Sprawa ze skargi na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rz. z 12 czerwca 2001 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały (...) Rady Miejskiej w P. z 26 kwietnia 2001 r.
Tezy

1. Nie budzi wątpliwości istnienie po stronie rady gminy uprawnienia do określenia /wskazania/ inkasentów do dokonywania poboru podatków leśnego, rolnego i od nieruchomości od osób fizycznych, a także do ustalenia ich wynagrodzenia, natomiast rada ta nie posiada uprawnienia do nałożenia na wyznaczonych inkasentów dodatkowego obowiązku składania oświadczeń o odpowiedzialności materialnej oraz zastrzeżenia dla organu podatkowego możliwości zażądania poręczenia finansowego i zastrzeżenia rygoru "zmiany inkasenta" w przypadku niespełnienia tych warunków.

2. Uchwała w sprawie zarządzenia poboru podatków w drodze inkasa, określenia inkasentów oraz wysokości wynagrodzenia za inkaso jest aktem prawa miejscowego zawierającym przepisy powszechnie obowiązujące na terenie gminy. Nie można przyjąć, iż jest ona adresowana wyłącznie do osób wyznaczonych na inkasentów. Mieszkańcy gminy mają prawo wiedzieć, kto jest upoważniony do pobierania podatków, i w istocie uchwała do tych wszystkich mieszkańców jest skierowana; nie jest ona aktem administracyjnym skierowanym do indywidualnie oznaczonego podmiotu w konkretniej sprawie, lecz aktem normatywnym, skierowanym do nieokreślonego z góry kręgu osób, bez względu na to, jakiej faktycznie liczby tych osób będzie dotyczyła.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny, po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Gminy P. na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rz. z 12 czerwca 2001 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały (...) Rady Miejskiej w P. z 26 kwietnia 2001 r. - oddalił skargę.

Uzasadnienie strona 1/10

Rada Miejska w P. podjęła 26 kwietnia 2001 r. uchwałę (...), w której:

1/ w par. 1 ustalono pobór podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości od osób fizycznych z terenu poszczególnych sołectw w drodze inkasa oraz wyznaczono imiennie sołtysów poszczególnych, wymienionych wsi na inkasentów,

2/ w par. 2 uchwalono, iż wyznaczeni inkasenci zobowiązani są do złożenia oświadczenia o odpowiedzialności materialnej za pobrane, a nie wpłacone w terminie podatki, i że organ podatkowy może zażądać poręczenia trzech członków Rady S., zaś w przypadku niespełnienia powyższych warunków, Rada Miejska wyznaczy nowego inkasenta,

3/ w par. 3 ustalono wynagrodzenie za inkaso w wysokości 2 procent od pobranej kwoty oraz 150 zł miesięcznie, płatne w ratach kwartalnych w ciągu 30 dni od rozliczenia się z zebranych podatków,

4/ w par. 4 wykonanie uchwały powierzono Zarządowi Miejskiemu w P.,

5/ w par. 5 postanowiono o utracie mocy obowiązującej uchwały (...) Rady Miejskiej w P. z 16 marca 2000 r. w sprawie zarządzenia poboru podatków od nieruchomości, podatku rolnego i leśnego od osób fizycznych w drodze inkasa, określenia inkasentów oraz wysokości za inkaso,

6/ w par. 6 postanowiono o wejściu w życie niniejszej uchwały z dniem podjęcia, z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2001 r., i o rozplakatowaniu jej na tablicach ogłoszeń w miejscach publicznych.

Jako podstawę prawną uchwały powołano art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./ w związku z art. 6b ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym /Dz.U. 1994 nr 94 poz. 431 ze zm./, art. 6 ust. 9 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych /Dz.U. nr 9 poz. 31 ze zm./, art. 66 ust. 9 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach /Dz.U. 2000 nr 56 poz. 671/.

Po zbadaniu powyższej uchwały, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rz. podjęło 22 maja 2001 r. uchwałę (...) o wszczęciu postępowania nadzorczego, a następnie uchwałą (...) z 12 czerwca 2001 r. stwierdziło nieważność przedmiotowej uchwały Rady Miejskiej w P. w całości, na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 5 i art. 18 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych /Dz.U. nr 85 poz. 428 ze zm./, par. 4 ust. 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 2000 r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania /Dz.U. nr 3 poz. 34/.

W uzasadnieniu uchwały z 12 czerwca 2001 r. Kolegium stanęło na stanowisku, że ustalenia zawarte w par. 2 /zobowiązanie inkasentów do złożenia oświadczenia o odpowiedzialności materialnej itd./ oraz w par. 6 /termin wejścia w życie/ cytowanej uchwały Rady Miejskiej w R zostały podjęte z naruszeniem: art. 18 ust. 2 pkt 8 w związku z art. 40 i art. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych /Dz.U. nr 62 poz. 718/, art. 66 ust. 9 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, art. 6b ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym i art. 6 ust. 9 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym, do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat lokalnych, w granicach określonych w odrębnych ustawach, zaś według art. 66 ust. 9 cytowanej ustawy o lasach, art. 6b cytowanej ustawy o podatku rolnym i art. 6 ust. 9 cytowanej ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, rada gminy może zarządzić pobór podatku leśnego, podatku rolnego i podatku od nieruchomości od osób fizycznych w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso. Treść par. 2 kwestionowanej uchwały wykracza jednak poza zakres upoważnienia ustawowego, "gdyż w obowiązującym porządku prawnym brakuje innych przepisów, które by dawały tego typu upoważnienie dla rady gminy".

Strona 1/10