Nieokazanie przez podatnika w czasie kontroli zakładu książki ewidencji zatrudnienia nie może prowadzić do ustalenia, że książka ta jest prowadzona nierzetelnie i w konsekwencji powodować wydanie decyzji organu podatkowego o utracie uprawnienia do opodatkowania w formie opłaty skarbowej /par. 26 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 1985 r. w sprawie karty podatkowej oraz opłaty skarbowej z tytułu wykonywania rzemiosła - Dz.U. nr 57 poz. 294/.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Romana S. na decyzję Izby Skarbowej we Wrocławiu z dnia 9 stycznia 1987 r. w przedmiocie pozbawienia uprawnienia do opłacania podatków w formie opłaty skarbowej i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 i 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Urzędu Skarbowego w O., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Izby Skarbowej we Wrocławiu kwotę dwa tysiące złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego.
Roman S. wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Izby Skarbowej we Wrocławiu z dnia 9 stycznia 1987 nr P.o. V. 824/R-128/86/86 utrzymującą w mocy decyzję Urzędu Skarbowego w O. z dnia 18 października 1986 nr P.O. 826/86, orzekającą o wyłączeniu go z grupy osób opłacających podatki w formie opłaty skarbowej oraz opodatkowaniu go za 1986 r. i dwa następne lata na zasadach ogólnych.
Organy podatkowe uzasadniały swoje rozstrzygnięcia tym, że w wyniku kontroli w dniu 26 czerwca 1986 r. przeprowadzonej w zakładzie betoniarskim Romana S. stwierdzono, że od dnia 23 czerwca 1986 r. zatrudniał on Krzysztofa S. W czasie kontroli jednak nie przedłożył ewidencji zatrudnienia, co wskazuje, że nie spełnia on warunków określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 listopada 1985 r. w sprawie karty podatkowej oraz opłaty skarbowej z tytułu wykonywania rzemiosła /Dz.U. nr 57 poz. 294/. Skarżący natomiast wywodził, że decyzja Izby Skarbowej jest niezgodna z prawem, ponieważ bezpodstawne jest ustalenie, iż nie prowadził książki ewidencji zatrudnienia. Książka taka jest prowadzona i jest w niej odnotowany fakt zatrudnienia Krzysztofa S. od dnia 24 czerwca 1986 r. do dnia 10 lipca 1986 r., o czym zresztą Urząd Skarbowy w O. został pisemnie powiadomiony. Książki ewidencji zatrudnienia nie okazał w toku kontroli, ponieważ jego żona, która prowadzi tę książkę, była nieobecna w zakładzie.
Odpowiadając na skargę, organ odwoławczy wnosił o jej oddalenie i podtrzymał swoje stanowisko. Stwierdził, że Roman S. jako osoba prowadząca działalność na własny rachunek jest zobowiązany do przechowywania w zakładzie wszelkiej wymaganej dokumentacji i okazywania jej na żądanie organu kontrolującego.
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, co następuje:
Skarga jest uzasadniona. Zebrany materiał dowodowy nie stanowi dostatecznej podstawy do pozbawienia Romana S. uprawnienia do opłacania podatków w formie opłaty skarbowej. Z powodu nieokazania przez skarżącego w czasie kontroli książki ewidencji zatrudnienia organy podatkowe uznały, że prowadzi on tę książkę nierzetelnie, gdyż nie wpisano tam zatrudnienia Krzysztofa S. Samo nieokazanie osobie kontrolującej książki ewidencji zatrudnienia, aczkolwiek stanowi naruszenie jednego z obowiązków podatnika, nie może prowadzić do ustalenia, że książka ta była prowadzona nierzetelnie i w konsekwencji powodować wydania decyzji organu podatkowego o utracie uprawnienia do opodatkowania w formie opłaty skarbowej. Przesłanki, przy których spełnieniu podatnicy podlegają wyłączeniu z opodatkowania w formie karty podatkowej lub opłaty skarbowej, są określone w par. 26 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 1985 r. w sprawie karty podatkowej oraz opłaty skarbowej z tytułu wykonywania rzemiosła /Dz.U. nr 57 poz. 294/. Wśród tych przesłanek nie wymienia się nieprzedstawienia urzędowi skarbowemu książki ewidencji zatrudnienia.
Wprawdzie skarżący był zobowiązany do przedstawienia prowadzonych ksiąg na żądanie organu podatkowego, lecz - wbrew poglądowi organów podatkowych - obowiązujące przepisy nie przewidują wyłączenia z opodatkowania w formie opłaty skarbowej jako następstwa uchybienia tylko temu obowiązkowi.
W pewnych okolicznościach nieokazanie książki ewidencji zatrudnienia może wprawdzie uzasadniać wniosek, że książka ta w ogóle nie jest prowadzona, co dawałoby podstawę do wydania decyzji o utracie uprawnienia do opodatkowania w formie opłaty skarbowej, ale w rozpatrywanym wypadku organy podatkowe nie dokonały takiego ustalenia. Nieokazanie natomiast książki ewidencji zatrudnienia nie może prowadzić do ustalenia, że brak w niej określonego zapisu i do następstw wynikających z takiego ustalenia.
Wobec powyższych stwierdzeń uznano, że zaskarżona decyzja oraz utrzymana przez nią w mocy decyzja organu I instancji zostały wydane z istotnym naruszeniem art. 80 Kpa oraz par. 26 ust. 1 pkt 2 wymienionego rozporządzenia z dnia 29 listopada 1985 r., w związku z czym na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 i 3 Kpa Sąd uchylił te decyzje.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 208 Kpa.