Obawa przed prześladowaniem w rozumieniu art. 1 ust. A pkt 2 Konwencji Genewskiej nie musi oznaczać, że prześladowanie jest pewne lub nawet prawdopodobne. Ustalenie statusu uchodźcy jest uzasadnione już wówczas, gdy istnieją uzasadnione podstawy do stwierdzenia możliwości prześladowania. "Możliwość" oznacza, że prześladowanie może mieć miejsce, chociaż nie jest pewne lub prawdopodobne, a wymóg stwierdzenia "uzasadnionych podstaw" wskazuje na potrzebę ustalenia obiektywnych i realnych przesłanek ryzyka prześladowania. Na realność zagrożenia wskazuje sytuacja w kraju pochodzenia osoby ubiegającej się o status uchodźcy, a także jej dotychczasowe doświadczenia.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Sultana E. na decyzję Rady do Spraw Uchodźców z dnia 14 września 2001 r. (...) w przedmiocie odmowy nadania statusu uchodźcy - uchyla zaskarżoną decyzję; (...).
1. Dla oceny wniosku o nadanie statusu uchodźcy istotne znaczenie ma stwierdzenie, że akty prześladowania były spowodowane przyczynami wskazanymi w Konwencji Genewskiej, a nie czy i w jakim stopniu ofiara prześladowania może być identyfikowana z tymi powodami.
2. Obawa przed prześladowaniem w rozumieniu art. 1 A ust. 2 Konwencji Genewskiej nie musi oznaczać, że prześladowanie jest pewne lub nawet prawdopodobne. Ustalenie statusu uchodźcy jest uzasadnione już wówczas, gdy istnieją uzasadnione podstawy do stwierdzenia możliwości prześladowania. "Możliwość" oznacza, że prześladowanie może mieć miejsce, chociaż nie jest pewne lub prawdopodobne, a wymóg stwierdzenia "uzasadnionych podstaw" wskazuje na potrzebę ustalenia obiektywnych i realnych przesłanek ryzyka prześladowania. Na realność zagrożenia wskazuje sytuacja w kraju pochodzenia osoby ubiegającej się o status uchodźcy, a także jej dotychczasowe doświadczenia. Cudzoziemcy Konwencja Genewska * Uchodźca U97739 32*Um91515 1 ust. A pkt 2
W dniu 28 grudnia 2000 r. obywatel Federacji Rosyjskiej narodowości czeczeńskiej Sultan E. złożył do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wniosek o nadanie statusu uchodźcy. Uzasadniając wniosek oraz podczas przesłuchania na temat przyczyn i okoliczności wyjazdu wyjaśnił, iż wyjechał z Czeczenii z powodu toczących się działań wojennych. Dom wnioskodawcy został zbombardowany, a on i jego rodzina żyli w nieustannym strachu przed prześladowaniami ze strony rosyjskich żołnierzy, pomimo że unikał angażowania się w konflikt czeczeńsko-rosyjski i opierał się bojownikom czeczeńskim, gdy chcieli, by się do nich przyłączył. Wnioskodawca wyjechał z Czeczenii na Ukrainę, a stamtąd po roku przyjechał legalnie do Polski.
Decyzją z dnia 29 czerwca 2001 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji odmówił nadania wnioskodawcy statusu uchodźcy uznając, że nie spełnia on przesłanek do nadania statusu uchodźcy wskazanych w Konwencji dotyczącej statusu uchodźców sporządzonej w Genewie w dniu 28 lipca 1951 r. oraz Protokołu dotyczącego statusu uchodźcy w sporządzonego w Nowym Jorku dnia 31 stycznia 1967 r. /Dz.U. 1991 nr 119 poz. 515 i 517/. Zgodnie bowiem z definicją wynikającą z Konwencji Genewskiej uchodźcą jest osoba, która żywi uzasadnioną obawę przed prześladowaniami z powodu swojej "rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu przekonań politycznych, przebywa poza granicami państwa, którego jest i obywatelem i nie może lub nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego państwa" /art. 1 ust. A pkt 2 Konwencji Genewskiej/. Wnioskodawca nie prowadził działalności na rzecz usamodzielnienia się Republiki Czeczenii-Iczkerii, nie brał także udziału w działaniach wojennych i nie należy do osób, którymi interesują się władze rosyjskie. Na podstawie pisma Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Federacji Rosyjskiej z dnia 10 sierpnia 2000 r. ustalono, że skarżącemu nie grozi prześladowanie. Wnioskodawca może powrócić do Czeczenii lub osiedlić się w innej części Federacji Rosyjskiej, zwłaszcza że w samej tylko Moskwie mieszka ok. 300 tys. osób pochodzących z Kaukazu. W Moskwie istnieją czeczeńskie władze na uchodźstwie. Na podstawie informacji uzyskanych od Ośrodka Studiów Wschodnich i Radia Svoboda ustalono, że już zakończone zostały regularne działania wojenne. Według Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców /UNHCR/ znacznie wzrosła liczba uchodźców wracających z Inguszetii do północnych rejonów Czeczenii, które kontrolowane są przez Rosjan. Obecnie konflikt rosyjsko-czeczeński nosi znamiona jedynie wojny partyzanckiej. Osoby niezaangażowane w działalność polityczną lub walkę zbrojną mogą wrócić do Czeczenii. Oceniając wyjaśnienia wnioskodawcy wskazano ich niską wiarygodność z uwagi na szereg sprzeczności zarówno w jego wyjaśnieniach, jak i w porównaniu z zeznaniami jego żony, Khavry E. W uzasadnieniu decyzji zaakcentowano także że wnioskodawca nie jest związany z tradycją czeczeńską.
W odwołaniu od powyższej decyzji Sultan E. podniósł, że od momentu rozpoczęcia konfliktu z Rosją mieszkańcy republiki Czeczenii-Iczkerii deklarujący narodowość czeczeńską narażeni są na prześladowania ze strony wojsk rosyjskich. W dniu 15 kwietnia 1995 roku wnioskodawca wraz ze swoim kuzynem został zatrzymany przez rosyjskich najemników na "blok-poście". Rosyjscy żołnierze przetrzymywali wnioskodawcę przez trzy dni. Wnioskodawca w wyniku pobicia miał złamane dwa żebra, ma blizny i z tego powodu dotychczas odczuwa bóle głowy i bóle w stawach kolanowych. Został wypuszczony dopiero po zapłaceniu przez rodzinę łapówki. Wnioskodawca nie uciekł wówczas z Czeczenii, gdyż opiekował się chorymi rodzicami. Wyjechał, gdy jego dom został zbombardowany. Miał także problemy z "wahabistami", którzy przychodzili zarówno do domu, jak i do pracy żądając samochodu i pieniędzy. Skarżący powołał się na raporty organizacji międzynarodowych /np. Amnesty International/, publikacje w biuletynie "Z obcej ziemi" z marca 2001 r., wytyczne Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców z dnia 21 sierpnia 2000 r. oraz w szczególności Rezolucję Komisji Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych (...) przyjęta w dniu 20 kwietnia 2001 r., potępiającą naruszenia praw człowieka w Czeczenii dokonywane przez wojska Federacji Rosyjskiej, służby federalne i inne podmioty państwowe. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji bezzasadnie powołał się również na możliwość osiedlenia się w innej części Federacji Rosyjskiej, albowiem zgodnie z stanowiskiem UNHCR skorzystanie z możliwości wewnętrznej relokacji przez osoby narodowości czeczeńskiej nie jest możliwe. Nadal stosowane jest ustawodawstwo dotyczące propiski, nie można uzyskać tymczasowego zameldowania, zdarzają się liczne przypadki konfiskaty paszportów i zatrzymań przez policję. Powołana rezolucja Komisji Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych potępiła ataki na ludność cywilną jak również poważne naruszenia praw człowieka - porwania, pozasądowe, zbiorowe i arbitralne egzekucje, tortury oraz inne nieludzkie traktowanie i karanie. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji naruszył przepisy postępowania administracyjnego poprzez niewłaściwe ustalenie stanu faktycznego. Stwierdzone sprzeczności w zeznaniach wnioskodawcy i jego żony mają charakter pozorny, a odmowa wiarygodności jego zeznaniom miała charakter dowolny.