Tezy

Obowiązujące od 1 stycznia 1994 r. brzmienie art. 29 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./ oznacza, że oprocentowanie nadpłat przysługuje niezależnie od przyczyny powstania nadpłaty i nie jest związane wyłącznie z jej powstaniem na skutek uchylenia lub zmiany decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, jak miało to miejsce przed nowelizacją.

Artykuł 29 ustawy o zobowiązaniach podatkowych ma również zastosowanie do nadpłaty odsetek od ciążącego na podatniku, a rozłożonego na raty zaległego zobowiązania podatkowego.

Sentencja

uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie strona 1/2

Uwadze organów podatkowych uszło, że będący podstawą prawną rozstrzygnięcia przepis art. 29 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./ otrzymał nowe brzmienie na mocy noweli dokonanej art. 4 pkt 5 ustawy z dnia 16 grudnia 1993 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania i niektórych innych ustaw /Dz.U. nr 134 poz. 646/, która weszła w życie 1 stycznia 1994 r. W myśl art. 29 ust. 1 cytowanej ustawy kwoty nadpłaconych i nienależnie uiszczonych podatków /nadpłaty/ podlegają z urzędu zaliczeniu na zaległe i bieżące zobowiązania podatkowe, a w razie ich braku zwrotowi z urzędu w ciągu trzech miesięcy od dnia powstania nadpłaty, chyba że podatnik zgłosi wniosek o ich zaliczenie na poczet przyszłych zobowiązań. Jeżeli nadpłata w tym terminie nie została zwrócona, podlega oprocentowaniu od dnia jej powstania, w wysokości odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych, chyba że zwrot należności nie jest możliwy z winy podatnika /ust. 3 ustawy/. Nadpłata nie podlega zwrotowi po upływie 3 lat licząc od końca roku, w którym powstała, lub gdy nie można ustalić osoby uprawnionej do jej odbioru /ust. 4/. W art. 29 ust. 2 ustawodawca przykładowo /o czym świadczy zwrot "w szczególności"/ wymienia okoliczności, które mają znaczenie dla ustalenia daty powstania nadpłaty. Obowiązujące od 1 stycznia 1994 r. brzmienie art. 29 oznacza, że oprocentowanie przysługuje niezależnie od przyczyny powstania nadpłaty i nie jest związane wyłącznie z jej powstaniem na skutek uchylenia lub zmiany decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, jak to miało miejsce przed nowelizacją. Nie wiąże go również z istnieniem winy po stronie organu podatkowego. Jedynie art. 29 ust. 3 in fine wyłącza oprocentowanie nadpłaty w sytuacji, gdy jej zwrot w terminie nie jest możliwy z winy podatnika. Analiza tego przepisu wskazuje, że oprocentowanie nadpłaty może wystąpić również w sytuacji, gdy nadpłata wynikła z niewłaściwego samoobliczenia wysokości zobowiązania podatkowego przez podatnika.

Sprawa będąca przedmiotem postępowania administracyjnego i rozpoznania Sądu dotyczy jednak nie nadpłaty podatku, lecz nadpłaty odsetek od ciążącego na skarżącym, a rozłożonego na raty zaległego zobowiązania podatkowego. Zachodzi więc pytanie, czy w takim wypadku ma również zastosowanie art. 29 ustawy o zobowiązaniach podatkowych. Zdaniem Sądu należy udzielić odpowiedzi twierdzącej. Zgodnie bowiem ze zdaniem drugim art. 27, jeżeli wpłata dotyczy zaległości podatkowej, to na organy podatkowe został nałożony obowiązek pokrycia /zarachowania, zaliczenia/ z wpłaconej kwoty również odsetek za zwłokę należnych od zapłaconej kwoty zaległości. Przepis ten dotyczy w zasadzie techniki rozliczeń i ma na celu niedopuszczenie do sytuacji, w której należność główna byłaby zapłacona, a pozostałyby jeszcze do zapłacenia odsetki. Nie ulega wątpliwości, że może dojść do takiej sytuacji, w której odsetki zostaną pokryte w wysokości wyższej niż należna i w takim wypadku, jako bezpośrednio związane ze zobowiązaniem podatkowym, powinny być potraktowane jako nadpłata podatku.

Strona 1/2