Kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego obejmuje prawidłowość zaskarżonej decyzji z punktu widzenia przesłanek materialnoprawnych, oraz postępowania, w którym została wydana.
Rozważania nad kwestiami materialnoprawnymi są jednak niemożliwe w sytuacji gdy ustalenia faktyczne w sprawie zawierają tak znaczne uchybienia, że nie pozwalają na kontrolę prawidłowości decyzji, co do istnienia w sprawie faktów, które mogłyby być uznane za wypełnienie dyspozycji przepisów materialnoprawnych.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Andranik G. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 października 1999 r. (...) w przedmiocie wydalenia z terytorium Rzeczypospolitej - uchyla zaskarżoną decyzję wraz z poprzedzającą ją decyzją Wojewody M. z 20 sierpnia 1999 r. (...); (...).
Wojewoda M. wydał decyzję z 20 sierpnia 1999 r. (...) o wydaleniu z Polski Andranika G., obywatela Armenii, Skarżącego w niniejszej sprawie. Podstawą decyzji był art. 13 ust. 1 pkt 7 i 9 ustawy o cudzoziemcach z 1997 r., zaś do jej wydania doszło tego samego dnia, gdy jej adresata zatrzymano na stadionie X-lecia "w ramach kontroli legalności pobytu na terytorium RP przeprowadzonej przez funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej oraz inspektorów Urzędu Pracy". W decyzji podano, iż Skarżący nie ma środków na utrzymanie i powrót do kraju, trudni się handlem bez zezwolenia. Wykonanie decyzji wstrzymano z uwagi na toczące się postępowanie w sprawie o nadanie Skarżącemu statusu uchodźcy - na czas trwania tego postępowania. Od decyzji tej odwołał się Skarżący podnosząc, iż zatrzymano go na Stadionie na parkingu samochodowym, że niczym nie handlował i nie znaleziono przy nim towaru ani nie wskazano, czym miałby handlować. Decyzję tę utrzymał Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z 13 października 1999 r., (...), z argumentacją identyczna, co zawarta w decyzji pierwszej instancji. Wykonanie decyzji wstrzymano do czasu zakończenia postępowania w sprawie nadania statusu uchodźcy, o co Skarżący się ubiega. Podano także, iż to ostatnio wymienione postępowanie, w dacie zaskarżonej decyzji, znajdowało się na etapie nie zakończonego postępowania odwoławczego od negatywnej decyzji w sprawie przyznania statusu uchodźcy.
Skarżący pouczony o prawie do zaskarżenia decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych z 13 października 1999 r. złożył skargę zatytułowaną "decyzja" oraz "wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy o nadanie statusu uchodźcy" wskazując zarazem, że jest to środek odwoławczy od decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych (...). W Skardze tej podał, że do ubiegania się o legalizację pobytu w Polsce skłoniły go ciężkie warunki życia w Armenii. Podał, że jest zainteresowany każdą postacią legalizacji pobytu i że chciałby podjąć pracę.
W odpowiedzi na skargę Minister Spraw Wewnętrznych wniósł o jej oddalenie, podając argumentację faktyczną jak w zaskarżonej decyzji i rozbudowany wywód prawny dotyczący wykładni art. 13 ust. 1 pkt 7 i 9 ustawy o cudzoziemcach.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Kontrola NSA obejmuje prawidłowość zaskarżonej decyzji z punktu widzenia przesłanek materialnoprawnych, oraz postępowania, w którym została wydana. Rozważania nad kwestiami materialnoprawnymi są jednak niemożliwe, ponieważ ustalenia faktyczne w sprawie zawierają tak znaczne uchybienia, że nie pozwalają na kontrolę prawidłowości decyzji co do istnienia w sprawie faktów, które mogłyby być uznane za wypełnienie dyspozycji przepisów materialnoprawnych. W aktach administracyjnych nie ma protokołu zatrzymania Skarżącego. Nie ma śladów świadczących o jego przesłuchaniu, nie wspominając już o dokumentacji dotyczącej utrwalenia wiadomości o czynnościach przewidzianych przez Kpa i mających na celu zagwarantowanie praw Skarżącego jako strony. Zaskarżona decyzja, jak również decyzja pierwszoinstancyjna nie podają nawet okoliczności zatrzymania Skarżącego podejrzanego o nielegalny bazarowy handel /nie wiadomo czym Skarżący miał handlować/.
Braki w ustaleniu stanu faktycznego idą tak daleko, że nie jest także możliwa ocena, czy subsumpcja /przypisanie stanu faktycznego do stosowanej podstawy prawnej/ jest prawidłowe. Postępowanie w sprawie nie odpowiada zasadom sprawiedliwości proceduralnej, naruszając w zasadniczy sposób art. 7, art. 77 par. 1, art. 107 par. 3.
W tej sytuacji na postawie art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym z dnia 11 maja 1995 r. /Dz.U. nr 74 poz. 368/ orzeczono jak w sentencji. W kwestii kosztów orzeczenie oparto na art. 55 tejże ustawy.