotych dwa tysiące tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącej.
Kierownik Wydziału Spraw Lokalowych Urzędu Miejskiego w P. decyzją z dnia 28 lipca 1988 r., wydaną na podstawie art. 36 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. - Prawo lokalowe /Dz.U. 1987 nr 30 poz. 165 ze zm./, cofnął Helenie S. uprawnienia do dalszego zajmowania lokalu użytkowego nr 21 w budynku przy ulicy A. Cz. nr 11, składającego się z trzech pomieszczeń i przynależności o łącznej powierzchni 74,68 m2, i przydzielił ten lokal Spółdzielni Pracy "T.A." z przeznaczeniem na pracownię introligatorsko - projektową. Jednocześnie odmownie załatwił wniosek Przedsiębiorstwa Handlu Artykułami Papierniczymi i Sportowymi o przydzielenie wspomnianego wyżej lokalu na cele handlowe. W uzasadnieniu tej decyzji stwierdził, że Helena S. wytwarzała w tym lokalu zdobioną galanterię papierniczą. Pismem z dnia 24 czerwca 1988 r. zrezygnowała z tego lokalu. Spółdzielnia Pracy "T.A." zamierza w spornym lokalu także wytwarzać galanterię papierniczą z wykorzystaniem zamontowanych tam urządzeń poligraficznych. Przedsiębiorstwo Handlu Artykułami Papierniczymi i Sportowymi ma wprawdzie nie zaspokojone potrzeby lokalowe, ale postanowiono utrzymać dotychczasowy produkcyjny charakter spornego lokalu.
Dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu jako organ odwoławczy decyzją z dnia 13 września 1988 r. nr GKM-I-8176/M/43/88 utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji z dnia 28 lipca 1988 r., podtrzymując w całości stanowisko tego organu.
Emilia K., współwłaścicielka i administratorka nieruchomości przy ul. A. Cz. nr 11 w P., wniosła do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję organu odwoławczego z dnia 13 września 1988 r. z wnioskiem o stwierdzenie jej nieważności z powodu rażącego naruszenia art. 24 Kpa i art. 29 ust. 2 prawa lokalowego. Podała, że decyzja została wydana przez osobę, która pozostaje w stosunku powinowactwa z kierownikiem jednostki, na której rzecz przydzielono sporny lokal, a poza tym organ administracji nie rozpoznał wniosku współwłaściciela nieruchomości M.T., który zamierza zająć sporny lokal na własne potrzeby, na urządzenie w nim warsztatu.
Organ odwoławczy wniósł o oddalenie skargi i wyjaśnił, że sprawa nie dotyczyła interesów majątkowych osoby pozostającej z kierownikiem organu w stosunkach określonych w art. 24 par. 1 pkt 2 i 3 Kpa. Stroną postępowania bowiem była jednostka gospodarki uspołecznionej i jej interesów dotyczyła sprawa.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 24 par. 1 pkt 2 Kpa pracownik organu administracji podlega wyłączeniu z mocy prawa w sprawie swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia. W rozpoznawanej sprawie zaskarżoną decyzję podpisał zastępca dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Urzędu Wojewódzkiego w P., który jest powinowatym w drugim stopniu /brat żony/ dla prezesa Zarządu Spółdzielni Pracy "T.A." w P. Wprawdzie prezes spółdzielni nie jest stroną, gdyż jest nią osoba prawna, ale jego działanie, jako osoby wchodzącej w skład organu tej osoby prawnej, jest równoznaczne z działaniem samej osoby prawnej. W tego rodzaju sytuacji zachodzi potrzeba stosowania wykładni rozszerzającej art. 24 par. 1 pkt 2 Kpa. Odmienna interpretacja tego przepisu nie dałaby się pogodzić z założeniami ustawodawcy, który wprowadził instytucję wyłączenia pracowników oraz organu od udziału w postępowaniu administracyjnym w celu zapewnienia warunków do bezstronnego prowadzenia i rozstrzygania spraw.
W związku z tym należy stwierdzić, że gdy powinowaty w drugim stopniu pracownika organu administracji wchodzi w skład organu osoby prawnej, będącej stroną postępowania przed tym organem administracji, pracownik taki podlega wyłączeniu od rozpoznania sprawy tej osoby prawnej z mocy prawa /art. 24 par. 1 pkt 2 Kpa/.
Naruszenie w rozpoznawanej sprawie art. 24 par. 1 pkt 2 Kpa uzasadnia uchylenie zaskarżonej decyzji na podstawie art. 2 pkt 2 Kpa bez potrzeby badania pozostałych zarzutów skargi.
O kosztach postanowiono zgodnie z art. 208 Kpa.