Skarga Małgorzaty S. na decyzję Podatkowej Komisji Odwoławczej przy Izbie Skarbowej w Jeleniej Górze w przedmiocie wymiaru podatków obrotowego i dochodowego za 1983 r. i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Urzędu Skarbowego w J. G., a także
Tezy

Jeżeli łączne przychody podatnika i jego współmałżonka wystarczają na zaspokojenie wydatków koniecznych dla utrzymania rodziny, sam fakt, że dochód wynikający z księgi podatkowej jest niższy od najniższej płacy pracownika zatrudnionego w jednostce gospodarki uspołecznionej, nie może stanowić dostatecznego argumentu dla odrzucenia księgi podatkowej na podstawie art. 169 par. 2 Kpa.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Małgorzaty S. na decyzję Podatkowej Komisji Odwoławczej przy Izbie Skarbowej w Jeleniej Górze z dnia 1 lipca 1985 r. w przedmiocie wymiaru podatków obrotowego i dochodowego za 1983 r. i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 3 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Urzędu Skarbowego w J. G., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Izby Skarbowej w Jeleniej Górze kwotę złotych trzy tysiące pięćdziesiąt dziewięć tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącej.

Uzasadnienie strona 1/2

Małgorzata S. wniosła do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Podatkowej Komisji Odwoławczej przy Izbie Skarbowej w J. G. z dnia 1 lipca 1985 r. nr IS.NO-821/106/85, utrzymującą w mocy decyzję Urzędu Skarbowego w J. G. z dnia 27 lutego 1985 r. nr NO/86/2786/2/85, ustalając wymiar podatku obrotowego w wysokości 131.050 zł i podatku dochodowego w wysokości 96.716 zł - łącznie 227.766 zł za 1983 r. z tytułu działalności handlowej. Urząd Skarbowy nie uznał księgi podatkowej nr 8. prowadzonej przez Małgorzatę S., za dowód w postępowaniu podatkowym, gdyż księga ta wykazywała dochód rażąco niższy od ponoszonych wydatków. Za podstawę opodatkowania przyjęto obrót w wysokości 2.621.000 zł, jako średnią z wyników dwóch metod szacunkowych: ustalenia średniego dziennego utargu oraz rotacji wielkością średniego remanentu. Wysokość dochodu ustalono na 333.632 zł, przy zastosowaniu 13 procent normy zyskowności.

W skardze Mirosława S. zarzuciła organowi naruszenie art. 7, art. 107 par. 1 i 3 oraz art. 169 Kpa. Twierdziła, że odmowa uznania ksiąg podatkowych jako dowodu była dowolna, gdyż nie wykazano, aby były one nierzetelnie prowadzone. Organy podatkowe nie przyjęły jej wyjaśnień, nie ustosunkowały się do nich, a przeprowadzona analiza działalności gospodarczej nie była wnikliwa. Skarżąca wykazywała, że osiągnęła dochód, jaki wynika z prowadzonej księgi, co wraz z poborami męża w pełni wystarczało na utrzymanie dwuosobowej rodziny. Podniosła także, że decyzje organów podatkowych obu instancji nie wskazują podstawy prawnej rozstrzygnięcia.

Odpowiadając na skargę organ odwoławczy wnosił o jej oddalenie oraz przedstawił sposób ustalenia podstawy opodatkowania i przyczyny pominięcia księgi podatkowej jako dowodu w postępowaniu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 169 par. 1 Kpa księgi podatkowe stanowią dowód w postępowaniu, jeżeli są prowadzone rzetelnie i zgodnie z ustalonymi wymaganiami, a według postanowień par. 2 tego artykułu ksiąg tych można nie uznać za dowód w postępowaniu podatkowym, jeżeli wykazują sprzeczności poszczególnych składników działalności gospodarczej podatnika lub obrót znacznie niższy od przeciętnego osiąganego w danej branży i podobnych warunkach działalności, albo dochód rażąco niższy od tego, jaki byłby konieczny dla pokrycia wydatków ponoszonych przez podatnika, a podatnik tych okoliczności nie wyjaśnił. Ze wskazanych przepisów wynika, że księgi podatkowe stanowią dowód w postępowaniu podatkowym, a ich odrzucenie może nastąpić w razie wystąpienia wyraźnych przesłanek, co organ prowadzący postępowanie powinien wykazać.

Urząd Skarbowy w J. G. nie uznał za dowód w postępowaniu księgi nr 8, prowadzonej przez skarżącą w 1983 r., argumentując to stanowisko tym, że z księgi wynika dochód rażąco niższy od tego, jaki byłby konieczny dla pokrycia poniesionych wydatków. Organy podatkowe przyjęły, że skarżącej na pokrycie kosztów utrzymania pozostało 55.829 zł.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji stwierdzono, że kwota ta stanowi "(...) dochód niższy od tego, jaki byłby konieczny dla pokrycia zeznanych wydatków", co uzasadnia ustalenie podstawy opodatkowania w drodze szacunku. Wniosek, że wykazany dochód jest niższy od wydatków, wyprowadzono stąd, że podatniczka określiła koszty utrzymania w 1983 r. na 146.000 zł.

Strona 1/2