Ustawodawca w ustawie z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ nie zawarł /do lutego 1996 r./ obowiązku umieszczania na fakturach daty ich otrzymania. Oznacza to, że przepisy dopuszczają możliwość dowodzenia okoliczności otrzymania faktury wszelkimi środkami dowodowymi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest uzasadniona.
Zakres kognicji Naczelnego Sądu Administracyjnego wyznaczają przepisy art. 1, art. 21 i art. 51 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./. W ich świetle Sąd administracyjny bada zaskarżoną decyzję pod względem jej zgodności z obowiązującym prawem a więc w zakresie prawidłowości jego zastosowania i trafności wykładni. Rozstrzygając o losach zaskarżonej decyzji Sąd nie jest związany granicami skargi, a więc zakresem podniesionych w niej zarzutów oraz rodzajem wniosków co do sposobu pozbawienia zaskarżonej decyzji jej mocy obowiązującej. Uwzględnienie skargi następuje zawsze gdy Sąd stwierdzi naruszenia prawa o jakich mowa w art. 22 i nast. ustawy o NSA.
Z punktu widzenia konstrukcji podatkowej podatek od towarów i usług jest podatkiem od wartości dodanej. Istota tego podatku zawarta jest między innymi w treści art. 19 ustawy, zgodnie z którym podatnik ma prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. Wyższy podatek należny niż naliczony to podatek do zapłacenia w danym miesiącu podatkowym. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w rachunkach /fakturach/ stwierdzających nabycie towarów lub usług, z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 15 ust. 2, a w przypadku importu - suma kwot podatku wynikająca z dokumentów odprawy celnej. Z treści przepisu art. 19 ustawy wynika, iż "prawo podatnika do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony może być zrealizowane: 1/ nie wcześniej niż w rozliczeniu za miesiąc w którym otrzymał fakturę lub dokument odprawy celnej, albo w miesiącu następnym; 2/ nie wcześniej niż w miesiącu otrzymania przez nabywcę towaru lub wykonania usługi albo otrzymania przedpłaty /zaliczki, zadatku, raty/ podlegającej opodatkowaniu".
Z zebranych w sprawie dowodów /w tym protokołu kontroli/ wynikałoby, że fakt otrzymania towaru przez Spółkę lub wykonania na jej rzecz usługi /nabycie usługi/ z tytułu wystawionych w miesiącu lutym 1996 r., a zakwestionowanych pięciu faktur nie jest kwestionowany. Spornym zaś między stronami jest to kiedy powyższe faktury otrzymała skarżąca. Organ twierdzi, że nastąpiło to w dacie ujawnionej na fakturze zaś skarżąca twierdzi, że w dacie zaewidencjonowania faktury albowiem data otrzymania którą przyjmują organy podatkowe to w istocie data wpływu faktury do siedziby Spółdzielni, a konkretnie do jej księgowości. Spór więc w tej sprawie dotyczy w istocie rzeczy, sposobu dokumentowania czy w ogóle dowodzenia faktu otrzymania faktury przez nabywcę towaru lub usługi i wykładni tego pojęcia.
Na wstępie jednak podkreślić należy, że organy podatkowe nie podały żadnych przyczyn dla których odmówiły wiarygodności twierdzeniom i wyjaśnieniom Spółdzielni składanym już w toku postępowania podatkowego mimo obowiązku wynikającego z art. 107 par. 3 Kpa. Ustosunkowanie się do zarzutów składanych już w toku postępowania kontrolnego, a następnie w odwołaniu dopiero w odpowiedzi na skargę jest także naruszeniem powyższego przepisu. Z treści odpowiedzi na skargę należałoby sądzić, że to na Spółdzielni ciąży obowiązek dowiedzenia okoliczności potwierdzających jej wyjaśnienia. Tego typu stanowisko narusza zasady określone w art. 7 i art. 77 Kpa To nie podatnik ma udowodnić, że otrzymał fakturę w innym miesiącu niż ją zaewidencjonował, a ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa na organie podatkowym. Spółdzielnia w składanych wyjaśnieniach jednoznacznie wykazywała, co oznacza data otrzymania faktury inna niż wynikająca z ewidencji. Zarzut ten można uznać za wiarygodny choćby tylko w zakresie faktur wystawianych przez inkasentów /energia elektryczna, gaz/ kiedy data wystawienia faktury jest datą jej faktycznego otrzymania. Fakt tego rodzaju jest przecież faktem powszechnie znanym i jako taki nie wymaga przecież dowodu /art. 77 par. 4 Kpa/. Już tylko ta okoliczność winna była zwrócić uwagę organu podatkowego na wiarygodność wyjaśnień strony. Zwrócić tutaj uwagę należy na to, że ustawodawca w cytowanej ustawie nie zawarł /do lutego 1996 r./ obowiązku umieszczania na fakturach daty ich otrzymania. Oznacza to, że przepisy dopuszczają możliwość dowodzenia okoliczności otrzymania faktury wszelkimi środkami dowodowymi /wyrok NSA z dnia 11 czerwca 1997 r. - III SA 1580/95 - Monitor Podatkowy 1998 nr 2 str. 61/ podobnie w wyroku z dnia 10 października 1997 r. I SA/Łd 483/87 - nie publ./.