W sprawie o zaniechanie poboru zaliczek na poczet podatku organy podatkowe nie mogą badać istnienia zobowiązania podatkowego, zaś podatnik w tym trybie również nie może domagać się ustalenia nieistnienia zobowiązania w całości lub części poprzez rozstrzygnięcie o prawie do odliczenia wydatku mieszkaniowego.
W konsekwencji więc, w postępowaniu z wniosku o zaniechanie naliczania i poboru zaliczek uwzględnienie żądania podatnika może dotyczyć tylko takich wydatków, które w sposób niewątpliwy podlegają odliczeniu i wskazują na to, że obowiązek podatkowy nie wystąpi w ogóle albo w mniejszej wysokości aniżeli suma należnych zaliczek.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie jest zasadna.
Przedmiotem sprawy był wniosek skarżącego o zaniechanie naliczania i poboru zaliczek na podatek dochodowy oparty na twierdzeniu, że poniesione przez niego wydatki mieszkaniowe winny być uznane za podlegające odliczeniu od dochodu na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. "b" ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spór między stronami dotyczył więc charakteru poniesionych wydatków, prawa do ich odliczenia, a w konsekwencji zobowiązania podatkowego, przy czym stanowiska stron w tym przedmiocie były całkowicie rozbieżne. Zaniechanie naliczania i poboru zaliczek na poczet podatku jest możliwe na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o zobowiązaniach podatkowych.
Przepis ten stwarza możliwość zaniechania ustalania i poboru podatku /a więc także zaliczki/ w wypadkach gospodarczo lub społecznie uzasadnionych, a także innych szczególnych okoliczności /o których mowa w ust. 1/ w stosunku do poszczególnych podatników, zwłaszcza gdy pobranie podatku mogłoby zagrozić zdolności zakładu lub egzystencji podatnika.
Do decyzji wydanej na podstawie art. 8 ustawy o zobowiązaniach podatkowych odnoszą się reguły w przepisie tym zawarte. Oznacza to więc, że w takim postępowaniu nie mogą być rozstrzygane zagadnienia związane z charakterem ulgi jak również prawa do dokonania odliczeń od dochodu. Ustalanie bowiem tych kwestii ma decydujący wpływ na wymiar podatku i dlatego może być przesądzone jedynie w sprawie dotyczącej rozliczenia ostatecznego. W sprawie o zaniechanie poboru zaliczek na poczet podatku organy podatkowe nie mogą badać istnienia zobowiązania podatkowego, zaś podatnik w tym trybie również nie może domagać się ustalenia nieistnienia zobowiązania w całości lub części poprzez rozstrzygnięcie o prawie do odliczenia wydatku mieszkaniowego. Określenie zobowiązania podatkowego następuje bowiem po upływie roku podatkowego, w zeznaniu podatkowym, bądź w decyzji wymiarowej organu podatkowego.
W konsekwencji więc w postępowaniu, z wniosku o zaniechanie naliczania i poboru zaliczek uwzględnienie żądania podatnika może dotyczyć tylko takich wydatków, które w sposób niewątpliwy podlegają odliczeniu i wskazują na to, że obowiązek podatkowy nie wystąpi w ogóle albo w mniejszej wysokości aniżeli suma należnych zaliczek. Jeżeli natomiast jest sporne - jak w niniejszej sprawie - czy wydatki mieszkaniowe będą miały znaczenie przy obliczeniu podatku, a więc sporny jest ich charakter, zagadnienie to nie może być przedmiotem oceny w tej sprawie.
Z przedstawionych wyżej względów sporne zagadnienia prawa do odliczenia wydatków zgłoszonych przez skarżącego nie mogło być przesłanką rozstrzygnięcia sprawy o zaniechanie ustalenia i poboru zaliczek, nie podlega też ocenie sądowej, a tym samym nie uwzględnia skargi.
W zakresie natomiast przesłanek określonych w art. 8 ustawy o zobowiązaniach podatkowych organy podatkowe dokonały szczegółowych ustaleń co do sytuacji materialno-bytowej skarżącego i trafnie ją oceniły jako dobrą, oraz że pobranie należnych zaliczek nie stwarza zagrożenia dla jego egzystencji. Skarżący ustaleń tych i oceny nie podważa w skardze.
Reasumując zaskarżona decyzja odpowiada prawu a skarga z braku podstaw do uwzględnienia podlega oddaleniu z mocy art. 27 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.