skargę Jana S. na decyzję Wojewody (...) w przedmiocie odmowy przyznania na własność działki gruntu.
Tezy

Uwłaszczenie w trybie art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników /Dz.U. 1993 nr 71 poz. 342 ze zm./ może nastąpić tylko wówczas, gdy osoba, której przysługuje prawo użytkowania działki gruntu z tytułu przekazania gospodarstwa rolnego, przekazała to gospodarstwo bezpośrednio Państwu, a nie następcom prawnym, którzy później zrezygnowali z jego prowadzenia i zrzekli się go na rzecz Państwa z mocy art. 179 par. 1 Kc.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa skargę Jana S. na decyzję Wojewody (...) z dnia 17 marca 1994 r. w przedmiocie odmowy przyznania na własność działki gruntu.

Uzasadnienie strona 1/2

Na podstawie umowy nr 7019/7/B1, zawartej przed Naczelnikiem Gminy w Ł. w dniu 4 maja 1981 r., Jan i Jadwiga małżonkowie S. przekazali swojej córce Helenie Z. i zięciowi Wacławowi Z. gospodarstwo rolne o powierzchni 3, 60 ha wraz z zabudowaniami, położone w G., w zamian za świadczenia rentowe. Przejęcie gospodarstwa przez następców prawnych dotychczasowych właścicieli nastąpiło według przepisów art. 43 i 52 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin /Dz.U. nr 32 poz. 140/. Przekazujący małżonkowie zastrzegli sobie prawo dożywotniego bezpłatnego użytkowania działki gruntu nr 29 o powierzchni 0,30 ha oraz pomieszczeń mieszkalnych i gospodarczych, nowi właściciele zaś zobowiązali się przestrzegać tak sformułowanych warunków umowy /par. 2 ust. 3 i 4 pkt 1 umowy/. Jednocześnie strony umowy postanowiły, że wszelkie spory powstałe na tle tej umowy będzie rozstrzygał właściwy sąd rejonowy /par. 3 umowy/.

Aktem notarialnym z dnia 2 października 1990 r. Wacław i Helena małżonkowie Z. przekazali w formie darowizny na rzecz Jadwigi i Jana małżonków S. własność działki nr 104 o powierzchni 0,19 ha wraz z zabudowaniami, położonej we wsi G., a pozostałą część gospodarstwa o powierzchni 3, 41 ha, w granicach działek nr 6, 21, 29 i 90, przekazali na rzecz Skarbu Państwa w drodze zrzeczenia się własności w trybie art. 179 par. 1 Kc (...) .

W dniu 3 grudnia 1993 r. Jan S. wystąpił do Urzędu Gminy w T. o uwłaszczenie go na działce nr 29 o powierzchni 0,30 ha, która wedle umowy o przekazaniu gospodarstwa następcom prawnym miała pozostawać w dożywotnim użytkowaniu jego i jego żony, a której następcy prawni zrzekli się na rzecz Skarbu Państwa na podstawie art. 179 Kc.

Urząd Gminy przekazał sprawę według właściwości Urzędowi Rejonowemu w O., a Kierownik tego Urzędu Rejonowego decyzją z dnia 4 lutego 1994 r. nr G. III. 7224/4/94 odmówił przyznania Janowi S. własności wskazanej działki, wywodząc, że zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników /Dz.U. 1993 nr 71 poz. 342/ prawo własności działki mogą otrzymać tylko ci dożywotni użytkownicy, którym prawo użytkowania przysługuje z tytułu przekazania gospodarstwa rolnego Państwu. Tymczasem Jan S. wraz z żoną przekazali gospodarstwo za świadczenia rentowe nie Państwu, lecz następcom prawnym. W 1990 r. nowi właściciele zrzekli się własności gospodarstwa na rzecz Państwa, pozbawiając małżonków S. prawa dożywotniego użytkowania działki nr 29, która następnie została wydzierżawiona na 10 lat Stanisławowi K.

W odwołaniu od powyższej decyzji Jan S. wywodził, że prawo bezpłatnego użytkowania spornej działki stanowi "dodatek do renty", i dlatego nadal powinien z tego prawa korzystać, a więc także - domagać się uwłaszczenia go tą działką.

Wojewoda (...) nie uwzględnił zarzutów odwołania i decyzją z dnia 17 marca 1994 r. nr G. IV-6325/5/94 utrzymał w mocy decyzję organu I instancji, podzielając pogląd tego organu, że w trybie art. 118 powołanej wyżej ustawy mogą być uwłaszczeni działkami stanowiącymi przedmiot dożywotniego użytkowania tylko ci rolnicy, którzy przekazali gospodarstwa rolne /w myśl dotychczasowych przepisów/ na własność Skarbu Państwa. Skarżący nie spełnia tego warunku, ponieważ przekazał swoje gospodarstwo za rentę nie Państwu, lecz następcom prawnym, to jest córce i zięciowi, a więc ma roszczenie do następców prawnych.

Strona 1/2