1. Wydanie decyzji ustalającej nową opłatę roczną z tytułu zarządu gruntu stwarza nowe roszczenie Skarbu Państwa względem zarządcy gruntu, ale wymagalność tego roszczenia wiąże się z datą uprawomocnienia się decyzji, a nie z terminem wnoszenia opłat lub datą wejścia w życie uchwały podnoszącej stawki opłat.
2. Nie jest dopuszczalne wymierzenie decyzją administracyjną z mocą wsteczną opłaty rocznej z tytułu zarządu gruntu, jeżeli na zobowiązanym ciąży już obowiązek tego rodzaju, a opłata ustalona wcześniejszą decyzją została przez zobowiązanego uiszczona.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Okręgowej Dyrekcji Gospodarki Wodnej w W. - Oddział w O. na decyzję Wojewody O-kiego z dnia 20 sierpnia 1990 r. w przedmiocie podwyższenia opłat rocznych za zarząd gruntów i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miasta i Gminy w B.
Przedmiotem skargi Okręgowej Dyrekcji Gospodarki Wodnej w W. - Oddział w O. jest decyzja wydania z upoważnienia Wojewody O-kiego przez Dyrektora Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w O. w dniu 20 sierpnia 1990 r. nr G/GKG/8226/Br/1/90, utrzymująca w mocy 7 decyzji Kierownika Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami Urzędu Miasta i Gminy w B. z dnia 18 maja 1990 r. /nr G II-8220/88-1/90, G II-8220/80-2/90, G II-8220/88-3/90, G II-8220/88-4/90, G II-8220/89-1/90, G II-8220/89-2/90, G II-8220/89-3/90/ w sprawie podwyższenia opłat rocznych za zarząd gruntów państwowych zabudowanych i nie zabudowanych, położonych w B. oraz we wsi Z. Według uzasadnienia decyzji Wojewody dotyczy ona podwyższenia opłaty rocznej za 1990 r. Przepis art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1989 nr 14 poz. 74/ upoważnił rady narodowe stopnia podstawowego do podwyższenia w drodze uchwały stawek opłat rocznych powyżej 3 procent ceny gruntu, określonych w ustawie. Rada Narodowa Miasta i Gminy w B. uchwałą nr XI/67/90 z dnia 28 lutego 1990 r. podwyższyła stawkę opłaty do 20 procent ceny gruntu. Decyzje ustalająca opłatę według tej stawki są zgodne z prawem, przy czym jednostki budżetowe nie są zwolnione od opłat za zarząd gruntów.
Strona skarżąca wywodzi, że naliczone opłaty są "nadmiernie zawyżone", a środki przydzielone z budżetu państwa nie wystarczą na zapłacenie tak wysokich opłat. Skarżąca jest jednostką budżetową Skarbu Państwa i nie prowadzi działalności gospodarczej nastawionej na osiąganie zysku.
Wnosząc o oddalenie powyższej skargi, organ odwoławczy powołuje się na argumenty podniesione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Rozpatrując stan faktyczny i prawny sprawy objętej niniejszą skargą, Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 196 par. 1 Kpa sąd administracyjny ocenia zgodność z prawem zaskarżonych decyzji, co polega na badaniu prawidłowości zastosowania przepisów prawa i ich wykładni; kontrola sądu nie obejmuje pozostałych przesłanek podejmowania decyzji. Dlatego podnoszony przez stronę skarżącą brak środków finansowych na wnoszenie naliczonych opłat rocznych nie może być traktowany jako zarzut podważający legalność decyzji ustalających owe opłaty.
Z dniem ogłoszenia /20 lipca 1988 r./ weszła w życie ustawa z dnia 13 lipca 1988 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. nr 24 poz. 170/, obejmująca między innymi regulację opłaty rocznej według współczynnika 3 procent ceny gruntu, przy czym opłata ta może być podwyższona w drodze uchwały rady narodowej /art. 46 ust. 3 tekstu jednolitego ustawy z 1989 r. - Dz.U. nr 14 poz. 74/. Od wejścia w życie takiej uchwały właściwy organ administracji państwowej obowiązany jest stosować jej postanowienia przy ustalaniu opłat rocznych, także odnośnie do gruntów oddanych w zarząd przed wejściem w życie nowych regulacji.
Co się tyczy legalności stosowania owych podwyższonych stawek, to w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego podkreślono już, że przewidując możliwość podwyższenia współczynnika opłaty ponad ustawową stawkę /3 procent/ w drodze uchwał rad narodowych, ustawodawca nie zakreślił żadnych granic ani kryteriów takich podwyżek. Skoro - powołaniem się na upoważnienie ustawowe - uchwałami rad narodowych podniesiono, nawet bardzo znacznie, wysokość tego wskaźnika, który został następnie przyjęty w decyzji ustalającej wysokość opłaty za użytkowanie konkretnego gruntu, to nie ma podstaw do kwestionowania tej decyzji. Natomiast podważanie ze względów ekonomicznych lub społecznych słuszności ustalenia tak wysokiej stawki opłaty rocznej uchyla się oczywiście spod właściwości sądu administracyjnego.